Кіріспе 1-тарау. Ресей империясының мемлекеттік мөрлері

Мөр – сыртқы және ішкі билікте дербестікті айқындайтын құнды құжат, елдікті айшықтайтын куәлік, заңды күші басым белгі. Жалпы, Ресей ғылымында тарихшылар мен этнограф ғалымдар мөрдің мән-мағынасы мен шығу тарихын, қолдану аясы мен заңды қуатын түбегейлі зерттей қойған жоқ. Тарихтың түкпірінде мөрге қатысты тың деректер тұнып тұр.

Әйтсе де, мөрдің шығу тарихына үңілсек, біздің заманымызға дейінгі кезеңнің өзінде маңызды рөл атқарып келгені жайлы зерттеулерде кездеседі.

Мен осы өзіндік жұмысымды жаза отырып, Ресей империясының мөрлерінің қалыптасу тарихына көз жүгіртіп, шолу жасадым.

Жоғарыда айтылғандай, ресейлік мемлекеттік мөрлердегі сурет біртіндеп дамып, XV ғасырдың аяғында қалыптаса бастады. XVII ғасырда бір жағынан жыланды түсіріп жатқан аттың бейнесі, ал екінші жағында бүркіт, екінші жағында мемлекеттік елтаңба атала бастады. Осылайша, XVII ғасырдан бастап. Ресейдің мемлекеттік мөрінде Ресейдің елтаңбасы бейнеленген. Бұдан кейінгі өзгерістер ең алдымен мемлекеттік елтаңбадағы өзгерістерге қатысты және заңнамада көрініс табады.

Ресей Империясының мөрлері әртүрлі ерекшеліктерге ие болған, сонымен қатар билік басының өзгеруіне қарай ауысып отырған.

Ресей Империясы мөрлерінің басты айрықша тұсы – олардың империя елтаңбасына байланысты өзгеріп отыруында.

Өз жұмысымды қорытындылай келе, мен жалпы осы тақырыпты 2 тарау мен 4 бөлім негізінде қарастырдым.

1 тарау жалпы Ресей Империясындағы маңызы зор мемлекеттік мөрлер, Ә Павел нақты бекіткен үлкен, кіші, орташа мөрлер бойынша болды. Қысқаша қорытындылар болсақ: Үлкен мөр мемлекеттік заңдарға, мемлекеттік маңызы бар әр түрлі құрылтай актілеріне, бекітілген бұйрықтар жарғыларына, князьдік және құрметті санау үшін дипломдарға қолданылды. Орташа мемлекеттік мөрлер қалаларға жіберілген хаттары, барон және асыл ар-намыс үшін дипломдар, шет мемлекеттермен жасалған келісімдері негізінде қолданылды. Кішкентай мөр жер беру туралы куәліктерге, артықшылықтар үшін монастырларға, құрметті азаматтығы үшін хаттарға қолданылды.

Ал 2 тарауда Ресей Империясында 2 ретті маңызы бар мөрлерді қарастыруды жөн көрдім. Оларға орталық, жергілікті мемлекеттік органдардың, кедендік ұйымдардың, облыстар мен қалалардың, лауазымды және жеке тұлғалардың мөрлерін жатқызып, жеке-жеке кішігірім шолу жасадым.