Сана мен тіл. Жалпы психология санада пайда болғанұғым
алдымен адам миына келіп түскен сигналдарды қабылдау арқылы
түйсіктен басталып, елес, түсінік, ой, ұғымға ұласатынын
көрсетеді. Сонда мұндағы ой адам санасы мен тіліне қарағанда
кең ауқымды қамтитынын білдіреді. Ойлау сезімдік, абстрак-тілік
формаға көбірек бейім болса, сана оның мазмұндық жағын алады.
Бұл тұрғыда ойлау сөйлеуге, сана тілге жақын. Сана тіл арқылы
жасалып, тілді қолдана отырып дамиды. Ойлау мен сөйлеу жеке,
сана мен тіл жалпы болатыны сондықтан. Әркім өзінше ойлап,
өзінше сөйлеуі мүмкін, бірақ мұның бәрі жалпы тіл (ұлт тілі) мен
жалпы сананы (ұлттық сана) құрайды. Сана
– инвариант, ойлау – вариант болатыны сияқты, тіл – инвари-ант,
сөйлеу – вариант болады. Сана – бүкіл этностың, әлеуметтің
ғасырлар бойы жасаған ой еңбегінің нәтижесі. Сол сананы жеке
адам ойына көшіру тіл (сөйленім) арқылы жүзеге асады.