Жұмыс мақсаты: Masterscada-да қарапайым жоба дағдыларын құру, орс server жұмыс істеу. 1 Зертханалық жұмысқа тапсырма
жүктеу/скачать 2,5 Mb.
|
SCADA METODIChKA KAZAKShA исп1
- Бұл бет үшін навигация:
- 4.4 Бақылау сұрақтары
- 5 Зертханалық жұмыс №5 . MasterSCADA-да есептерді құру принциптері Жұмыстың мақсаты
- 5.1 Зертханалық жұмыс тапсырмасы
- 5.3 Жұмысты орындау тәртібі
- 5.4 Бақылау сұрақтары
- Әдебиеттер тізімі Негізгі
4.3 Тапсырма нұсқалары
4.4 Бақылау сұрақтары 4.4.1 Қолданушы хабарларды құру. 4.4.2 Нысан көрінісі түсінігі. 4.4.3 Көрініс терезесінің динамизациясы. 4.4.4 Нысан көшірмесі кезінде «Шаблон» белгісін қою қажеттігі. 4.4.5 Желілік жобаны құру. 4.4.6 ФБ міндеті: Алдыңғы және артқы фронт. 4.4.7 ОМ қосылу санын есептеу үшін оқиғаларды құру. 5 Зертханалық жұмыс №5. MasterSCADA-да есептерді құру принциптері Жұмыстың мақсаты: белгілі бір уақыт кезеңі бойынша жұмыстың нәтижелері туралы, материалдарды өндіру, тұтыну, белгіленген орындарда, мәндерде, нормалардан ауытқулар туралы ақпаратты қамтитын есеп құру. 5.1 Зертханалық жұмыс тапсырмасы 5.1.1 2 параметрдің өзгерісі туралы есеп қалыптастыру қажет және де олардың айырмашалаған шығару. 5.1.2 Есеп құрамы: есептің басында – оператор аты, лауазымы, ауысымның басталуы және аяқталуы; ауысым кезіндегі (белгілі бір уақыт аралығымен) параметрлер мәнінің өзгерісін кестеге шығарылатын болады. 5.2 Сипаттамасы Осы редактордағы есептер бөлек бөліктерден тұрады - контейнерлік секциялардан, бэнд деп аталады. Бэнд 2 бөліктен тұрады – тақырып және жұмыс аймағы. Тақырыпта бэндтің аты көрсетіледі, мысалы, деректер көзі – бэнд Деректер. Жұмыс аумағында редакторлар кітапханасында бар түрлі компоненттер орналасады. Секциялар (бэндтер) есепте көрсетілмейді, тек ол жерде орналасқан компоненттер ғана көрсетіледі. Бұл тарауда MasterReport есептер редакторымен жұмыс істеудің негізгі әдістері мен әдістері талқыланады. Көрнекі және редактордың принциптерін жақсы түсіну үшін бірнеше үлгі есептерімен бірнеше мысал жасалынады. 5.3 Жұмысты орындау тәртібі 5.3.1 Бірінші Есеп. Үздіксіз процесс. Мысал үшін, бірінші параметр үшін период бойынша минималды мән, екінші параметр үшін период бойынша максималды, айырмашылығы үшін орташа арифметикалық мән. Егер де параметрдің біреуі белгілі шектерден шығып жатса, оны түспен белгілейміз. Сәйкесінше, бірінші параметр үшін минималды мәннен кіші, ал екіншісі максималды мәннен жоғары деген жағдайларды атап кетеміз. Кесте астына параметрлер өзгеріс сызбасын орнату керек. Ауысым операторына қол қою орны есеп сонында келтіріледі. Бұл айнымалылар архивтен таңдалынған деректерді шектеу үшін арналған. Қосымша қосу керек: Интервал командасын (типі Бүтін) ФБ Қызметтік ақпарат екі команда Максимум және Минимум. Кестеге және сызбаға параметрлерді (5.1 сурет) шығару үшін архивтелген статус болуы керек. Дайын есептің үлгісін дайындық режимде көру үшін (алдын-ала көру режимі арқылы), барлық параметрлер мәнін беру қажет, архивтелген айнымалыларды орындалу режимінде деректермен толтыру (Библиотека ішінен ФБ Палитада Генерация архива за промежуток скриптпен қолдануға болады). Көмекші айнымалыларға (архив ішінен команда үшін таңдау шектеулері, оператор аты және т.б.) Значение до опроса енгізу, константаны немесе Восстановление при рестарте флагын орнату (сол кезде орындау режим мәні сақталатын болады). 5.3.2 Жобаны деректермен толтыру. Команда Параметр1 және Параметр2 имитациясы қосылып тұр, сол үшін жобаны орындалу режиміне ауыстырамыз және бірнеше минуттан соң – деректерді архивке енгізіледі. Дайындау режиміне ораламыз. Начало командасына және Конец есептеулер сауалнамаға дейін диапазон уақытын мән ретінде береміз, архивте деректер бар. ФБ шығыс сауалнамаға дейін мәндерді енгіземіз Начало смены, Конец смены, Оператор лаулазымы және Имя оператора, және де командыда Максимум және Минимум. Тікелей есепті құруға кірісуге болады. Үздіксіз процесс нысан Есеп бөліміне Есеп қосу батырмасын басып, пайда болған терезеде есептің атын енгіземіз. Осыдан кейін редактор терезе есебі ашылады. [1] 5.1 сурет – Жоба параметрлері Сол жақ есеп редакторында Құрал-саймандар панелі бар, негізгі құрал-саймандар орналасқан – бэндтер батырмасын, кросс-бэндтер, компоненттерді қосу. Құрал-саймандарды орнатуға болады – жоғарғы деңгейге бұл немесе басқа батырмаларды шығаруға болады. Оң жақ есеп редакторында Қасиеттер, Сөздік, есеп Ағашы бөлімдер терезесі бар. Қасиеттер бөлімінде бэндтер, айнымалылар, дерек көздер параметрлері көрсетіледі. Сөздік бөлімінде дерек көздері, пайдаланушы айнымалылар, жүйелік айнымалылар орналасқан. Есеп Ағаш бөлімінде есеп құрылымын қарауға және өзгертуге болады. Форматтау және компонентерді орнатуды көрсету үшін құрал-саймандар жоғарғы жағында бар (5.1 сурет). Жұмыс аймағы орталықта бар. Соның ішінде бэндтер орналасқан. 5.2 сурет – Есеп редакторының қасиеттері 5.3.3 Енді SCADA жүйе ағашы ішінен деректерді есеппен байланыстыру қажет. Ол үшін деректер көзін қосу керек (5.3 сурет). Есеп редакторында Сөздік бөліміне өтеміз, бос орында тінтуірдің оң жақ батырмасын басып контексті менюді шақырамыз және пункт менюін Жаңа деректер көзін таңдаймыз. Деректер типі MasterSCADA Архиві (5.4 сурет). 5.3 сурет – Архив MasterSCADA таңдау деректер терезесі 5.4 сурет – Деректер базасын таңдау Пайда болған терезеде Сөздікте болатын дерек көзінің атын беруге болады (5.5 сурет). Аты бос орын, арнайы таңбалар және сандардан басталмауы керек. 5.5 сурет – Деректер байланысы Сөздікте жаңа деректер көзі пайда болады (5.6 сурет). Қазір ол тек Уақыт айнымалысын және де Басы, Соңы және Интервал айнымалыларымен Параметр бөлімін қамтиды. Бұл параметрлер архив ішінен тапсырма ережесін таңдау үшін арналған. 5.6 сурет – Деректер құру 5.3.4 Енді деректерді ағаш нысанынан берілген көзге қосу керек. Алдымен өлшенетін парметрлерді қосайық. Ол үшін ағаш нысанынан оларды деректерге апарып тастау керек. Ол үшін команданың үстінде сол жақ батырмасын басып Параметр1, Сөздікке апарып Деректер папкасының үстінде жібереміз (5.7 суреттегі Қара стрелка). Тура солай Параметр2 айнымалысын апарамыз. 5.7 сурет - SCADA-параметрлармен байланыс Топтық сүйреу пайдалануға рұқсат етіледі – деректер көзіне таңдалынған топ командасын апаруға болады. Ағаш нысандары Начало, Конец и Интервал параметрлерін отчеттағы аттас параметрлермен байланыстырайық қызыл стрелка). Сондай-ақ, Служебная информация - Имя оператора, Должность оператора, Начало смены, Конец смены, Максимум и Минимум ФБ шығыстарын апарамыз. Сөздік бөліміндегі бос орынға парып тастау керек (5.7 суреттегі жасыл стрелка) – олар Редакатор отчетінің айнымалылар нысанында пайда болады. Соңында Сөздік бөлімі келесі түрде көрсетіледі (5.8 сурет). Ағаш нысанымен жұмыс істек енді керек емес, сондықтан толық экран жұмыс режиміне көшейік. Ол үшін MasterSCADA терезесінің тақырыбына басып, F11 батырмасын шертеміз. Орнына қайтып келу үшін редактор отчетінің терезесінің жоғарғы жағында тінтуірдің сол жақ батырмсын шертіп, F11 қайта басу. 5.3.5 Отчетта 2 параметрлердің айырмашылыған көрсету қажет. Ағаш отчетына Расчет модулін қосуға болады, азайтуды жүргізіп, оны редактор отчетіне апарып тастау. Ол үшін арнайы функция бар - есептелетін баған. Оны қосу үшін, тінтуірдің оң жақ батырмасымен Деректер көзіне шертеміз, және меню пунктінінен Жаңа есептелінетін бағанды таңдаймыз (5.9 сурет). Жаңа есептелінетін баған терезесі пайда болады. Атымызды және лақап атты енгіземіз – Параметр3, және де айнымалылар типін – double (заттық) (5.10 сурет). Мәндер өрісінде формуланы енгізу керек, Параметр1-ден Параметр2-ні азайтуды жүргізетін. батырмасын пайдалана, өрнек енгіземіз. Оған басып, пайда болған ағаш элементінен Параметр1 таңдаймыз (5.11. сурет). 5.8 сурет – Сөздік 5.9 сурет – Бағандарды құру 5.10 сурет – Бағандармен құрылған тақырыптар (заголовки) 5. 11 сурет – Параметрлерді таңдау Параметр мәндер өрісіне тұрғызылады. «-» (минус) белгісін қоямыз жән сәйкесінше Параметр2 қосамыз. Соңында терезе 5.12 суреттегідей көрінеді. 5.12 сурет – Параметрлер есептеу ОК батырмасына шертеміз. Баған деректер көзіне қосылды (5.13 сурет). Есептелінетін баған – өте маңызды функция. Оның көмегімен айнымалылар және қорек көзіндегі бағандармен жұмыс істеуге болады – көбейтуге, бөлуге, қосуға және т.б. 5.13 сурет – Құрылған баған 5.3.6 Архив MasterSCADA деректер көзі 3 режимде жұмыс істей алады – өзгеріс бойынша, периодты және нәтижелік (толығырақ режимдер анықтама жүйесінде сипатталған). Интервал айнымалсымен берілген ерекшелік тек периодты режимде жұмыс істейді, қалған жағдайларда – ескермейді. Режимін өзгерту үшін деректер көздерінің контекстті менюін шақырамыз және Ерекшелік пунктін таңдаймыз (5.14. сурет). Сәйкесінше Деректер көзіне сол жақ батырмасын шертуге болады, содан Ерекшелік бөліміне өтіңіз. Отчетті қалыптастыруды өзгертеміз: Өзгерту бойынша – Периодты таңдаймыз (5.15 сурет). Қайта Сөздік бөліміне өтеміз. Бэнд қосу үшін, Инструментарий панелінде ашылған Секции списогын ашу керек, қажетті бэнд таңдап, беттің жұмыс аймағына қою керек. Бетке отчет Тақырып секциясын қосамыз. Юұл бэнд тек 1 рет көрсетіледі, отчеттің жоғарғы жағында (5.16 сурет). Бэндті бетке қоямыз, маркерді пайдалана оның мөлшерін кішкене үлкейтеміз (5.17 сурет). 5.14 сурет – Отчетті қалыптасыру 5.15 сурет – Өзгерту бойынша параметрлерді таңдау 5.16 сурет – Отчеттің тақырыбын құру 5.17 сурет – Бэндті өзгерту 5.3.7 Бұл бэндке айнымалыларды қоямыз - ИмяОператора, ДолжностьОператора, НачалоСмены, КонецСмены. Осылайша бұл айнымалылар отчеттің басында көрсетіледі (5.18 сурет). Ол үшін айнымалыларды орналасытру үшін, оларды Сөздіктен секциядағы қажетті орынға апару керек. ИмяОператора айнымалысын апарамыз. 5.18 сурет – Қызметтік деректер беріледі Қосылған элемент 2 бөліктен тұрады: тікелей айнымалы (оң жақ) және оған подпись (сол жақ). Подписьті өзгертеміз және Форматирование панелі көмегімен оң жақ бойынша тегістейміз. Айнымалы өрісін кішкене кеңейтеміз. Подписьті айнымалыларға қосуды алып тастауға болады, сөздікте Создавать подпись белігісін алып тастап, элементті өзегртуге болады. Элементті конекстті меню арқылы, пункт Редактирование, немесе тінтуірді 2 рет шерту басқа айнымалыларды апарамыз және оларды отчетта көрсетілуін жасаймыз (5.19 сурет). 5.3.8 Деректер бэндін орналастырамыз. Әрине, бәндті Тақырып Отчеты сияқты қоюға болады – инструментарий арқылы. Алайда деректеркөзін апарып тастау тез және ыңғайлы. Тікелей Сөздіктен жұмыс аймағына (5.20 сурет). 5.19 сурет – Ауысым туралы деректер 5.20 сурет – drag and drop көмегімен байланыс Деректер терезесі пайда болады. Айнымалыларға қарама-қарсы белгілерді орнатамыз (соның ішінде время) және де Тақырып және Деректер нәтижесіне қарама-қарсы – бұл жағдайда Деректер бэндтен жоғары және төмен жағында қосымша бэндтер пайда болады (5.21 сурет). Оң жақ батырмасы көмегімен бэндтегі айнымалылардың тәртібін анықтауға болады. Отчет нәтижесі 5.22 суретте көрсетілген. 5.3.9 Отчетті жасаймыз. Бэндта Заголовок_данных айнымалылар аттарын өзгертеміз. Сосын тінтуір көмегімен Заголовок данных и Данные бэндтарды таңдаймыз және Форматирование панелін пайдалана отырып, орталыққа тегістеуді жасаймыз. Алдын ала қарау бөліміне өтсек, орындалу режимінде отчет қалай көрінетінін қарауға болады. 5.21 сурет –Отчет параметрі 5.22 сурет –Отчет құрылымы 5.3.10 Отчетта визуалды ұсыну жетіспеушілігі бар - қалыптаспаған ұяшық, яғни кестенің баған және жолдары көрінетін шекаралары жоқ. Оны түзету үшін құрастырылу режиміне оралайық, деректер бэндтен барлық өрістерді таңдаймыз (Shift батырмасын баса, өрістерді таңдаймыз) және өрістерде шекараларды береміз, Форматирование панелін пайдалана (5.24 сурет). 5.3.11 Барлық өрісті таңдау тек Shift батырмасын пайдалану арқылы емес, тінтуір көмегімен рамкамен таңдауға да болады. 5.23 сурет – Алдын – ала көрсетілім 5.24 сурет – Отчетті форматтау Сондай-ақ шекара «Заголовок данных» өріс бэндтерінде құрастырылады. Тағы бір жетіспеушілік – өрістерді форматтау ыңғайсыз – сандарда бөлшек бөлігі өте ұзын, ал Время өрісінде бұл жағдайда керек емес күн орнатылған. Форматтау жасайық. Время өрісінің контекстті менюінің Данные бэндін шақырамыз, Формат пунктін таңдаймыз... (5.25 сурет). Уақыт форматын береміз (5.26 сурет). 5.25 сурет – Уақытты құру Енді сан форматын сандар өрісіне береміз (Параметр1, Параметр2, Параметр3 ұяшықтар) (5.27 сурет). Форматтау нәтижесі 5.28 суретінде көрсетілген. 5.3.12 Деректер бойынша қорытынды жасау керек – максималды, минималды, орташа мәндерін табу керек. Ол үшін Параметр 1 бағанынан өріс өзгерісі режимін Деректер нәтижесі бэндіне ауыстырамыз. Ашылған терезеде Нәтиже бөліміне өтеміз (5.29 сурет). 5.26 сурет – Уақыт көрсету форматы 5.27 сурет – Параметр ұяшықтарын таңдау 5.28 сурет – Қалыптастырылған отчет Рисунок 5.29 – Нәтижелерді форматтау Бұл өріс үшін бізге минимумды табу керек. Ол үшін функция тізімі ішінен Min функциясын таңдау керек, Деректер тізімінде деректер көзін беру– данные, ал Баған тізімінде – бізге керекті айнымлыны (бұл жағдайда Параметр1). Нәтижесінде терезе 5.30 суреттегідей көрінеді. 5.30 сурет – Текст редакторы Сәйкесінше Параметр2 және Параметр3 береміз. Параметра2 максимумды анықтау үшін Max функциясын қолдану керек, орташа квадраттықты анықтау үшін функцияны «Avg». Басқа функцийлердің мақсатын анықтамалық жүйеде білуге болады. 5.3.13 Нәтижелерді беру. Сол жақ ұяшықта Нәтижелер текстін тереміз. Шекара жасаймыз, бірақ енді басқа стиль береміз - қосарлы жол (5.31 сурет). Тағы да сандарды ресімдейміз - керек емес бөлшек бөлімдерді алып тастаймыз. Нәтиже 5.32 суретте көрсетілген. 5.3.14 Параметр бағанын берілген мәннен кіші Минимум айнымалыларында, ал Параметр2 ұяшықтардың бағандарында берілген мәннен үлкен Максимум айнымалысында ұяшықтарды түспен белгілеу қажет. Шартты таңдау инструментті пайдалана берілген тапсырманы шешуге болады, Форматтау панелінде орналасқан. «Параметр1» ұяшығын таңдау «Деректер көзі: деректер» бэндінен және Шарт батырмасын басамыз (5.33 сурет). 5.31 сурет – Редактерлеу 5.32 сурет – Нәтижелер 5.33 сурет – Шарттарды құру Пайда болған терезеде шартты қосамыз, ашылған Өріс тізімінде шарт тапсырма тип өрнегін таңдаймыз. Бұл режимде формула енгізу жолдарында C# тілінде шартты өрнек енгізіледі. Егер отчетті құру кезінде орындалу режимінде бұл өрнек Шындық мәніне ие болады, онда таңдалған компонентке (бұл жағдайда «Параметр1» ұяшығына) берілген Шарт терезесінде орнату жүргізіледі (5.34 сурет). Берілген инструменттің көмегімен өзгертуге болады: стиль, өлшем, шрифт түсі, басқа фон беру, және де компонентті жасару. «Минимум» кіші айнымалылар мәнінен «Параметр1» мәнің төмендеген жағдайда шартты осылай орнатамыз, фон ұяшығы қызыл, ал шрифт қалың болады. Алдымен шарт текстті C# тілінде еңгіземіз. Ол үшін келесі батырманы басамыз . Редактор текстті терезесі пайда болады. Келесі өрнекті енгіземіз: данные. Параметр1<Минимум. Айнымалыларды жылдамдату үшін данные. Параметр1 және Минимум оларды айнымалылар секциясынан өрнек енгізу секциясына апаруға болады (5.35 сурет). Таңба үтірлі нүкте өрнек соңында қоюға болмайды. Кодты генерациялау кезінде if (данные.Параметр1<Минимум) {//установка настроек шрифта} өрнегі құрылады. Сондықтан үтірлі нүкте таңбасы генерация қатесін көрсетеді. 5.34 сурет – Өрнекті құру 5.35 сурет – Шартты құру ОК батырмасын басыңыз. Енгізілген өрнек формула жолдарында пайда болады. Қызыл фон ұяшығы береміз және текстті көрсету типі – қалың (нәтижесінде терезе 5.36 суреттегідей болады). ОК басамыз. Параметр2 ұяшығына сәйкесінше іс-әрекеттер жасаймыз. Бұл ұяшық формула шарты: данные. Параметр2>Максимум болады. Алдын ала көріністің отчетің қосамыз (Минимум и Максимум айнымалылары ағаш нысанында әдепкі мәндер сәйкесінше 10 және 80 жазылған) (5.37 сурет). 5.3.15 Енді өлшеу шама сызбасын құрастыру қажет. Алдымен бэндтің Нәтиже деректерінің өлшемін үлкейтеміз, содан кейін инструментариядан Диаграмма компонентін таңдаймыз және оны осы бэндке қоямыз. Диаграмма құру мастері шығады. Бірінші терезеде (5.38 сурет) диаграмма типін таңдаймыз – Сызық. 5.36 сурет – Шарт тапсырмалары 5.37 сурет – Параметрлерді таңдау 5.38 сурет – Диаграмма палитрасы Келесі Стиль терезеде көрсету стилін таңдаймыз. Мысалы, Стиль 01 (5.39 сурет). 5.39 сурет – Диаграмманы таңдау Келесі Қатар терезесінде (5.40 сурет) диаграмма сызығын қосу және деректер көзі тапсырмалары жасалынады. Сызықты қосамыз. 5.40 сурет – Қауырсындарды қосу Параметр1 – қатар атын береміз. Ашылған Баған тізім аргументінде деректер көзін таңдаймыз – данные.Время, абсцисса осі болады. Ашылған Баған тізім шамада деректер көзін таңдаймыз данные.Параметр1, ордината осі болады. Тағы 2 қатар қосамыз, Баған аргументінде солай данные.Время болады, ал Баған шамасы сәйкесінше Параметр2 және Параметр3 (5.41 сурет) болады. Келесі Подписи терезесінде (5.42 сурет) сызық сызбасына подпись беруге болады. Сызба үлкен емес болғандықтан, Жоқ қоямыз. Ось терезесінде осьтер орнатылуы беріледі – подпистер және меткілер. Х осінің тақырыбын Уақыт және тақырып бұрыштарын– 90 градус (сонда подпистер осьте бір-бірін жаппайды) береміз. У оси Y тақырыбын береміз – Мәні. Легенда терезесін өзгертусіз қалдырамыз және Готово батырмасын басамыз. 5.41 сурет – Қатарларды қосу 5.42 сурет – Сызық график подписі Қатар редактор терезесінде (Контекстті меню сызбада – Редактерлеу пункті) сонымен қатар стиль және сызық түсін беруге болады. Сызбаны бэндтің барлық бос орындарына созамыз және нәтижені қараймыз (5.43 сурет). 5.43 сурет – Тренд 5.3.16 Подпись үшін отчеттың соңында орынды қосу Нәтиже отчет бэндін қосамыз. Инструментария ішінен Текст компонентін бэндке қосамыз, Подпись оператора енгізілген. Және де көлденең сызықты подпись үшін өткіземіз (5.44 сурет). 5.44 сурет – Оператор подписін құру Отчетты басып шығарып болғаннан кейін ыңғайлы қарау үшін беттің нөмірлеуін қосу және де фирма туралы ақпарат аталуы – беттің жоғарғы бөлімінде. Сол үшін бэндті тұрғызу керек, әрбір беттің жоғарғы жағында көрсетіледі – бэнд Тақырып бет. PageNumber айнымалыларды қолдана отырып бет нөмірін анықтау керек (Сөздік – Айнымалылар жүйесі - PageNumber). Осы айнымалыны бэндке саламыз, айнымалыға подписьті өзгертеміз - Бет текстті енгіземіз және форматтауды орнатамыз – текстің өлшемін береміз және тегістейміз. Дайын отчет 5.45 суретте келтірілген.
5.45 сурет – Дайын отчет 5.4 Бақылау сұрақтары 5.4.1 Отчеттің қанша көрінісі бар? 5.4.2 Бэнд дегеніміз не? 5.4.3 Сөздіктер қалай құрылады? 5.4.4 Баған отчетына шарттарды қалай құрастырамыз? 5.4.5 Диаграммалар қалай құрылады? Әдебиеттер тізімі Негізгі Основы проектирования MasterSCADA. Методическое пособие. - Том 1. - Москва, 2010. - 200 с. Основы проектирования MasterSCADA. Методическое пособие. - Том 2. - Москва, 2016. - 280 с. Динамизация в MasterSCADA. Обзор возможностей. - InSAT Company. - 26 с. Master SCADA 3.x базовый. Сайт: http://insat.ru/services/1/2/ Қосымша ГОСТ 21480-76. Система «Человек-машина». Мнемосхемы. Общие эргономические требования. - М.: Изд-во стандартов, 1976. жүктеу/скачать 2,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|