Белсенді оқытудың негізгі түрлері мен әдістері

17 
сінуді  қалыптастыруға  бағытталған  олардың  арасындағы  жанды  пікір 
алмасуға ықпал ететін оқу-тәрбие процесін ұйымдастырудың нысандары. 
Белсенді формалар мен әдістер бір-бірімен тығыз байланысты. Олар-
дың  жиынтығы  белсенді  оқыту  жүзеге  асырылатын  сабақтардың  белгілі 
бір түрін құрайды. Әдістер формаларды нақты мазмұнмен толтырады, ал 
нысандар әдістердің сапасына әсер етеді. Егер сабақ барысында белсенді 
әдістер  қолданылса,  оқу-тәрбие  процесін  айтарлықтай  жандандыруға, 
оның тиімділігін арттыруға қол жеткізуге болады. Бұл жағдайда сабақ түрі 
белсенді сипатқа ие болады. 
Қазіргі уақытта оқу-тәрбие үдерісінде белсенді оқытудың келесі әдіс-
тері кеңінен қолданылады: 
- проблемалық; 
- диалогтық; 
- ойын; 
- зерттеу; 
- модульдік; 
- тірек сигналдары; 
- қиын жағдайлар; 
- автоматтандырылған оқыту және. 
Белсенді  оқытудың  осы  және  басқа  әдістері  екі  топқа  бөлінеді:  
а) Имитациялық; б) ұсынылды емес. Ал Имитациялық, өз кезегінде, ойын 
және ойын емес. 
Оқытудың белсенді әдістері адамның жадында ол не істеп жатқанын 
90%-ға  дейін  (өзге  де  тең  жағдайларда)  түсірілетіндігі  туралы  экспери-
менталдық анықталған фактілерге негізделеді, ол көргеннің 50%-на дейін 
және ол естігенін тек 10%-ға дейін. 
Оқыту  тәжірибесі  әр  түрлі  әдістер  мен  формаларды  үйлестірудің 
орындылығын көрсетеді. 
Тәжірибе көрсеткендей, ең нәтижелі үш негізгі компоненттің үйлесімі 
болып табылады: 
1. Проблемалық (проблеманы бөлу, оны қою, шешу жолдарын іздеу, 
диалектикалық қайшылықтарды анықтау және шешу арқылы шешу). 
2. Сабақ өткізудің таңдаулы әдісі (әдістері). 
3. Оған сәйкес келетін нысан (нысан). 
АМО  пайдалану  үшін  әдістемелік  құрал  міндетті:  оқу  сабақтарын 
өткізу сценарийі (әсіресе практикалық), сондай-ақ оларды өткізу жоспары 
және  білім  алушылардың  өзіндік  жұмысы  үшін  оқу-әдістемелік  әзірле-
мелер. 
Сабақ сценарийі – бұл оқытушы жасаған тақырып бойынша нақты са-
бақ өткізу бойынша кешенді әдістемелік құжат (әзірлеу). Ол тақырыптың 
мазмұнын  (оның  негізгі  проблемалары  мен  құрылымын)  және  уақыты, 

18 
әдістемелік  тәсілдері  мен  орындау  құралдары  көрсетілген  білім  алушы-
лардың  қызметінде  оны  өрістету  процесін  схемалық  сипаттау  болып 
табылады. 
Бұған қосымша осы тақырып бойынша кешенді тапсырма әзірленеді, 
ол: 
- білім алушыларға дербес жұмысқа мақсатты орнату; 
- әдістемелік ұсыныстар; 
- дайындау үшін қажетті негізгі әдебиеттер; 
- проблемалық міндеттер мен тапсырмалар; 
- оқушылардың өзін-өзі бақылауына арналған сұрақтар. 
Осылайша, белсенді әдістердің бірлігі мен өзара байланысы оқытушы 
мен білім алушылардың бірлескен шығармашылық қызметі, шығармашы-
лық  және  ынтымақтастық  ретінде  оқытуды  жүзеге  асыруға,  мамандарды 
даярлаудың  тиімділігі  мен  сапасын  айтарлықтай  арттыруға  мүмкіндік 
береді. 

жүктеу/скачать 1,67 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: