К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері
жүктеу/скачать 7,04 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Есте сақтаңыз! Белсенді кедергіде жҧмсалатын қуат пайдалы жҧмысқа немесе кеңістікке таратылған жылуға тҥрленеді. Қуаттың реактивті бӛлігі магниттік және электр ӛрістерінің қҧрылуындағы және жоғалуындағы энергия тербелістеріне негізделген. Индуктивті және сыйымдылық кедергісіне ие. Реактивті қабылдатқыш және генератор арасында ӛтетін, реактивті токтар желіні және генераторды пайдасыз жҥктеп, энергияны қосымша жоғалуын тудырады. Толық, белсенді және реактивті қуаттардың арасындағы байланысты қуаттар ҥшбҧрышынан анықтауға болады (4.12. сурет). 4.12. сурет. R, L және C –ға ие айнымалы ток тізбегінің қуаттар ҥшбҧрышы. Белсенді қуат, Вт, P = S cos φ = UI cos р. Реактивті қуат, вар, Q = S sin р = UI sin p. Реактивті қуаттың бірлігі- реактивті вольт-ампер(вар). Толық қуат, В•А S=√ Р 2 + Q 2 Жалпы қуаттың қандай бӛлігі белсенді (пайдалы) және қандай бӛлігі реактивті (пайдасыз) қуат ретінде пайдаланылатынын білу ҥшін белсенді қуатты (P) толық (S) бӛлу керек. Қуат ҥшбҧрышынан осы коэффициент берілген тізбектегі ток пен кернеу арасындағы фазалық жылжу бҧрыштың косинусымен сипатталады: Осылайша, cos φ - айнымалы ток қуатының коэффициенті болып табылады . Белсенді кедергісі бар айнымалы ток тізбегінде ток және кернеу фазада және фаза ауысымының р = 0 тең бҧрышына, cos φ = 1 сәйкес келеді. Сos p = 1, осындай тізбек ҥшін белсенді қуат жалпы қуатқа тең болады. Бҧл жағдайда генератордың барлық қуаты пайдалы жҧмыс ҥшін жҧмсалады. Ток пен кернеу арасындағы фаза ауысымының бҧрышы φ электр тізбегіне қосылған белсенді және реактивті кедергілер арасындағы ара қатынасына байланысты. Белсенді кедергінің артуы фаза ауысымының бҧрышының тӛмендеуі неге осы бҧрыштың косинусының ӛсуіне және қуат коэффициентінің ӛсуіне әкеледі. Тізбекке қосылған индуктивті жҥктеме керісінше фаза ауысымының бҧрышын арттырады. Және осылай қуат коэффициентін тӛмендетеді. Қуат коэффициентінің тӛмен болуы себебі станоктардың электрқозғалтқыш немесе машиналардың жҧмыстары бос болуымен байланысты. Станокта кішігірім бӛлшектері жоғары қуатта ӛңделуімен байланысты станоктың жҥктемесінің жетіспеуі, станокта орнатылған қозғалтқыштың қуатын дҧрыс таңдалмауы, қозғалтқыш жӛндеудің сапасының тӛмен болуы және де нашар майлаудың салдарынан осындай қиын жағдайға жетеді. Қозғалтқыштың қалыпты жҥктеме кезінде оның қуат коэффициенті 0,83 - 0,85 қҧрайды. Қозғалтқыштың бос жҧмысында қуат коэффициенті тӛмендейді және 0,1-0,3 қҧрайды. Қуат коэффициентін арттыру ҥшін индуктивті жҥктемеге параллельді конденсаторлар қосылады. Бҧл конденсаторлардың сыйымдылық кедергісі индуктивті кедергіге шамамен тең болатындай етіп таңдалады. Бҧл жағдайда сыйымдылық ток индуктивті токқа шамамен тең болады. Сонда, ток пен кернеу арасындағы фаза ауысымының бҧрышы азайып, ал қуат коэффициенті 0,85-0,9-ға дейін арттады. жүктеу/скачать 7,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|