Дененің өзі жанасып тұрған бетке (жанасу бетіне перпендикуляр) түсіретін күшін нормаль қысым күші деп атайды.
Леонардо да Винчидің тәжірибелері в 1500 г.
Үйкеліс күші неге тәуелді?
Топпен жұмыс 5 мин
Топ 1. Үйкеліс күші дене массасына тәуелді ме?
Топ 2. Үйкеліс күші беттің ауданына тәуелді ме?
Топ 3. Үйкеліс күші дене қозғалатын бетке тәуелділі ме?
Алған нәтижелерімізді салыстырайық. Леонардо да Винчидің нәтижелері:
Бет ауданына тәуелді емес
Массаңа тәуелді
Беттің кедір бұдырлығына тәуелді
Сендердің жасаған тәжірибелерің ғалымның жасаған тәжірибе нәтижелерімен сәйкес келеді ме?
Үйкеліс күші мыналарға тәуелді:
Үйкелетін беттердің материалына
2. Жанасатын беттердің өнделуіне
(тегіс немесе кедір-бұдырлығына)
3. Дененің массасына
Карандаш пен бір бет парақ алып, оның бетіне сызық жазып көріңізжәне де дәл сол тапсырманы алдарыңда жатқан шынының бетіне жасап көріңіз. Нені бақыладыңыз
Карандаш пен бір бет парақ алып, оның бетіне сызық жазып көріңізжәне де дәл сол тапсырманы алдарыңда жатқан шынының бетіне жасап көріңіз. Нені бақыладыңыз
ҮЙКЕЛІСТІ АРТТЫРУ ҮШІН:
1. Салмақты немесе массаны арттыру қажет
2. Кедір беттердің кедір-бұдырлығын арттыру қажет (мұз үстіне құм себу , қыста автомобиль шинасы тікенек болып келеді)
Үйкелісті арттыру жолдары
Үйкелісті кеміту үшін:
Тегістеу
2. Майлау
3. Жүктемені азайту
Үйкелісті азайтудың мүмкін жолдары
Жүріп бара жатқан поездың терезелерін бір уақытта ашып тастайтын болса, қозғалысқа қарсы әсер ететін кедергі күші төрттен бір бөлігіне дейін артады
Жүріп бара жатқан поездың терезелерін бір уақытта ашып тастайтын болса, қозғалысқа қарсы әсер ететін кедергі күші төрттен бір бөлігіне дейін артады
