жазаға ұлттық демократиялық зиялылар, Алаш қозғалысының қайраткерлері, қазақ

жазаға ұлттық демократиялық зиялылар, Алаш қозғалысының қайраткерлері, қазақ

елінің біртуар ұлдары тағы басқалар ұшырады. Жеке адамға табынған

тоталитарлық жүйе кесірінен 101 мың қазақстандық ГУЛАГ-қа жабылып, 27

мыңнан астамы атылды. «Халық жауларының» 40 мыңы кейін ақталды.Қазақстан

Республикасы тәуелсіздігін алғаннан кейін «31 мамыр — Ұлттық аза күні» болып

белгіленді. Жыл сайын 31 мамыр жазықсыз жазаланғандарды еске алу күні деп

атап өтуде.

1937-1938 жылдары репресияға ұшыраған қайраткерлер

1930 жылға қарай елдің барлық жерінде социалистік

қатынастар орнады. Жер фабрика, заводтар, ұжымшарлар мен

кеңшарлар мемлекет меншігіне өтті. Өндіріс құрал-

жабдықтарына қоғамдық меншік орнықты. Елде 1936 жылдың 5

желтоқсанынада Кеңестердің Жалпыодақтық ҮІ төтенше сьезінде

жаңа сталиндік Конститутция қабылдады. Ол бойынша КСРО – да

бюрократиялық орталықтандыру орнықты. Социализм тоталитарлық

казармалық сипат алды. Елде сталиндік саясат жүзеге асты. Жазалау

органдарының қызметі күшейтілді. Осылайша жеке адам құқығы аяққа

басылып, пікір айтқан, ұсыныс жасаған адам «халық жауы» қатарына

жатқызылып жазаланды. Сталиндік қуғын-сүргін «геноцид

саясаты» осылай басталды.Қазақстандағы екінші репрессия 1937-1938

жылдары жүргізілді. Себебі бұл жылдары бүкіл елімізде, әсіресе Мәскеу

мен Ленинградта жаппай жазалау шаралары басталған еді. Соның

ызғары Қазақстанғы Қарағанды қаласына да келіп жетті. Өйткені

Қарағанды еліміздегі үшінші көмір ошағы аталды. Мұнда көптеген

партия, мемлекет және қоғам қайраткерлері, белгілі ғалымдар мен

ақын- жазушылар жұмыс істеді