К ә с І п т І к б І л І м б е ру г. В. Ярочкина электротехника негіздері



Pdf көрінісі
бет111/243
Дата06.01.2022
өлшемі7,04 Mb.
#11318
түріОқулық
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   243
Негізгі қателік - дегеніміз пайдаланудың қалыпты жағдайларында 
орналасқан 
(сыртқы 
ортаның 
температурасы, 
ылғалдылығы, 
атмосфералық  қысымы,  және  магнитті  жазықтығы  және  т.б.)  ӛлшеу 
қҧралдарының қателігі деп атаймыз. 
Қосымша  қателік  -  дегеніміз  кӛрсетілген жағдайлардың қалыпты 
мәндерінен  ауытқулары  кезінде  пайда  болатын  ӛлшеу  қҧралдарының 
қателігі деп тҥсінеміз. 
Ӛлшеу  қҧралдарының  нақтылық  деңгейі  нақтылық  класымен 
сипатталады.  Электрлік  ӛлшеу  қҧралдары  ҥшін  келесі  нақтылық 
кластары  қабылданған.  Олар:  0,05;  0,1;  0,2;  0,5;  1,0;  1,5;  2,5  және  4. 
Сандар негізгі келтірілген қателікті ℽ пайызда кӛрсетеді.  
5.1  мысал.  Ҥлгілі  және  зертханалық  амперметрлер  тікелей 
байланысқан.  Зертханалық  қҧралдың  кӛрсеткіші  бойынша  I  =  22  А  , 
ҥлгілі амперметр  кӛрсеткіші бойынша  I
д
  =  21,95  А.  Егер  зертханалық 
қҧралдың  жоғары  ӛлшеу  шегі  A
N
  =  30  А  болса,  ӛлшеудің  абсолют, 
салыстырмалық және келтірілген қателіктерін анықтаңыз.  
Шешімі 
Ӛлшеудің абсолют қателігі  
                              
Ӛлшеудің салыстырмалық қателігі 
                             
 
Ӛлшеудің келтірілген қателігі 
                              
 


5.2 мысал. Вольтметрдің нақтылық класы 2,5 және ӛлшеу шегі 30 В. 
Бҧл  қҧралмен  екі  ӛлшеу  жҥргізілді  U
1
  =  6  В  және  U
2
  =  25  В.  Бҧл 
ӛлшеудің қайсысында ең аз салыстырмалық қателік болады? 
Шешімі: 
Берілген  қҧрал  класы  салыстырмалық  қателікке  ℽ  =  2,5  %  сейкес 
келеді. Ӛлшеудің абсолют қателігі  
                              
 
Ӛлшенетін шаманың нақты мәнін анықтаймыз : 
          
 
Ӛлшеудің салыстырмалық қателігін есептейміз: 
                      
 
Екінші ӛлшеудің нақты болғаны шешімнен анық кӛрінеді. 
 
Электрлік  ӛлшеу  қҧралдарының  негізгі  сипаттамаларына  қателік 
(алдыңғы  беттерге  назар  ауд.),    кӛрсеткіш  вариациясы,  сезімталдық, 
тҧтынылатын қуат, кӛрсеткіштің уақытын белгілеу мен беріктік болып 
табылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   243




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет