Күдеринова Құралай Бимолдақызы Қазақ жазуының тарихы мен теориясы
жүктеу/скачать 1,76 Mb. Pdf көрінісі
|
| Сс
(ш), Hh (ғ), f (ж), v (ы), х (й), у (ү), q (ө), х (ә) (Жанболатов С. Латын әліпбиі негізіндегі жазуымыз жайындағы талдау // Ағайын, 2001. №1; Мырзабек С. Гәп әліпбиде емес оны пайдалана білуде // ЕҚ. 10.10.00.). 298 299 Біздің ойымызша, егер әліпби ауыстырудағы бір мақсат түпнұсқа принципімен алынған орыс алфавитінің әріптерін әліпби құрамынан алу болса және оларды латын әріптерімен беру мүмкіндігі болмаса немесе аз болса, қосар әріп, диакритикалық таңбалармен бейнелеудің қажеттілігі жоқ. Сондықтан f, v, h әріптерін өз қызметінде жұмсап, ал [х], [һ] дыбыстарын һ әрпімен, <ц>- с , <ч>- ш, <щ>- шш әріптерімен беру керек деп санаймыз. Өйткені қазіргі қазақ тілінің артикуляциялақ базасы босаң, жуысыңқы дауыссыздарды айтуға икемделді ( тепсе, ақша, абай ). Әрі тілдің болашақтағы дамуы ұяң, үнді дыбыстардың басымдығымен сипатталуы мүмкін. Сондықтан, мысалы, qyqaіa [қыйқайа] , qaqarman [қақарман] , jiqaz [жыйқаз] , uqlew [уқлеу] , poto [пото] , pilolog [пыйлолог] , pilm [пійлм] деп, <ф>, <в>, <һ> дыбыстарын тұйық дыбыстағаннан босаң, жуысыңқы айту сөздің естілімін жағымды етеді деп ойлаймыз. Осыған орай, <ц>, <ч>, <щ> дыбыстарын босаң айту сөз мағынасына әсер етпейтіндіктен s, c әріптерімен таңбалау орынды көрінеді: sіrk, sement, sellofan, sentnter, sіfr, carlston, cempіon. жүктеу/скачать 1,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|