Жұлдыздардың қазақша атаулары



Дата06.10.2022
өлшемі2,72 Mb.
#41719
Байланысты:
слайд

Жұлдыздардың қазақша атаулары

ЖҰЛДЫЗ

Жұлдыз, кейде тұрақты жұлдыз, (лат. stella немесе astrum; астрономиядағы 

белгісі: ✱) — массасы ерекше ауыр, өзегіндегі термоядролық реакция арқылы айналасына тұрақты жарық шығаратын, плазмалық газ және плазма күйдегі аспан денесі.

Жұлдыздардың пайда болуы

АУЫР

ЭЛЕМЕНТТЕР

Жұлдыздардың түрлері


Қызыл алып
Ауыспалы
жұлдыз
Ақ
ергежейлі
Көк
ергежейлі
Сары
ергежейлі
Вольфа-Райе
Тельца

ҚЫЗЫЛ АЛЫП ЖҰЛДЫЗ

  • Жұлдыздардың спектрлік жіктелуі бойынша жіктегенде бірінші түрдегі жұлдызға жататын аса алып жұлдыз түрі. Олар салмағы ең үлкен жұлдыз емес, бірақ көлемі бойынша ғаламдағы ең үлкен жұлдыз есептеледі.
  • Массасы 10 күн массасына ие жұлдыздың өзегіндегі сутегі жанып таусылған соң гелийлік жануды бастан кешіреді де аса алып қызыл жұлдызға айналады.
  • Мұндай жұлдыздардың беткі температурасы өте төмен болады (3500-4500 K).

1

АУЫСПАЛЫ ЖҰЛДЫЗ

  • Негізінен температурасы мен радиусының бірде ұлғаюы, бірде кішіреюі салдарынан жарығы құбылып тұратын жұлдыз. Нақты айтқанда, жұлдыз жарықтығы бірнеше деңгейге уақытқа тәуелді өзгереді.
  • Ауыспалы деп бақылаушы техниканың жеткен деңгейінде сенімді табылған жұлдыз аталады.

2

Ергежейлі жұлдыздар

Күйреуік материядан құралған ұсақ тұрақты жұлдыз.

Ақ ергежейлінің көлемі бар болғаны жер шарындай ғана болады..

Массасы Күннің массасынан 0.8-ден 1.2 есе және температурасы 5000-6000К болатын кіші жұлдыздар класы.

Негізгі энергриялық көзі гелий мен сутегінің термоядролық синтезі болып табылады. Ең танымал сары ергежейлі жұлдыз- Күн.

Қызыл ергежейліден бастау алатын, массасы Күннің массасынан кіші гипотикалық жұлдыздар классы.


3

ВОЛЬФА-РАЙЕ ЖҰЛДЫЗЫ

  • Өте жоғары температура мен жылтырлыққа ие жұлдыздардың класы.
  • Вольфа Райе жұлдыздары басқа жұлдыздардан сутек, гелий, оттегі, көміртегінің әр түрлі дәрежеде иондалуы кезінде спектрленуімен ерекшелінеді.

4

ТЕЛЬЦА ЖҰЛДЫЗЫ

  • Бұл жұлдызды 1852жылы Бишоп обсерваториясында Джон Расселл Хинд ашты.
  • Тельца Эплисон Тельца жұлдызынп жақын орналасқан Градистің шашыраңқы жұлдыздар класстерінде байқалады.
  • Тельца түріндегі жұлдыздар жасы бірнеше миллион болатын өте жас жұлдыздар болып саналады.

5

ЖҰЛДЫЗДАР ҚАЛАЙ ЖОЙЫЛАДЫ?

  • Жұлдыз ақырында гелийді бітіріп, көміртекті жағуын бастайды. Көміртектің жануы өте тез жүреді, себебі ол кезде жұлдыздағы денелермен әрекеттесуі қиын нейтрино деп аталатын бөлшектер түзіледі. Олар шығарылмас бұрын жұлдыздан энергия алады, соның әсерінен энергия шығымы жылдамдайды. Гравитацияның басымдылығынан ядро сығылады. Бұның әсерінен жұлдыз қаттырақ жанып, көлемін сақтап қалуға көмектеседі. Сол себепті жұлдыз өз отынын әлдеқайда тезірек жағып бастайды. Осы кезде жұлдыздың сыртқы қабаты толығымен жоғалып, ақ ергежейлі сияқты жанып,тек ядросы ғана қалады. Жұлдыз энергиясының әсерінен газдар жарқырап, ғаламшар тұмандығы пайда болады.

Назарларыңызға РАХМЕТ!

ayanaasylhan3@gmail.com

555-111-222

mydomain.com



Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет