Жоспар: Кіріспе Негізгі бөлім аса қауiптi (карантиндiк) ЖҰҚпалы ауру
жүктеу/скачать 159,27 Kb.
|
реферат
- Бұл бет үшін навигация:
- Пайдаланылған әдебиеттер
| Белгілері және мерзімі. А гепатиты вирус кезіндегі инкубациялық мерзімі 7-50 күн аралығына ауытқиды (көбінесе 15-30 күн арасыда), В гепатиты кезінде 50-180 (көбінесе 60-120 күн) ауытқиды.
Вирус гепатиттері төмендегі клиникалық түрлерде өтуі мүмкін: сары ауру, сары аурусыз субклиникалық. Ұзақтығы бойынша өткір (3 айға дейін), уақытша (3-6 ай) және созылмалы вирусты гепатит мерзімі бойында (6 айдан астам). Сары ауруға тән түрлері: өкпелік, орта аыртпалықтағы және ауыр түрінде бөлінеді. Аурудың өту бойында мынадай мерзімдер қолданылады: сары ауру алдындағы (бастапқы), сары ауру және А вирустық гепатитінің сары ауру алдындағы мерзім кезеңінде аурудың жартысы тұмауға ұқсас нұсқа түрінде өтеді, диспепсиялық және астновегетативтік нұсқалар сирек қолданылады. Тұмауға ұқсас нұсқа дене температурасының 38-39 градусқа дейін көтерілуімен, қалтыраумен, бастың ауруымен, тамырлар мен бұлшық еттегі сырқыратқыш шаншумен сипатталады. Диспепсиялық нұсқа бірінші кезекте асқазан төңірегіндегі сырқат пен ауырлық, тәбеттің төмендеуі, құсықтың келуі, ауаның жетпеуі байқалады, кейде нәжіс тәулігіне 2-5 рет қайталанады. Аурудың астеновегетативтік нұсқасы кезінде дене температурасы бұрынғыша қалады, әлсіздік бастың сырқырауы, тітіркенушілік, бастың айналуы байқалады. Сары ауру кезенінің аяғында кіші дәрет қарайып, ал нәжіс түссізденеді. А гепатитінің сары ауру тараған кезінде кілегейлік қабықтардың, артынша терінің өзгеруі байқалады. Сары аурудың қарқыны апта бойында өседі, дене температурасы қалыпты, әлсіздік, ұйқы басу, тәбеттің төмендеуі, оң жақтағы қабырғаларда шаншыма байқалады, кейбір ауруларда тері қышымасы байқалады. Бауыр үлкейіп, нығыздала түседі және біршама жанға батады. Кейбір ауруларда тері қышымасы дамиды. Бауыр қампиып, нығыздала түседі және аурушаң күйге енеді, аурулардың 20-25 пайызында бірнеше ауру қоса асқынады. Қанда билирубиннің мөлшері артады, аминотрансфераз белсенділігі артады. Сары ауру мерзімі 7-15 күнге созылады. Реконвалесценция мерзімі гепатиттің клиникалық және биохимиялық көріністердің жойылуымен сипатталады. Билирубиннің көлемі, аминотрансфераздың белсенділігі әдетте сары ауру пайда болған сәттен бастап 20-25 күнде қалыпқа түседі. В вирустық гепатиті кезінде сары ауру кезеңі, әдеттегідей ұзақ, клиникалық белгілердің ашық және тұрақты көрінісімен сипатталады. Айығу мерзімі А гепатитінен гөрі ұзағырақ. Емдеу. Негізгі емдеу режиммен тамақтану болып табылады. Сырқат бауырды қорғау оны қосымша энергетикалық шығынын тасалаумен қатар, дәрі-дәрмектен қорғауды қамтиды. Асқынған сатысындағы вирус гепатитінің жеңіл түрімен ауырғанда медикаментоздық емдеуді қажетсінбейді. Көтеріңкі физикалық жүктеме вирустық гепатитінің ең ауыр түріне ықпал етеді. Сары аурудың алғашқы 7-10 күн мерзімінде төсек режимін сақтау аса маңызды. Диета толық құнды, нәрлі, кемінде 100-120г нәрлі блок (ет, балық, ірімшік, жұмыртқа), 30-40 грамм хлорлы әк ерітіндісімен тазарту жүргізіледі. Аурудың жеке заттары арнайы тазартылады. Жайма төсек жуардың алдыңда 1 пайыз хлорамин ерітіндісімен шайылады, бұдан кейін жуылған соң қайнатылады. Төсек орын камералық дезинфекцияланады. Аурудың қақырығын 2,5 пайыз хлорамин ерітіндісімен толтырады, қакқырық толғаннан кейін 5 пайыз хлорамин ерітіндісімен 6 сағатқа қандай да бір ыдысқа құяды. Ыдыс-аяқты 15 минут бойы 2 пайыз сода ерітіндісімен қайнатады 4 сағатқа 5 пайыз хлорамин ерітіндісіне тігінен салады. Метал ыдысты (пышақ, шанышқыны) тек 15 минут бойы қайнатып, зарарсыздандырады. Арнайы туберкулезге қарсы сақтандыру БЦЖ вакцинасымен жүргізіледі. БЦЖ вкцинасын алғаш рет туберкулезден сақтандыру үшін француз ғалымдары кальмет пен Герен 1921 жылы қолданды. Туғанына 3-4 күн болған сәби міндетті БЦЖ вакцинациялануына, жағымсыз Манту сынағы алынған жағдайда 6-7 жастағы балалар қайта вакцинациялауға жатады. Химиялық сақтандыруға жататындар: бактерия бөлетіндермен (туберкулезбен ауыратындар) жақындасқан адамдар; өкпесінде үлкен қалдықтық өзгерістері бар адамдар; манту сынағыман бөлінетін туберкулиндерге кенеттен шалдыққан адамдар. Біздің республикада әр бір екі жүзінші адам (75 мың адам) туберкулезбен ауырады. 2.3СПИД. 80 жылдардың басында АҚШ-та 2-3жыл өткен соң басқа елдерде бұрын белгілі болмаған ауру тарала бастады. Зерттеулер бұл аурудың адамның иммундық жүйесінің баяу өрістейтің ақауымен сипатталатындығын көрсетті. Бұл жағдайда иммундық жүйенің бұзылуына байланысты қайталама зақымданудан ауру қайтыс болады. Бұл ауру алынған иммунодефицит синдромы деген атауға ие болды. (СПИД). СПИД – адмның иммунды дефицит вирусынан туындаған (ВИЧ) және жыныстық қатынас кезінде сонымен қатар адам қанымен берілетін жұқпалы аурудың соңғы сатысы. Гаагадағы халықты қоныстандыру және дамыту жөніндегі Халықаралық конференцияда (1999 жылдың жазы) мынадай мәліметтерді келтірілді: бүкіл әлемде 33 млн. иммунодефицит вирусына ұшырағандар тіркелген; күн сайын олардың саны 16 мыңға артады; СПИД-тен 14 млн. адам өлген; әр минут сайын 11 адам ВИЧ инспекциясының құрбаны болады. Қазақстанда 1990 жылдың бір маусымында ВИЧ жұқпалысына шалдыққан 900 адам тыркелді, олардың 25-і СПИД-пен ауырады, 59 адам қайтыс болды. Оның ішінде 14 жасқа дейінгі 2 бала бар. Жұқпалының көзі адам болып табылады. Вирус жыныстық қатынас кезінде,қан құйған кезде және оның құрамына қоздырғыш бар лас қан мен медициналық аспаппен жұғуы мүмкін. Вирустың жыныстық қатынастары арқылы берілуі мүмкіндігі әріптестердің терісі мен кілетейлік қабығының жарақатынан туындайды. ВИЧ ананың ішкі ұрығынан берілуі мүмкін. Вирустың сүйісу кезінде ерін арқылы бберілуі мүмкін емес. Вирустың жалпы асхана жабдықтарын, орамалды пайдалану кезінде берілу мүмкіндігі жұқпалылар ұлпасынан ұзақ уақыт бақылау нәтижесі кезінде жоққа шығарылды. Вирустың зақымдалған қанды құю кезінде берілуі оқиғалардың 80-100 пайызында ауруға алып келеді. Бірнеше адамға пайдаланылған, тазартылмаған инелермен және шприцтермен егу аса қатерлі. Мұндай жолмен зақымдалу есірткіге құмарлар арасында жоғары. Стоматологиялық практикада, косметикалық аспептеу кезінде, шаштаразда вирустың берілуі теориялық тұрғыдан мүмкін, алайда әлі тіркелген жоқ. ВИЧ жұқпалысынан сақтандырудың негізгі бағыты мектеп жасынан бастап халықты дұрыс жыныстық қатынасқа үйрету болып табылады. Түсінік жұмыстары әсіресе жасөспірідер, есірткі құмарлар, гомосеексуалист еркектер арасында табанды жүргізілуге тиіс. Соңғылары ауруға өте бейім болып келеді. Барлық тері аурулары мен СПИД-тен сақтандырудың ең қарапайым және тиімді әдістерінің бірі жыныстық қатынастағы тазалық, бір әріптеспен бөлу кездейсоқ жыныстық қатынасқа түсиеу, Сақтандырудағы екінші бағыт – бұл медицина мекемелерінде шприцті, ине мен өзге аспапты пайдалану ментазалау тәртібін мүлтіксіз орындау, сондай-ақ біржолғы шприцтер менқан құюға арналған жүйелерді пайдалану. Салауатты өмір салты, жыныстық арасындағы тазалық, отбасылық адалдық – СПИД-тен ең жақсы сақтандыру. ҚОРЫТЫНДЫ Қорыта келгенде, бұл аурулардың алдын алу үшін, одан біріншіден тазалық сақтау керек. Адамдар әр түрлі спортпен шұғылдануы қажет. Сол кезде ғана адам барлық ауруларға қарсы тұра алады. Пайдаланылған әдебиеттер «Тіршілік қуіпсіздігі» ІІ-кітап. И.Сайдулдин «Індеттану» жүктеу/скачать 159,27 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|