Казахский национальный

ҚазҰУ хабаршысы. Заң сериясы. № 2 (50). 2009
 
150 
экономическое  их  регулирование,  контроль  за  использованием  и  охраной  земельных  ресурсов. 
Зарубежный опыт активного вмешательства государства в земельные отношения вполне может быть 
использован  в казахстанских условиях. 
Во всех государствах правовой режим земель  зависит от   их целевого назначения, определяемого 
на  плановой  основе,  несмотря  на  различие    их  терминологического  обозначения.  Например,  в 
Великобритании  применяется  понятие  "планирование  городской  и  сельской  территории"  [5],  в 
Германии  -  "упорядочение  территорий"  [6],  во  Франции  -  "устройство  территории"  [7,  с.34-38],  в 
США - "зонирование" [8, с.28-42].  
В отечественной и зарубежной теоретической литературе зонирование территорий в зависимости 
от  исходной  позиции  анализа  его  функционального  назначения  рассматривается  как  способ 
правового   регулирования хозяйственной и иной деятельности, как правовой институт и как одна из 
основных функций управления земельным фондом. Вместе с тем нет единства взглядов в понимании 
сущности,  видового  разнообразия  и  содержания  зонирования,  что  объясняется,  прежде  всего, 
особенностями  развития    национального  законодательства  о  зонировании    различных  стран.    В 
настоящий  момент  для  достижения  различных  целей  зонирование  широко  применяется  в  рамках 
нескольких отраслей законодательства. Так, в законодательстве Российской Федерации применяются 
термины    ценовое  зонирование,  экономическое  зонирование,  правовое  зонирование  земель  (в  том 
числе  населенных  пунктов),  кадастровое  зонирование,  территориальное  оценочное  зонирование, 
строительное  зонирование,  функциональное  зонирование,  экологическое  зонирование,  зонирование 
территории для размещения садоводческих, огороднических и дачных некоммерческих объединений 
[9, с.58].  
Объектом  зонирования    может  выступать  обширная    территория,  характеризующаяся  единством 
социального  назначения.  Но  в  ней      могут  выделяться  отдельные  участки,  каждая  группа  которых 
включается в  особую зону. В нее могут входить участки, не граничащие друг с  другом. Объединять 
их будет не только общность природных или иных характеристик, но и сходный правовой режим. В 
зависимости  от  особенностей  земель,  служащих  объектами  зонирования,  вкладывается  различное 
содержание в само понятие зонирования. Зонирование можно понимать также в широком смысле, как 
сочетание  обоих  подходов.  К  зонированию  в  широком  смысле  относится  разбивка  на  части 
территорий населенных пунктов. 
Законодательство  о  зонировании  территорий  в  нашей  стране  находится  в  стадии  становления. 
Зонирование  -  определение  территории  земель  с  установлением  их  целевого  назначения  и  режима 
использования.  Целевой  режим  использования  территории,  определенный  при  зонировании  земель 
является  для  субъектов  земельных  правоотношений  обязательным.  Зонирование  земель  проводится 
по  решению  местных  исполнительных  органов  и  осуществляется  за  счет  бюджетных  средств  [10, 
ст.8].  Законодательные  акты,  непосредственно  посвященные  зонированию  территорий,  предстоит 
еще только принять. Наиболее обширное законодательство в постсоветском пространстве сложилось 
в  Российской  Федерации,  хотя  и  в  этой  стране    зонирование  территорий  осуществляется  в 
соответствии  с  нормами  не  всегда    увязанными  между  собой  и  содержащимися  в  ЗК  РФ, 
Градостроительном  кодексе  РФ,  являющимися  нормативно-правовыми  актами  одного  ранга.  Как 
справедливо  отмечает  А.П.  Анисимов,  земельное  законодательство  определяет  лишь  общие 
принципы  использования  и  охраны  земель,  в  то  время  как  правовой  режим  отдельных  категорий 
земель  регулируется  посредством  принятия  специальных  законов  и  иных  нормативных  правовых 
актов [11]. 
По  российскому  законодательству  зонирование  территорий  представляет  собой  два 
взаимосвязанных  процесса.  Один  из  них  состоит  в  делении  территорий  на  зоны  с  установлением 
границ  каждой  зоны.  Другой  в  определении  в  пределах  каждой  из  данных  зон  правового  режима 
земельных участков, равно как и всего, что находится над и под их поверхностью. Соответствующие 
зоны  в  современном  земельном  законодательстве  принято  называть  территориальными  зонами. 
Территориальная  зона  признается  объектом  землеустройства  [12,  ст.1].  Своеобразие    формирования 
территориальных  зон  не  всегда  учитывает  особенности  правового  режима  отдельных  категории 
земель и смежных земельных участков, что порою создает впечатление об  их бессистемности.   
Порой  бывает  затруднительно  различить  между  собой  нормы  о  категориях  земель  и  нормы  о 
зонировании  территорий.  Нормы  о  зонировании  территорий  имеют  ключевое  значение  при 
определении правового режима земель, который, в свою  очередь, играет решающую роль в вопросе 
об  ограничениях прав на земельные  участки [13]. Нельзя не  отметить, что  единственной категорией 
земель, границы которой можно четко  установить на основании закона, являются земли населенных 
пунктов.  Вопрос  о  границах  остальных  категорий  земель  до  сих  пор  остается  открытым.  Доказать 
принадлежность  земельного  участка  к  той  или  иной  категории  нередко  бывает  сложно.  В  таких 

Вестник КазНУ. Серия юридическая. № 2(50). 2009                                                                                       
 
 
151
условиях  решающую  роль  приобретает  позиция  государственных  и  муниципальных  структур,  в 
зависимости от которой земельные участки признаются землями определенной категории.  
ЗК  РФ, провозглашая  самостоятельное  значение  норм  о  зонировании  территорий,  в  то  же  время 
пытается  связать  их  реализацию  с  выполнением  норм  о  составе  земель  каждой  категории.  В 
соответствии с п. 2 ст. 87 ЗК РФ [14]  на землях промышленности и иного специального назначения 
при проведении зонирования территорий должно в обязательном порядке учитываться их деление на 
следующие  виды: 
земли  промышленности;  земли  энергетики;  земли  транспорта;  земли  связи, 
радиовещания, телевидения, информатики; земли для обеспечения космической деятельности; земли 
обороны и безопасности; земли иного специального назначения. 
В ЗК РФ сочетаются два подхода к регулированию вопросов к зонированию территорий. С одной 
стороны,  нормы  о  зонировании  территорий  рассматриваются  как  отдельная  группа  норм,  которая 
должна  применяться  параллельно  с  нормами  о  делении  земель  на  категории.  С  другой  стороны, 
нормы  о  зонировании  рассматриваются  как  часть  норм  о  категориях  земель,  определяющих  их 
состав.  Правовой  режим  земель  нельзя  определять,  основываясь  исключительно  на  нормах  о 
категориях  земель.  Ведущая  роль  норм  о  зонировании  территорий  представляется  очевидной, 
поскольку они определяют правовой режим территориальных зон независимо от их принадлежности 
к  той  или  иной  категории  земель.  Правовой  режим  земель  каждой  категории  определен  в  ЗК  РФ,  а 
правовой режим территориальных зон - в специальных федеральных законах.  
В  Казахстане  вопросы  зонирования  земель    наряду  с  Земельным  кодексом    РК    регулируются 
Водным,  Лесным  кодексом,  Законами  «Об  особо  охраняемых  природных  территориях»,  «Об 
архитектуре  и  градостроительстве»,  подзаконными  нормативно-правовыми  актами  Правительства, 
Министерств  и  ведомств,  нормы  которых  слабо  увязаны.  Неопределенность  и  противоречивость 
подходов  в  определении  соотношений  правовых  режимов  определенных  территории  и  отдельных 
категории  земель  является  характерным  и  для  действующего  отечественного  законодательства. 
Межотраслевой  характер  проблемы  зонирования  территории,  регулирование  их  нормативно-
правовыми  актами  различных  отраслей,  одинакового  иерархического  уровня,  нормы  которых  слабо 
увязаны,  а  порою  и  противоречат  друг  другу,  ставит  на  повестку  дня  необходимость  разработки  и 
принятия  специального  Закона  РК  «О  зонировании  территорий»  на  уровне  административно-
территориальных образований, регионов, страны в целом. 
 
 
1.  Общая  теория  советского  земельного  права  (под  ред.  Аксененка  Г.А.,  Иконицкой  И.А.,  Краснова  Н.И.).  -  М.: 
«Наука», 1983. стр. 210-211.  
2.  Ожегов С.И. Словарь русского языка. - М.: «Советская энциклопедия», 1964. стр. 823. 
3. 
Носков  Е.А.    Правовое  регулирование  государственного  и  муниципального  управления  землями  городов  –  дисс… 
к.ю.н., 2003г.
 
4. 
Зарубежный опыт управления распределением земельных ресурсов// Аграрная наука. 2003. №2
 
5.  Hall P. Urban and Regional Planning. - London, 1989. - P. 1-217.  
6.  Isard W. а.о. Ecologic-economic Analysis for Regional Development. - New York, 1972.  
7.  Дорофеев  И.  Г..  Поподейкин  В.  В.  Земельные  отношения:  зарубежный  опыт  регулирования/  /  Экология  и  жизнь. - 
1999. –№1.-С. 34-38.  
8.  Boschken Н. Land Use Conflicts: Organisational Design and Resource Management. - Illinois. Univ. Press, 1982. - P. 28-42.  
9.  А.  Анисимов,  Зонирование  территорий  городских  и  сельских  поселений:  виды  и  правовое  значение//Право  и 
экономика, №6, июнь 2004 г. с. 58-64. 
10.Земельный кодекс Республики Казахстан от 20 июня 2003 года № 442-ІІ  Казахстанская правда. –2003. – 26 июня (с 
изменениями и дополнениями). 
11.Анисимов А.П. Новый Градостроительный кодекс Российской Федерации в контексте земельной реформы // Право и 
экономика. №3, март 2005 г. С.3-8 
12.Федеральный Закон от 18.06.2001 №78-ФЗ (ред. от 23.07.2008) "О землеустройстве" (принят ГД ФС РФ 24.05.2001) 
КонсультантПлюс. 
13.Павлов  П.Н.  Правовое  регулирование  зонирования  территорий  в  Российской  Федерации//Недвижимость  и 
инвестиции. Правовое регулирование, №1, март 2004г.  
14.Земельный  кодекс  Российской  Федерации  от  25.10.2001  №  136-ФЗ  (принят  ГД  ФС  РФ  28.09.2001)  (ред.  от 
14.03.2009)//Российская газета, № 211-212, 30.10.2001. Консультант Плюс. 
 
*** 
Мақалада  ҚР  мен  РФ  жер  қорын  тиімді  пайдалану  мен  қорғау  мәселесін  қамтамасыз  етуде  жердің  функционалды-
сапалы  сипаттамасын  ескере  отырып,  жер  санаттарының  ерекшелігін  дұрыс  анықтау  үшін  жерді  аймақтарға  бөлудің 
тәжірибелік маңызы көрсетілген. 
 
*** 
In article it is shown practical value of zoning of grounds for correct definition categorical accessories of the grounds in view of 
their  is  functional-qualitative  characteristics  in  maintenance  of  protection  and  rational  use  of  ground  fund  of  the  Republic  of 
Kazakhstan and of the Russian Federation. 

ҚазҰУ хабаршысы. Заң сериясы. № 2 (50). 2009
 
152 
Б.К.Cейдалиев 
  
ЖЕРГЕ МЕНШІК ИЕЛЕРІ МЕН ЖЕР ПАЙДАЛАНУШЫЛАРДЫҢ ҚҰҚЫҒЫН  
ШЕКТЕУДІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ 
 
 Қазіргі  таңда  адамдардың  құқықтары  мен  бостандықтарын  заңмен  шектеу  көптеген 
факторлардың  әсер  етуімен  түсіндіріледі,  оның  ішінде  әлеуметтік,  экономикалық  және  жалпы  саяси 
тұрғыдағы факторлар.  
  Қоғамдық  қатынастың  белгілі  даму  кезеңінде  жерге  меншік  құқығы  тәжірибеде  шектелмеген 
(illimitato) болатын. Оның әрекет ету аймағы жер қабатының ортасына дейін, жер учаскесінің бетінде 
орналасқан  бүкіл  аумағына  дейін  алатын.  Римдік  заңгерлер,  оны:  dominus  soli  est  dominus  coeli  et 
inferiorum (жерге меншік  құқығы бұл аспан мен жер қойнауына құқығы)  [1, 9 б.] деп айтатын. Жер 
учаскесіне деген меншік құқығының мұндай конструкциясы азаматтық айналым қатысушыларын жер 
қойнауы айналымға енгенге дейін қанағаттандырған болатын. Соған қарамастан, Көне Римде меншік 
құқығы  абсолютті  болған  емес.  Көне  Рим  құқығында  жеке  меншік  құқығын  шектеу  қарастырылған 
болатын, оның мақсаты әртүрлі меншік иелерінің арасында соқтығысты болдырмау болып табылды.   
Жер  учаскесіне  меншік  құқығын  шектеу  меншік  қатынасын  реттейтін  бірегейлі  мәселелердің 
құқықтық  реттелуі  болып  танылады.  Жер  учаскесіне  меншік  құқығын  шектеу  мәселесі  азаматтық 
айналымның  жерге  меншік  иесі  мен  үшінші  тұлғалар  және  жалпы  қоғам  мүдделерінің  арасындағы 
қатынастың бірегейлі байланыстық орнату ретінде көрініс табады. 
Шектеу тақырыбында зерттеу жұмыстары тақырыбында қазақстандық ғалым-заңгерлеріміз әлі де 
болса  толықтай  зерттеу  жүргізген  жоқ.    Азаматтардың  құқықтары  мен  бостандықтарын  шектеуге 
қатысты  бір  ғана  еңбек  қорғалған:  А.  Б.  Сейфуллинаның  «Ограничение  прав  и  свобод  человека  в 
правовом  государстве  (общетеоретические  проблемы)»  з.ғ.к.  ғылыми  атағын  алуға  дайындалған 
диссертациялық жұмысы ғана бар. Ал жеке меншікке қатысты шектеу тақырыбында бірде-бір  еңбек 
жоқ, тек қана бірен-саран еңбектерде кішкене мағлұмат берілген. Ол мағлұматтарды Ж. Х. Қосанывтың, 
А.Е.  Бектұрғановтың,  Н.  Мухитдиновтың  және  тағы  басқа  да  ғалым-заңгерлердің  еңбектерінде 
байқауға  болады.  Көршілес  Ресей  Федерациясында  бұл  тақырыпта  бірнеше  заңгер-ғалымдар 
айналысқан екен. Олар Д.И. Дедов, И.А. Ильин, А.Г. Братко, В.П. Камышанский, Л.А. Морозова, Т.Б. 
Станкевич, Т.А. Мечетина, Н.И. Краснов және тағы басқалары. 
 Д. И. Дедовтың шектеуге қатысты айтқаны: «Белгілі әлеуметтік топ азаматтарының  құқықтарын 
және  олардың  белгілі  салада  бостандықтарын  кеңейту,  екінші  әлеуметтік  топ  азаматтарының 
құқықтары мен бостандықтарын шектеумен жүзеге асырылады» [2, 16 б.]. 
И.А.  Ильиннің  пікірінше,  шектеудің  мақсаттылығын  былай  түсіндіреді:  «Әрбірінің  белгілі 
тәртіппен бостандықтарын шектеу, осы шектеу аясында кедергісіз және қалыпты құқықтарын жүзеге 
асыруына  кепілдік  береді.  Азаматтардың  әрекет  ету  бостандықтары  белгілі  шекараға  дейін 
орындалады,  ал  бұл  шекара  басқа  азаматтың  әрекет  ету  бостандығы  басталатын  шекарасына  дейін 
орын  алады.  Құқық  осы  шекараларды  орнықтыру  барысында  қоғам  арасында  тыныштық 
орнайтындығын қамтамасыз ету барысын басшылыққа алады» [3, 96 б.].   
Жалпы теорияда құқықтық реттеу жүйесі өзіне мынадай әдістерді белгілейді: рұқсат  ету, тыйым 
салу  және  міндеттеу  әдістері.  Кейбір  ғалымдар  «үштілікке  (триада)»  төртінші  элементті  қосуды 
дұрыс  ретінде  табады  немесе  оған  басқа  да  элемент  әдістерін  белгілеп  көрсетеді.  Біздің  мақала 
бойыншы  төртінші  элемент  ретінде  шектеуді  енгізуді  қарастырады.  Солардың  ішінде  А.  Г.  Братко 
құқықтық  реттеудің  «үштілік»  элементіне  қоса    төртінші  элемент  құқықтық  шектеуді  енгізуді 
ұсынады.  А.Г.  Братконың  айтуынша,  «тыйым  салу  мен  шектеу  қоғамдық  қатынасты  құқықтық 
реттеудің  екі  әр  түрлі  әдісі  болып  табылады».  Оның  ойынша,  тыйым  салу  заңи  жолмен  нақты 
істелінетін  әрекетті  істемеуін  талап  етсе,  ал  құқықтық  шектеу  заңи  жолмен  де  нақты  жолмен  де 
істелінуге жатпайтын әрекетті айтады [4, 17-18 бб.].  
Шектеу  төртінші  элемент  ретінде  қалыптасуын  талап  ете  отырып,  сонымен  бірге  ол  екі  жолмен 
жүзеге  асатындығын  көрсетеді.  Олар  құқықтық  шектеу  және  құқықты  шектеу  болып  табылады. 
Осыған  орай  В.П.  Камышанский  құқықтық  шектеу  мен  құқықты  шектеуден  құқықтық  құбылыс 
ретінде  ажырата  білу  керектігін  айтады.  В.П.  Камышанскийдің  пікірі  бойынша,  құқықтық  шектеу, 
субъектіге  рұқсат  етілген  әрекеттерді  жүзеге  асыру  шегін  белгілейтін  құқықтық  реттеу 
элементтерінің  жиынтығы.  Құқықты  шектеу  ерікті  әрекетті  жүзеге  асыру  кеңістігін  белгілейді,  осы 
кеңістік аясында субъект өзінің құқық қабілеттігін заңи факт орын алған жағдайларда ғана іске асыра 
алады [5, 110-111бб.].  
Шектеу  тек  меншік  иесінің  өзінің  өкілеттігін  жүзеге  асыруын  тоқтата  тұрады.  Онымен  қоса  тек 
меншікке деген субъективтік құқығын шектейді. Азаматтың субъективтік құқығын шектеу тек тыйым 

Вестник КазНУ. Серия юридическая. № 2(50). 2009                                                                                       
 
 
153
салу  жолымен  ғана  іске    асырылмайды,  онымен  қоса  ол  міндеттеу,  яғни  заң  оны  белгілі  бір 
әрекеттерді жүзеге асырмауына міндеттейді. Субъективтік мағынада меншік құқығын шектеу рұқсат 
ету  жолымен  жүзеге  асырылады,  соған  сәйкес  үшінші  тұлғалар  меншік  иесінің  билік  етуіне 
қарамастан, өздерінің нақтыланған әрекеттерін жүзеге асыруына рұқсат алуы болып танылады. 
  Енді нақты жер меншік иелері мен жер пайдаланушылардың құқығын шектеуге келетін болсақ, 
онда  алдымен  жер  учаскесіне  деген  шектеуді  түсініп  алған  жөн.  Жер  учаскесіне  меншік  құқығын 
шектеуінің  объектісі  дегеніміз  жер  учаскесінің  иесіне  субъективтік  мүліктік  құқықтарын  жүзеге 
асыруына  кедергі  жасайтын  негіздердің  болуы.  Бұл  негіздер  табиғи  ресурс  ретінде  жермен  ғана 
тығыз  байланысты  болып  табылмайды,  онымен  қоса  өндіріс  құралдарымен  және  сол  учаскеде 
орналасқан  табиғи  объектілермен  де,  айталық  ондағы  су  объектілері,  орман  объектілері  және  адам 
қолымен жасалған құрылыс кешендерімен де байланысты болуы мүмкін. Ерекше қорғалатын табиғи 
аумақтарына қатысты жер учаскесіне иелену құқығын шектеу маңыздылығы жағынан ерекшеліктерге 
ие болады. Ол біріншіден, табиғи объекті ретінде сақтау, ал екінші жағдайы қазіргі жүргізіліп жатқан 
саясаттың бір бөлігі ретінде мемлекеттің экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету болып табылады. 
 Ресей  Федерациясының  жер  заңнамасында  құқықтық  реттелуінің  мақсаттылығына  қарай  жер 
учаскесіне  құқықты  шектеуді  мынадай  мақсаттарға  сай  шектеу  классификациясын  айқындап 
алуымызға болады: 
 
Ауыл шаруашылық мақсатындағы жердің құнарлығын сақтау; 
 
Санитарлық-қорғау  аймақтарындағы  жер  учаскелерінде  шаруашылық  жүргізудің  арнайы 
режимін белгілеу; 
 
Қоршаған ортаны қорғау; 
 
Қала құрылыс қызметін жүргізу тәртібін сақтау мақсаттарына сай [6].  
Жер  учаскесіне  меншік  құқығын  шектеу  санитарлық-қорғау  аймақтарында  көрініс  табады. 
Санитарлық-қорғау аймақтарында орын алған жер учаскесіне меншік құқығын шектеу жер учаскесін 
пайдаланудың  ерекше  шарттары  мен  санитарлық-қорғау  аймақтарында  шаруашылық  жургізу 
режимдеріне қатысты болады. Оның мақсаты: табиғи экологиялық жүйенің бір қалыпты қызмет етуі, 
адамның  өмір  сүру  ортасының  қорғалуы,  өсімдіктер  және  жануарлар  дүниесінің  ортасына 
шаруашылық қызметі арқылы зиян келтіретін қызмет түрінен қорғау. 
Л.А. Морозова жеке меншікті шектеуге қатысты келесідей қағидаларды ұсынған: 
- шектеуді қолдану, жалпы қоғамдық мүддені қанағаттандыруға бағыт алса; 
- мемлекет тарапынан жеке меншік иесіне әділетті түрде шығынды өтеу; 
- шектеуді заң шеңберінде белгілеу; 
-  заңмен  бірдей  негізде  шектелген  меншік  иелерінің  заң  алдында  теңдігі,  яғни  олар  жеке-дара 
тұрғыда шектеуге жатпауы тиіс және олар жалпы құқықтық реттеуге жатқызылуы тиіс; 
- сот тәртібі арқылы мемлекеттің мүлікті қайта жеке меншіктен шығарып алу мүмкіндігі [7, 100 б.]. 
Осындай  қағидалардың  орын  алуы  жеке  меншікті  мемлекет  тарапынан  шектеуге  болатындығын 
толықтай түрде жол беруге болатындығын көрсетеді.   
Мемлекеттің  экономикалық  қатынастарын  күшейтуі  көбінесе  жеке  меншікке  қатысты 
шектеулердің саны мен көлемінің өсуіне әкеп соғады.  
Шектеудің  көп  бөліктері  жерге  меншік  құқығына  қатысты  қолданылады.  Мұндай  құбылыстың 
себебі табиғи ортада осындай объектінің шектеулі болуы ғана және шаруашылық процесін жүргізуде 
басқа дәл осындай объектімен ауыстырыла аламаушылықпен сипатталады.  
Жер  учаскесіне  құқықты  шектеу  ең  алдымен  меншік  иесі  заңмен  белгіленген  әрекеттерді  істей 
алмауы  немесе  бірегейлі  қиындықтарға  ұшырауы  жатқызылады.  Бұл  жерде  сервитутты  атауға 
болады,  өйткені  бөтен  жер  учаскесін  пайдалануға  рұқсат  беру  құқығы  ретінде  қарастыруға  болады. 
Жерді  пайдалану  мақсаттылағына  қарай  жер  учаскесін  шектеуінің  көлемі  мен  сипаты  белгіленеді. 
Әдебиеттерде  бұл  процесс  меншік  құқығының  режимін  «даралау»  деп  аталады,  ол  өзге  мүліктердің 
әртүрлі  қызметтілігі  мен  әлеуметтік  тағайындалуына  қарай  иеленудің  және  қорғаудың  көрінісі 
ретінде танылады. 
Заң  бойынша  жерге  жеке  меншікті  шектеу  ретінде  жерге  деген  сервитуттардан  көрініс  табады. 
Қазақстан  Республикасы  Жер  Кодексінің  67-бабының  2-тармағына  сәйкес,  сервитуттар  заңдылық 
күші  негізінде  немесе  шартқа  сәйкес  туындайды.  Айталық,  олар:  тікелей  нормативтік-құқықтық 
актіден;  мүдделі  тұлғаның  меншік  иесімен  немесе  жер  пайдаланушымен  жасалған  шарт  негізінде; 
жергілікті атқарушы органның актісі негізінде; сот шешімі негізінде сервитут құқығы туындайды. 
Жалпы  сервитутты  Ж.Х.  Косанов  ықпал  етуіне  қарай  оң  және  теріс  сервитуттарға  бөледі.  Оң 
сервитут  деп  отырғанымыз,  меншік  иесінің  рұқсатымен  сол  меншік  иесінің  билік  ету  аймағына 
үшінші тұлғаның кіруі танылады. Теріс сервитут дегеніміз, көрші жер пайдаланушыға жерді  белгілі 
мөлшерде пайдалануын шектеуді талап ету құқығымен байланыстылығын айтамыз [8, 42-43 бб.].  

ҚазҰУ хабаршысы. Заң сериясы. № 2 (50). 2009
 

жүктеу/скачать 2,7 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: