II. Негізгі бөлім 3. Дәрігер бойындағы негізгі қасиеттер.
Жалпы практикалық дәрігердң бойынан табылу керек қасиеттер:
Тыңдай білу
Әңгімелесушіні тыңдау қабілетінен маңызды ештеңе жоқ. Тыңдау дегеніміз-қабылдау және өзіңізден өткізу. Көңіліңізді барынша пациентке бұрып, тыңдап отырғаныңызды интонациямен, ым- ишарамен, тыныштықпен білдіру керек. Тыңдау кезінде міндетті түрде:
Сезімдерді қабылдау,
Әңгімелесушіге деген жанашырлық,
Ақпаратты қабылдау,
Талдау жасай білу керек.
Науқасты үзіліссіз мұқият тыңдаңыз.
Дәрігер келесі қасиеттерге ие болуы керек: жанашырлық, қамқорлық, науқасқа құрметпен қарау, науқастың тағдырына алаңдаушылық, медициналық құпияны сақтау, құзыреттілік, жауапкершілік, науқасқа сенім, сезімталдық, парасаттылық, адалдық.
Дәрігер келесі қасиеттерге ие болуы керек: жанашырлық, қамқорлық, науқасқа құрметпен қарау, науқастың тағдырына алаңдаушылық, медициналық құпияны сақтау, құзыреттілік, жауапкершілік, науқасқа сенім, сезімталдық, парасаттылық, адалдық.
Қарым-қатынас принциптері:
Қол жетімді тілде сөйлеңіз.
Терминдерді теріс пайдаланбаңыз.
Тек нақты нұсқаулар беріңіз.
Уәде бермеңіз, болжамын ғана айтыңыз.
Ол сізді дұрыс түсінгенін тексеріңіз.
Егер науқас сізді түсінбеді деп ойласаңыз, қайталаудан қорықпаңыз.
Науқастың шешілмеген сұрақтары жоқ екеніне сенімді болыңыз.
Қажет болған кезде науқасты маманға жіберіңіз.
Коммуникативті құзыреттілік белгілі бір психологиялық білімнің болуын ғана емес (мысалы, жеке тұлғаның түрлері туралы, темперамент түріне байланысты әртүрлі адамдардағы стрессті сезіну және оған жауап беру тәсілдері туралы, дене типтері мен жеке тұлғаның психикалық қоймасының ерекшеліктері арасындағы байланыс ерекшелігі және т.б.), сонымен қатар кейбір арнайы дағдылардың қалыптасуын да қамтиды: байланыс орнату, тыңдау, ауызша емес қарым-қатынас тілін меңгеру, әңгіме құру, сұрақтар тұжырымдау.
Сондай-ақ, дәрігердің өз эмоцияларына ие болуы, сенімділікті сақтау, реакцияларын және жалпы мінез-құлқын бақылау мүмкіндігі маңызды. Тиісті қарым-қатынас науқасты дұрыс түсінуді және оның мінез-құлқына тиісті жауап беруді қамтиды. Науқас қандай психикалық күйде болса да, ашуланшақтықты немесе қайғы-қасіретті, алаңдаушылықты, алаңдаушылықты немесе үмітсіздікті сезінсе де, дәрігер онымен қарым-қатынас жасай білуі, қарым-қатынасты дұрыс құра білуі, кәсіби мәселелерді шешуге қол жеткізуі керек.
III. Қорытынды
Пациент пен дәрігер арасында кәсібилңк қарым- қатынас мықты болуы тиіс. 80%- дұрыс диагноз қойып, 100%- емге қол жеткізу үшін, пациент дәрігерге сену керек. Яғни, бұл нақты сенімді орнату жүгі дәрігердің міндеті болып саналады.
Пациентті тыңдай біліп, дұрыс нұсқаулықты беру кезінде есекеретін жайыт- психологиялық байланыс орната білу. Демек психолгиялық тұрғыда, пациент толықтай емделмейінше, дәрігер- доминирлейтін тұлға. Сұқбат барысында, осылай психологиялық тұрғыда әр адамның рольін орната білу де үлкен біліктілікке жатады. Бұны дәрігерлер өз нұсқаулықтарына сенімді, әр қадамды анықтап, пациентке түсінікті жеткізіп, дұрыс жасаған жағдайда нәтиженің қаншалықты жағымды болатынын, қабақтарын түймей, жағымды көңіл- күйде, қосымша сұрақ қоя отырып, керек болған жағдайда, монологтарды да қолданып, бар кәсібилігін, тіпті актерлік шеберлігін де салып пациентпен жақсы қарым қатынас орнату керек.
IV. Пайдаланылған әдебиет
Артюхина А.И. Профессионально-личностное развитие студентов в образовательной среде медицинского вуза:учебное пособие.-Волгоград:ВолГМУ,2006.-122с.
Биомедицинская этика в системе последипломного образования врачей:учеб.-метод.пособие//А.А.Александров,Т.В.Мишаткина,Т.В.Силич/под ред.Г.Я.Хулупа.-Мн.,БелМАПО,2008.-134с.
Дернер К. Хороший врач.Учебник основной позиции врача.//Пер.с нем И.Я.Сапожниковой при участии Э.Л.Гушанского.-М.:Алтейя,2006-544с.