Кіріспе ● Негізгі бөлім
Ащы ішекте астың қорытылуы
жүктеу/скачать 5,6 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ішек сөлінің реттелуі: 1) жергілікті механизмдер. 2) гуморальдық фактор. Ащы ішекте қуыстық және қабырғалық асқорыту болады.
- Миогенді
- Гуморальдық
| Ащы ішекте астың қорытылуы
Ішектік сөл – тұнбалы, тұтқыр сұйықтық, тәулігіне 2,5 л бөлінеді. Бруннерлі бездердің жасушаларында муцин және зимоген. Оның сөлі әлсіз реакциялы, май, белок көмірсу аздап ыдырап, либеркюнді бездер он екі елі ішек кілегей қабырғаларында және барлық ішектерде орналасқан. Ішек сөлінің құрамы мен қасиеті: Сұйық және тығыз бөлімінен тұрады. Сұйық бөлімінде неорганикалық және органикалық заттар ерітіндісімен қаннан тасымалданатын сұйықтықтар болса, тығыз бөлімінде сарғылт масса, фермент белсенділігі жоғары. Ішек сөлінің реттелуі: 1) жергілікті механизмдер. 2) гуморальдық фактор. Ащы ішекте қуыстық және қабырғалық асқорыту болады. 1) Қуыстық - ішек қуысына түскен ас қорыту сөлі және оның ферменттерімен іске асырылады. 2) Қабырғалық ас қорытуда пайда болған мономерлер қанмен лимфаға сіңіріледі. 3) Мембраналық ас қорыту гликокаликс қабатында, мембрана бетінде және микробүрлер жасушалары мембранасының өзінде жүреді. 4) Ащы ішек моторлық қызмет атқарады. Ащы ішектің реттелуі: 1) Миогенді – ішек бұлшықет автоматиясы, жиырылуы. 2) Жүйкелік – парасимпатикалық жүйке моториканы жоғарылатады, симпатикалық жүйке моториканы бәсеңдетеді. 3) Гуморальдық – гормондармен реттеледі. Ішектің қабырғасының кілегейлі қабатында биіктігі 1-2 мкм цилиндр іспетті ішек эпителиінің микробүрлері болады. Олардың саны оте көп — 1 мм 2 , ішектің 50 мыңнан 200 миллионға дейін микробүрлері арасындағы қуыстарда ішек сөлінің ферменттері болады. көптеп қабырғасында Микробүрлердің шоғырланған, олардың концентрациясы ішек қуысындағы сөлдегіден анағүрлым жоғары, сондықтан мұнда ас қорыту өте күшті жүреді. Сонымен қатар, микробүрлердің беті астың қорытуынан пайда болған заттардың қанға жəне лимфаға сіңуін жеңілдетеді. Ас қорытудың осы ерекшелігін мембрандық ас қорыту дейді. ● Трипсин - альбумоз, пептондарды амин қышқылдарына дейін ыдыратады фосфолипаза, холестеринэстераза – май қышқылдары мен глицеринге ● Липаза, липидтерді ыдыратады ● Амилаза – крахмалды дисахаритке айналдырады; мальтаза – мальтозаны, инвертаза – қамыс қантын, лактаза – сүт қантын ыдыратып, крахмалды моносахаридтерге айналу үрдісін аяқтайды ● Энтерокиназа – трипсиногенді айналдырады трипсинге Сіңіру деп əр түрлі заттардың жасушалар қабаты мен жасуша-аралық кеңістіктер арқылы қан мен лимфаға өтуін қамтамасыз ететін физиологиялық процесті айтады. Сіңіру процесін қамтамасыз етуде жасуша мембранасы мен жасуша аралық заттар маңызды рөл атқарады. Казіргі кездегі деректерге қарағанда қоректік заттарды сіңіру процесі жүктеу/скачать 5,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|