Ш. Сарыбаев к әрпімен <қ>, <к>, г әрпімен <ғ>-<г> дыбыс-
тарын белгілеп, іргелес келген дауыстының жуан-жіңішкелігіне
орай <қ>, <ғ>, <к>, <г> екенін айыруды ұсынды. Сондай-ақ
<қ> – къ, <ғ> – къ деп алайық деген де, тіпті <қ> – қ, <ғ> – ғ
деп алу жазу жылдамдығына кедергі, сондықтан q, р таңбасын
қалдырайық деген де пікірлер болады.
А. Ысқақов э әрпінің мәнін е әрпі де бере алады, сондықтан
әліпбиге э-нің қажеті жоқ деп табады.
М. Балақаев керісінше э әрпін сөздің бас буынында
жазайық, сонда тек ч, ц, ъ әріптері ғана орыс сөздерінде
кездеседі де, қалған әріптер ортақ болады дейді. Және қысаң
езуліктердің емле қиындығын азайту үшін мағна, рет сияқты
сөздердегідей анық естілмейтін позицияда ы, і әріптерін
түсіріп, қалған по-зицияда тәуелдік жалғауы жалғанғанда да,
түсірілмегені жөн деді. М. Балақаев сөз бірігіп жазылу үшін
сөздің екі сыңары да атау тұлғада және олар изафеттің III түрі
болмауы керек деді. Ал фразеологиялық тіркестердің барлық
түрі бөлек жазылуы уәжді деп табады.
Сөйтіп, осындай талқылаулардан соң, жаңа әліпби 1940ж. 11-
желтоқсанында түбегейлі бекиді. Әліпби тәртібіндегі қазақ тілінің
төл дыбыстары жұмсалу жиілігіне сәйкес, і, қ, ң, ғ, у, ө, ә,
Достарыңызбен бөлісу: |
