Жусупова д. Ж

86 
және  тиімді  жоспарлау  үшін  мұғалімге  оның  формасын,  мазмұнын, 
жиілігін, сондай 
–
 ақ құралдарын өз бетінше анықтау мүмкіндігі беріледі. 
Мұғалім  оқу  үдерісіне  және  қалыптастырушы  бағалауға  оқу  бағдарлама-
сына  сәйкес  барлық  оқу  мақсаттарын  енгізуі  қажет.  Сол  үшін  мұғалімге 
көмек  ретінде  оқу  мақсаттары  бойынша  бағалау  критерийлері,  дескрип-
торлары  бар  тапсырмалар  үлгілері  берілген  қалыптастырушы  бағалауға 
арналған  тапсырмалар  жинағы  дайындалды.  Қалыптастырушы  бағалау-
дың  жинақтары  сабақты  жоспарлау  кезінде  тапсырмаларды  іріктеу  үшін 
дереккөздері  ретінде  қолданылады  және  басып  шығару  талап  етілмейді. 
Қалыптастырушы бағалаудың тапсырмаларын өз бетінше құрастыру үшін 
мұғалімге: оқу бағдарламасымен,  оқу жоспарымен танысу, оқу мақсатта-
рына талдау жасау;  оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары негізінде 
бағалау  критерийлерін  құрастыру;  тапсырма  құрастыру  кезінде  саралау 
(дифференциялау) тәсілін қамтамасыз ету үшін бағалау критерийлерін (3 
–
 
қосымша)  ойлау дағдыларының  деңгейлеріне бөлу;  бағалау критерийлері 
мен ойлау дағдылары деңгейлеріне сәйкес тапсырмалар құрастыру болып 
табылады.  
Қазіргі  таңдағы  үздіксіз  көп  деңгейлі  кәсіби  білім  берудің  басым 
бағыттарының бірі – тұлғаға бағытталған педагогикалық іс-әрекеттің сапа-
сын қамтамасыз ету. Осы іс-әрекетке баса назар аударудың өзіндік себеп-
тері  бар.  Білім  беру  үдерісінің  субъектісін  тұлға  деп  қаратырсақ,  онда 
дербес  әрекет  ететін  субъект  ретіндегі  нақты  жеке  адам  болмысының 
қайталанбас,  ерекше  әдісі,  адамның  қоғамдық  өмірінің  дара  нысаны. 
Тұлғаның мәні нақты индивидтің өзіндік ерекшелігінде, оның әлеуметтік 
жүйе  шеңберіндегі  өзімен-өзі  болу  қабілетінде  ашылады.  Табиғи  талант-
тардың, туа біткен ерекшеліктерінің маңызды рөлін тұлға дамуында әлеу-
меттік факторлар жаңаша түрде көрсетеді. Дара өмірдің тіршілік ету әдісі 
дегеніміз – адам өмірінің жалпы көрінісі, адамның бірегей және бесаспап 
қасиеттерінің бірлігі тұтас жүйе; адамдардың арасындағы өзінің ұстаным 
орнын еркін және жауапкершілікпен анықтайтын, қоғамның өкілі ретінде-
гі адам. Қоршаған ортамен қоғамдық және адами қарым-қатынастар жүйе-
сімен, мәдениетпен өзара әрекеттестікте қалыптасады. Адам тұлға болып 
туа қалмайды, әлеуметтану процесінде тұлға болып шығады деген ғалым-
дардың  тұжырымын  қолдай  отырып,  білім  мен  тәрбие  беру  үдерісінде 
өздігінен үздіксіз дамуға қабілетті тұлғаны қалыптастыру кәсіби білімден-
діру үдерісінің ізгілендірілуіне орай кәсіби педагогиканың негізгі басым-
дықтарына  айналды.  Кәсіби  педагогиканың  басым  бағыттарыннда  бола-
шақ маманның тұлғалық болмысын дамытуға оқыту технологиялар жүйе-
сінің  қолданыс  аясы  кеңейіп,  практикалық  маңызы  айқындалды.  Себебі 
педагогикалық технологияда педагогикалық жобасы ретінде объектілерді, 
процестерді және олардың өзара әрекет ету жағдайларын ажыратады, яғни 

87 
педагогикалық  технология  кең  мағынасында  бүкіл  білім  беру  жүйесінің 
тұжырымдамасын,  стратегиясын  білдіреді.  Кәсіби  білім  беру  жүйесін 
ұйымдастырудың негізі ұжымдық оқыту тәсілі болып табылады 
Лексикалық және грамматикалық формаларды дұрыс пайдалана оты-
рып, әңгімені немесе тарихи оқиғаны баяндау арқылы айқын  кеңейтілген 
мәтінді  құра  алса  лексикалық  және  грамматикалық  формаларды  біршама 
дұрыс пайдалана отырып, әңгімені немесе тарихи оқиғаны баяндау арқы-
лы  кеңейтілген  айқынырақ  мәтінді  құра  алса  барлық  пәндер  бойынша 
жетістіктер  критерийлері  арқылы  бағалау  бойынша  іріктелінген  оқу  мақ-
саттарға қолжетімділігін қамтамасыз ету. Ол үшін бағалау келесі қағида-
ларға  сүйенеді:  бағаланатын  оқу  мақсаттарынан;  бағалау  бойынша  ұсы-
ныстар: қалыптастырушы бағалау үшін тапсырмаларды жоспарлау; жетіс-
тік  критерийлері:  оқушының  оқу  мақсаты  «жетті  немесе  «талпынатын» 
анықтайтын критерийлерден тұрады. 
Кері  байланыс  оқушының  оқыту  үрдісі  қалай  өткені  және  қандай 
нәтижеге  қол  жеткізетіндігі  туралы  ой-пікірін  тыңдауға  негізделеді.  Кері 
байланыс сабақтың соңында ғана емес, сабақ барысында мақсаттар өз бе-
тімен  орындайтын  тапсырмаларының  соңында  жүргізіліп  отыруы  керек. 
Рефлексия мақсаты 
–
 еске түсіру, өзінің сабақ бойындағы іс-әрекетіне баға 
беру,  талдау  және  мәселелердің  шешу  жолдарын  іздестіру.  Мұғалім  оқу-
шының кез келген кері байланыс парағын оқи отырып, жұмысының сәтсіз 
шыққан тұсын және сәтті шыққан қадамын, ендігі іс-әрекетін қалай жақ-
сартуға болатынын алдын 
–
 ала біледі. Сонымен қатар кері байланыс пара-
ғы  арқылы  оқушының  үніне  құлақ  түріп,  оқу  мен  оқытудағы  кездесетін 
кедергілерді айқындап, келесі оқытуға бұдан да жақсырақ дайындалуына 
түрткі болады. 
 
 

жүктеу/скачать 1,67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: