Кіріспе ● Негізгі бөлім

үш жолмен
жүреді.
1.Кейбір заттар ішек қуысынан қанға не лимфаға ықпалды тасымалдау нəтижесінде өз 
концентрацияларының айырмасына байланысты (осмос, сүзілу, диффузия негізінде) өтеді.
2.Қоректік заттар молекулаларының біраз бөлігі пиноцитоз нəтижесінде сіңеді. Бұл жағдайда оларды 
жеке жасушалар сіңіреді де, одан əрі өзімен бірге ішек қабырғасынан алып өтеді.
3.Бұл процестегі ең күрделі құбылыс – заттардың мембраналар арқылы тасымалдануы. Бұл теория 
бойынша ыдырау өнімдері кеңістікте шашырамай ферменттерден бірден тасымалдаушыға беріледі де, 
ырықсыз (белсенді механизм негізінде) тасымалданады.

Сіңірілу күрделі физиологиялық процесс. Аш ішектің ішкі 
бетінде бүрлер болғандықтан, барқыт секілденіп көрінеді, 
солардың қатысымен белок, май мен көмірсудың ыдырау өнімдері 
қанға сіңеді. Бүршіктердің өте көп болуы аш ішектің кілегейлі 
қабықшасының сіңіру бетін едəуір арттырады. Бүрдің əрқайсысына 
қан тамырлары мен лимфа тамырлар келеді. Олар қоректік 
заттардың суда еріген ыдырау өнімдерін өзіне сіңіріп алады.
Сіңіру дегеніміз - сүзілу, диффузия секілді таза физикалық 
процесс қана емес, сонымен қатар ол қоректік заттардың бүрлерден 
өтуі арқылы жүзеге асатын физиологиялық процесс болып 
табылады. Бүрлер ішектерде тіршілік ететін микроорганизмдердің 
қан лимфаға өтуіне кедергі жасай отырып, қорғану қызметін де 
атқарады.

Ащы ішекте қуыстық жəне қабырғалық асқорыту болады.
1)Қуыстық - ішек қуысына түскен ас қорыту сөлі жəне оның
ферменттерімен іске асырылады.
2)Қабырғалық ас қорытуда пайда болған мономерлер қанмен
лимфаға сіңіріледі.
3)Мембраналық ас қорыту гликокаликс қабатында, мембрана
бетінде жəне микробүрлер жасушалары мембранасының өзінде
жүреді. Ащы ішек моторлық қызмет атқарады.

Ішек (intestinum) - ауыздан басталып, тік ішекпен аяқталатын ас 
қорыту түтікшесі, (турбелярии, трематодтар, теңіз жұлдыздары т.б. 
ішектері бітеу аяқталатын жануарларды қоспағанда); ас қорыту жүйесінің
бөлігі. Ішекте ас қорытылады, сіңіріледі жəне қалдықтары сыртқы ортаға 
бөлініп шығарылады. Ішек (кишечник) — ас құрамындағы қоректік
заттардың қорытылу (химиялық өңдеу) жəне сіңірілу процестері жүретін
түтікше асқорыту мүшесі.