К ә с І би білім беру г. Н. Федорова бағдарламалық модульдерді біріктіруге қатысу

105
 
UML тілінің мәнмәтінінде сценарий актерлер мен пайдалану 
нұсқаларының өзара байланысын қосымша көрнекі түрде көрсету үшін 
қолданылады. Осыған ұқсас сценарийлерді ұсыну немесе жазу тәсілдері 
ұсынылады.
Мұндай 
үлгілердің 
бірі 
төменде 
қарастырылады 
және 
тұжырымдамалық модельдеудің алғашқы сатыларында қолдану үшін 
ұсынылуы мүмкін. Дерексіздік деңгейіне байланысты пайдалану 
нұсқасы қысқа немесе біршама толық сипатталуы мүмкін. 
Сипаттаманың қысқаша түрі: пайдалану нұсқасының атауынан, оның 
мақсатынан, әрекет ететін тұлғаларынан, пайдалану нұсқасының 
типінен (негізгі, жанама немесе қосымша) және оның қысқаша 
сипаттамасынан тұрады. Төменде жеке пайдалану нұсқасының 
сценарийін жазуға арналған үлгіден тұратын кесте (5.1-кесте) берілген.
Пайдалану нұсқаларының сценарийлерін жазған кезде сценарий 
мәтіні пайдалану нұсқасы диаграммасын анықтауға немесе толықтыруға 
тиіс, оны толығымен ауыстыруға қолданылмайтындығын түсіну 
маңызды. Керісінше жағдайда модельдерді көзбен көрсетудің 
артықшылықтары жоғалатын болады.
Пайдалану нұсқаларының диаграммалары жүйенің күтілетін 
әрекеттерін көрнекі түрде көрсетуге мүмкіндік береді. Пайдалану 
нұсқалары диаграммасының негізгі ұғымдары табылады: әрекет етуші 
тұлға, пайдалану нұсқасы және байланыс. 5.1-суретте пайдалану 
нұсқалары диаграммаларының көрінісінде қолданылатын шартты 
атаулар көрсетілген.
Әрекет етуші тұлға (актер)
- әзірленетін жүйеге қатысты мәні, ол 
қандай да бір ақпаратты алу немесе ұсыну мақсатымен онымен өзара 
байланысады. Жоғарыда аталып өткенде әрекет ететін тұлғалар 
пайдаланушылар, басқа БҚ немесе жүйемен өзара байланысты қандай да 
бір техникалық құрал болуы мүмкін.
Пайдалану нұсқасы
- әрекет ететін тұлға оның нақты міндетін 
шешетін кейбір сөзсіз міндеті. Барлық пайдалану нұсқалары әзірленетін 
жүйенің функционалдылығына қойылатын талаптарымен қалай да 
байланысқан және орындалатын жұмыстарының көлеміне қарай қатты 
ерекшеленуі мүмкін.
Байланыс 
- әрекет ететін тұлғалар мен тиісті пайдалану 
нұсқаларының өзара байланысы. 
Пайдалану нұсқалары сондай-ақ өзара байланысуы мүмкін. Бұл 
ретте пайдалану және кеңею байланыстары белгіленеді.

106 

жүктеу/скачать 4,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: