-өнімнің қасиеттері мен сапалық сипаттамаларын үздуксіз жақсарту үрдісіне.
Отандық кәсіпкерлер үшін өнімнің сапасын жақсарту мәселесі өте өзекті. Ол кәсіпкерлік құрылымның өз бетінше жұмыс істейтін, шаруашылық субъект ретінде қызмет етуіне тек қана сыртқы ғана емес, сонымен қатар ішкі орта да әсер ететін ашық әлеуметтік-экономикалық жүйе ретінде сипатталынады.
Зерттеу мәліметтері көрсеткендей, кәсіпкер жұмысының тиімділігін бағалау және кезінде келесідей қағидаларды ұстану қажет:
тиімділік көрсеткіштерін серпінділік тұрғысынан талдау
көрсеткіштерді орташа салалық, сонымен қатар тікелей бәсекелестердің ұқсас көрсеткіштерімен салыстыру
кәсіпкерлік құрылымды басқару тиімділігін кешенді түрде бағалау
жеке көрсеткіштер арасында себепті-салдарлық және функционалдық байланыстарды ашып көрсететін нәтижелерді сараптамалық бағалау
тиімділікті бағалау модельдердің стратегиялық бағытталуы мен олардағы кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігінің өзгеруін есепке алу
Тиімділікті бағалаудың көптеген әдістері мен процедуралары бар. Бірақ, олардың барлығы жоғарыда келтірілген қағидаларды жүзеге асырмайды. Көп жағдайларда алуан түрлі ұйымдардың ұқсас қызметтеріне салыстырмалы бағалау жүргізіледі және ол атап айтқанда, маркетингтік және бенчмаркингтің жүйелердің аясы бойынша жүргізіледі.
Интегралды түрде кәсіпкерлік қызметтің тиімділігін кәсіорынмен алынған пайда мен рентабельдік бойынша бағалаған жөн. Бірақ, пайданың қандай фактордың есебінен алынғандығы, оның ұйымның болашағына қалай әсер ететіндігі бұл талдауда қарастырылмайды.
Кәсіпкер қызметтің тиімділігін бағалаудың қазіргі қағидаларын толығымен жүзеге асыру үшін критерий ретінде кәсіпорынның бәсекеге қабілеттілігі өсімін пайдалану ұсынылады. Ол пайданы алудың негізі болып табылады. Өйткені бәсекеге қабілеттіліктің төмендеуі өнім өткізу нарығын жоғалтуға әкеледі.
Қызмет тиімділігінің деңгейі қойылған мақсаттарға байланысты. Сондықтан да тиімділік моделін нақты кәсіпкерлік құрылым басымдылығының бағытына байланысты –ұзақ ұақыт қызмет ету ме, әлде жоғары пайдаға қол жеткізу ме соған байланысты қою керек. Егер де біріншісі болса, онда ұйымның бәсекеге қабіліттілігі өсіміне әкелетін кәсіпкерлік қызметті тиімді деп санау қажет.
ӨЗІН-ӨЗІ БАҚЫЛАУ СҰРАҚТАРЫ
1.Кәсіпкерлік қызметке түсінік? 2. Кәсіпкерлік өндіріс дегеніміз не? 3. Қазіргі таңда тиімділікке көзқарас?
Тест
Шетелдік капиталдың қатысуымен қызмет ететін кәсіпорындар:
А)бірлескен
Б)арнаулы
В)тұрақты С)әлеуметтік
Тәуекелді басқару тұжырымдамасы негізінде қанша анықтамадан тұрады: А)2 Б)4 В)5 С)7
Әртараптандыру түрлері:
А)шоғырланған
Б)интенсивті
В)ауыспалы
С)жекелеген
Ұсынылатын әдебиеттер:
1. Адронов В.В. Корпоративное предпринимательство:менеджмент, финансы, и государственное регулирование. – Москва: Экономика, 2006 г.
2. Горфинкель В.Я.Предпринимательство М. ЮНИТИ,2006
3. Основы предпринимательство. Мамыров Н.К., Смагулова Н.Т. и др., Алматы, Экономика, 1997 г.
4. Жеке кәсіпкерлік туралы ҚР-ның заңы. 2006жыл
5. Бизнес–планирование. Учебник /Под ред. В.М. Попова и С.И. Ляпунова. – М.: финансы и статистика, 2003г.
