Жұмыс бағдарламасы «Жылуэнергетикада және жылутехнологияда энергияны үнемдеу»

Дәріс 13

1. кәсіпорындағы энергия тасығышы.

2. Жылу технологиялық қондырғының модернизациясы

3. Қондырғының тез моральды тозуы.

4. Қондырғылар мен жүйелерде технологиялық қолайлы жағдайлар.

5. Қондырғылардың эксплуатациялық қолайлы жағдайлар

Сығылған ауа – кез келген өнеркәсіптік кәсіпорында ең көп тараған энергия тасығыш, ал СВС ең бір энергосыйымды тұтынушы болып табылады.

Сонымен қатар, ауаны қысу – тиімділігі аз процесс. Өнеркәсіптік компрессорларда 80 – 90% тұтынылатын қуаттың жылу түрінде бөлініп, оны әкету кезінде жоғалады. Барлық орталықтандырылған өндіріс жүйесі бойынша энергия тұтынудың және сығылған ауаны таратудың анализі тұтынушылар сығылған ауамен компрессорға әкелінетін энергияның 10% -дан көбін пайдаланбайтынын көрсетеді.

СВС құрылым жағынан (3.14 - сурет) компрессорлық станиядан (1 - 6), сығылған ауаны тұтынушыларға (7) жіберетін құбырлы және баллонды транспорттан және сығылған ауаны (8) тұтынушылардан тұрады.

Идеалды жылутехникалық жүйелеу – бұл қалдықсыз технологиының принциптерінң толық және бір уақытта жүзеге асуына негізделген қондырғы, ол мыналармен [29] сипатталады:

• 
  бастапқы шикізаттың, жартылай фабрикаттардың, материалдың барлық компоненттерінің (құраушылары) толығымен тауарлық алынуы;
  
• 
  ЖЭР үнемді және жоғары тиімді қолданылуы;
  
• 
  су, ауа, конденсаттың өнеркәсіптік пайдаланылуына тұйық циклдардың қолданылуы;
  
• 
  адам үшін қолайлы өндірістік жағдай;
  
• 
  қоршаған ортаға қауіпсіз болуы;
  

Қазіргі уақытта жаңа технологиялар мен олардың жеке процестерін жылутехникалық және жобалық безендірілуіне, энергетикалық қамтамасыз ету бойынша ғылыми – зерттеу жұмыстарын дамытуға, жаңа прогресстік жылутехникалық процесстер мен қалдықсыз технология бойынша ғылыми – зерттеулік жұмыстарды дамытуға бағыталған ғылыми – ұйымдастырушылық жұмыстарға көп маңыздылыққа ие болып жатыр.

Жалпы жаңашыл талаптар маңызды ғылыми – методологиялық, технологиялық, эксплуатациялық, эеологиялық және ғылыми техникалық жағдайларға байланысты қойылуы мүмкін, олар келесі көрсетілгендермен қамтамасыз етуге бағытталған:

• 
  жаңа техникалық шешімдердің олардың тез моральды тозуынан жоғары беріктілігі;
  
• 
  технологиялық қолайлығы – берілген технологиялық процестің өтуіне жақсы жағдай жасау;
  
• 
  жоғары энегияэкономикалық көрсеткіштер және өндіріс пен табиғаттың жалпы төмен ұстанымдары;
  

1. 
   Тез моральды тозудан жаңа жылутехнологиялық қондырғыларды сатайтын жоғары беріктілікті қамтамасыз ететін жағдайлар келесідей:
   

• қондырғылардың (жүйе) жеке зоналарының (камера) жұмыс істеу жағдайларын жақсартатын жылутехникалық принциптердің жаңа технологиялық шешімдері, сонымен қатар олардың дәстүрлі және жаңа энергия көздерінде ары қарай жұмыс істеуіне мүмкіншілік жасау;

• берілген қондырғыда (немесе жүйеде) көп технологиялық процестің жүзеге асуына жағдай жасау, бұл олардың жеке сәтсіздікке ұшараулары кезінде жаңа шешімдер мен идеялардың болуына мүмкіндік береді.

2. 
   Қондырғылар мен жүйелерде технологиялық қолайлы жағдайлар жасалуын қамтамасыз ететін негізгі шаралар, олар мыналар:
   

• дайын өнімнің жоғары термиялық, физикалық және химиялық бірқалыптылығына жету және осы бірқалыптылық түрлерін анықтайтын процесстерді басқару қаражатының болуы, бұл алдын ала технологиялық процестің сапалы аяқталуын қамтамасыз етеді;

• дайын өнімде берілген бастапты материалдардың, жартылай фабрикаттардың, шихтардың компоненттерін ұстаудың жоғары дәрежесін қамтамасыз ету, бұл жылу техникалық процестің бір нұсқасының қолайлығын анықтауағы шешуші фактор болып табылады.

3. 
   Жылутехнологиялық қондырғы мен жүйенің қызмет етуінің сәйкесінше эксплуатациялық қолайлы жағдай жасауын қамтамасыз ететін, негізгі шаралар келесідей:
   

• өңделетін материалдың салыстырмалы аз массасы, бір уақытта жылу технологиялық қондырғының жұмысшы камерасында орналасқан, бұл оның анықталатын параметрлерінің өзгеруіне өте жоғары сезімталдығын, іске қосу мен тоқталатын периодтың ұзақтығын төмендетеді және қондырғының, жүйенің технологиялық аймақтарын «жууға» кететін материал шығынын азайтуды қамтамасыз етеді;

• қондырғының технологиялық аймақтарының органикалықбірлесуі, олардың арасындағы техникалық және жылутехникалық қиын транспорттың өтулерсіз, сонымен қатар технологиялық аймақтар мен жылутехникалық элементтердің органикалық бірлесуі, бұл соңында қондырғының (жүйенің) кішілігіне сонымен қатар олардың жұмыс істеу сенімділігіне әкеледі;

4. 
   Технологиялық қондырғының жоғары энергоэкономикалық көрсеткішін және өндіріс пен табиғаттың кіші жалпы ұстауларына жетуін қамтамасыз ететін негізгі шаралар, олар:
   

• 
  бастапқы материалдардың жартылайфабрикаттардың, шикізаттардың олардың минималды алдын ала дайындалуы кезіндегі қайта дайындаудың тиімділігі, бұл көп жағдайларды олардың шығынын территориясының ластануын, дайындалу операцияларына кететін шығындарды төмендетеді;
  
• 
  қондырғылар мен жүйелердің жұмысшы аймағындағы технологиялық шикізат пен өнімдердің аз шығыны;
  
• 
  технологиялық қондырғы мен жүйелердің ұзақ және үздіксіз жұмыс істеу компаниясы (корпорация);
  
• 
  қоршаулардың, әсіресе технологиялық камера аймақтың жоғары температурасыныңжоғары дылулық герметикалылығы;
  
• 
  отын шығынының төмен деңгеймен қамтамасыз ету үшін қондырғылардың технологиялық аймақтарының жылулық қалдықтарын терең регенеративті қолданысты ұйымдастыру және қажетті жағдайларда отынның (энергия) шығынын төмендетудің қосымша жанама жолдары жүзеге асатын терең сыртқы жылу пайдалануды ұйымдастыру мүмкіншілігі.
  

Аффиндық қайта түзілу (латынның affinis - туысқан, жақын деген сөзінен) – бағытталған координат осьтерінде қозғалыс және гомотетияларды араластыра отырып жазықтық немесе кеңістіктік түзілуі.

Гомотетия (гректің homos – тең, ортақ, бірдей және гректің thetos - орналасқан) – жазықтықтың нмесе кеңістіктің түзілуі.

Аффиндық физикалық моельдер нақты емес немесе физикалық модельдерге қатаң ұқсас бірнеше немесе бір жүзеге аспаған маңызды талаптардың бар болуымен сипатталады, мысалы, жылу жүктемелері, сыртқы ортаға кететін жылу шығындарына қатысты жанама үлгі модельдер ұқсастығы және геометриялыққа қатысты үлгі модельдер ұқса емес. Аффиндық физикалық модельдер әдісі тәжірибелік – есептеу әдісі сияқты жеке параметрлерді болжауға мүмкіндік береді:

1. 
   эксперименталдық стендтерден, ұшқыштыққондырғылардан жобаланатын өнеркәсіптік агрегаттар мен қондырғыларға өту және шектелген жобалық – есептік мүмкіншіліктер жағдайындағы тәжірибелік құрылғылар негізіндегі өнеркәсіптік қондырғылар параметрлерінжобалау.
   
2. 
   Шектелген жобалық – есептік мүмкіншіліктер жағдайыдағы жұмыс істеп тұрған, бірақ қуаттылығы аз негізіндегі ірі жобаланатын өнеркәсіптік қондырғылар, агрегаттардың жаңа, қуаттылғы жоғары сол технологиялық тағайындалудағы агрегаттарға сенімді және қажеттілікті негізделе өту.
   
3. 
   Жұмыс істеп тұрған бір қондырғыны немесе жалпы бірлікті тәжірибе жүргізу нгізіндегі жұмыс істеп тұрған қондырғылардың параметрлерін болжау.
   

Сондықтан аффиндық модельдер әдісі бар әдіс есептеулері негізіндегі шартты үлгінің есептеулерін түзетуді қажет етед бұл болжанатын үлгінің жұмысының қаратстыратын шарттарына сәйкес оның жек көрсеткіштерінің жүргізу үшін (мысалы, қоршаған ортаға шығындалу нәтижесіндегі қондырғының жылулық балансын түзету). Есептік түзеуден кейін түзетілетін және шарттық үлгіде процесстердің ұйымдасуының салыстырмалы мөлшерлік бағалауы жүргізіледі, бұл түзетілген үлгі шарттарында берілген өнімділікті жүзеге асыркдың принципиалдық мүмкіндігін құрады. Мұндай мүмкіндікті құрған кезде түзетілген үлгі көрсеткіштері болжанатын үлгі параметрлерін бағалауға негіз болады.