К. Жаңабеков Г. К. Жаңабекова Жануарлар морфологиясы жəне латын терминологиясы
жүктеу/скачать 3,09 Mb.
|
ÐоÑÑологиÑ-emirsaba.org
| иірілімді (Корти) мүше: д - ішкі бағанды жасуша, е - сыртқы бағанда жасуша, ж — өзек
(тунель), з — ішкі сезгіш түкті эпителиоцит, и - сыртқы сезгіш эпителиоцит, к - сыртқы саусақша эпителиоциттер, л - сыртқы шекаралық эпителиоциттер, м - сыртқы тіректік эпителиоциттер, н — іркілдек жабынды жарғақ. Ал оның ішкі эндолимфа жағындағы бетінде рецепторлы аппарат — иірілімді (Корти) мүше орналасады. Оның негіздік жарғағының ішкі бетін түкті сезгіш жəне тіректік эпителиоциттер құрайды. Жабынды жарғақ 499
сыртқы дабыл жарғағы тербеліп, есту сүйекшелерін қозғалысқа келтіреді. Осының əсерінен сопақ терезедегі тақташа жарғақта тербеліп, ішкі құлақ кіреберісіндегі перилимфаға толқын түрінде беріледі. Перилимфа толқындары сүйектік ұлудың кіреберістік баспалдағына, одан əрі ұлу төбесіндегі тесік арқылы дабылдық баспалдақтағы перилимфаға өтеді. Кіреберістік баспалдақтағы перилимфа тербелісіне сəйкес кіреберістік жарғақта тербеліп, ішіндегі эндолимфаны тербеліске келтіреді. Нəтижесінде эндолимфа ішіндегі жабынды жарғақта тербеліске келеді. Өз кезегінде дабылдық баспалдақтағы перилимфа сұйығы толқынына сəйкес негіздік жарғақ та тербеледі. Нəтижесінде оның ішкі бетіндегі сезгіш эпителиоциттер микробүрлері жабынды жарғақпен жанасып, тітіркеніс пайда болады да, оны сезгіш түкті эпителиоциттер, денелері иірілімді ганглийде орналасқан сезімтал нейроциттер дендриттеріне өткізеді. Түзілген жүйке толқындары сезімтал нейроциттердің аксондарымен ми жүйкелерінің сегізінші жұбы — есту-тепетеңдік жүйкесі арқылы мидағы
талдағышының
жүктеу/скачать 3,09 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|