Б) Намаздың iшiндегi парыздар
(рүкiндер)
Намазға тұрғанда орындалатын бес парыз бар. Бұлардың
əрқайсысын рүкiн деп атайды. Олар төмендегiдей:
1. Қиям: Намазды бастағанда тiк тұру. Тік тұра алмайтын
науқас отырып оқиды. Отырып оқи алмайтын адам жатып ишарамен
оқиды.
2. Қыраат: Оқу деген мағынаға келедi. Намазда тұрғанда Құран
Кəрiмнен сүре немесе аят оқу.
3. Руку: Қырааттан кейiн қолдарын тiзеге қойып иiлу. Рукуде
ең аз үш рет «Субхана раббиял азым» деп айтылады. Рукуден тұрып
жатқанда «Самиаллаһу лиман хамидаһ» деп, тiк тұрғанда «Раббана
лəкəл хамд» деп айтылады.
4. Сəжде: Аяқ ұштарын, тiзе, қол, мұрын жəне маңдайды жерге
тигiзіп жасалынатын амалға айтылады. Сəждеге барғанда кемінде
үш рет «Субхана раббиял ала» деп айтылады.
5. Қадаи ахир: Намаз соңында Аттахият дұғасын оқитындай
уақыт отыру. Бұны соңғы отырыс деп те атайды.
Намаздың қаншама үлкен iс жəне ғибадаттардың ең маңыздысы
болғандығын шарттарының көлемінен де байқауымызға бола-
ды. Сондай-ақ бұған уəжiп, сүннет, мустаһаб, мəкрух, муфсидтер
қосылатын болса, Раббының құзырында құлдың қалай тұру керектігі
белгiлi болады. Құл - əлсiз, күшсiз, бейшара жаратылыс. Əрбiр алған
демiнде өзiн жаратқан Аллаһу та’алаға мұқтаж. Ал намаз болса,
құлдың осы əлсiздiгiн сездiретiн ғибадат. Бұл жайттар кiтабымызда
ретімен баяндалатын болады.
НАМАЗДЫҢ ШАРТТАРЫ
ХАДЕСТЕН ТАҺАРАТ
1.
Бұл тарауда; дəрет, ғұсыл жəне тəйəммумды түсiндiремiз.
ДƏРЕТ АЛУ:
Дəрет алу намаздың парыздарының бiрi. Құран Кəрiмдi ұстау,
Қағбаны тəуап ету, тiлəуат сəждесiн жасау, жаназа намазын оқу үшiн
де дəрет алу қажет. Сонымен қатар үнемi дəретпен жүру, жатарда
дəрет алып жату, тамақтанғанда дəреттi болу үлкен сауап болады.
Дəретпен жан тапсырған адамға шəһидтiң сауабы жазылады.
Пайғамбарымыз алейһиссалам: «Дəретпен дүниеден өткен адам
өлiм азабын тартпайды. Себебi дəрет имандылықтың нышанын
бiлдiредi. Сондай-ақ намаздың кiлтi, дененi күнəдан тазартушы
болып есептеледi.»
«Мұсылман адам дəрет алғанда күнəлары құлағынан, көзiнен,
қолынан жəне аяғынан төгiледi. Отырған уақытта күнəлары
кешiрiлген күйде отырады».
«Амалдардың ең қайырлысы намаз. Үнемi дəретпен жүру
тек муминның сипаты. Мумин күндiз дəретпен жүргенi сияқты
түнде де дəретпен жатуы керек. Осылай iстейтiн болса, Аллаһу
та’аланың қамқорында болады. Дəретпен тамақ жеген адамның
жеген тамағы зiкiр етумен болады. Жəне де иесi үшiн кешiрiм
тiлейдi.»
Дəреттiң парызы, сүннетi, əдебi, тыйымдары жəне бұзатын
жайттары да бар. Дəреті жоқтығын біліп тұрып əдейі намазға кіріскен
кəпір болады. Намаз оқып тұрғанда дəретi бұзылса, дереу сəлем
берiп намаздан шыққан соң дəрет алып, қайта жалғастыру қажет.
Дəреттiң парыздары
Дəреттiң парыздары Ханафи мазһабы бойынша төртеу:
Беттi бiр рет жуу.
1.
Қолдарын шынтақпен қосып бiр рет жуу.
2.
Бастың төрттен бiрiне мəсих тарту.
3.
Аяқты тобықпен қосып бiр рет жуу.
4.
- 52 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 53 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Ал Шафии мазһабында ниет пен тəртiп те парыз болып, беттi
жуғанда ниет ету қажет. Су бетке тимей тұрып ниет етсе дұрыс бол-
майды. Бет пен жақтағы сақалды жуу парыз. Малики мазһабында
болса, дəретте жуылатын мүшелердi ысқылап, бір-бірінің артынша
арасын үзбей жуу да парыз. Шииттер аяқтарын жумайды, жалаң
аяқтың үстiне мəсих тартады.
Дəрет қалай алынады?
Дəрет алатын кезде мына дұға оқылады;
1.
Бисмиллаһил-
азым. Уəлхамду лиллаһи алə динил Ислам уə алə тəуфиқул иман.
Əлхамду лиллаһиллази жəалəл маə тахуран уə жəалəл исламə
нуран
1
”. Сосын екі қол бiлекке дейiн үш рет жуылады.
Оң қолымен ауызды шайғанда мына дұға оқылады:
2.
“Аллаһуммасқини мин хауди нəбийкə кəсəн лə азмəу бəдəһу
əбəдəн.
2
”
Оң қолымен мұрынға үш рет су алынып, сол қолымен
3.
сiңбiрiп мұрынды тазалайды. Мұрынға су алғанда: “Аллаһуммə
арихни рахатəл жəннəти уəр-зуқни мин ниəмиха. Уə лə турихни
райихатəн-нар
3
”
Алақанымен су алып, беттi жуарда мына дұға оқылады
4.
:
“Аллаһумма бəйид уəжһи бинурикə яума табяадду вужуһу
уəлияикə уə лə тусəввид уəжһи бизунуби яумə тəсуəдду вужухи
адаикə
4
”.
Оң қол үш рет шынтаққа дейiн жуылып жатқанда:
5.
“Аллаһумма атини китаби биямини уə һасибни һисабəн ясирəн
5
”
дұғасы оқылады.
Сол қол үш рет шынтақпен қоса жуылып жатқанда:
6.
“Аллаһуммə лə тутини китаби би шимəли уə лə мин уəрааи зах-
ри уə лə тухасибни һисəбəн шəдидəн
6
” дұғасы оқылады.
1
Ұлы Аллаһтың атымен бастаймын. (Бізге) Ислам дінін берген жəне иманды
сыйлаған Аллаһу Та’алаға мадақ болсын. Суды тазартушы, Исламды да нұр еткен
Аллаһқа хамд болсын.
2
Ей, Аллаһым, одан ішкеннен соң кайта шөлдетпейтін Пайғамбар бұлағынан маған
да бір кесе ішкіз.
3
Ей, Аллаһым. Мені тозақ иісімен емес, жаннат иісімен жəне жаннат нығметтерімен
рызықтандыр.
4
Ей, Аллаһым. Нұрыңмен əулиенің жүзін нұрландырғандай менің де жүзімді ағарт.
Дұшпандарыңның бетін қара қылғандай күнəларым үшін менің де жүзімді қарайтпа.
5
Ей, Аллаһым. Кітабымды оң жағымнан бер. Менің есеп-қисабымды оңай ет.
6
Ей, Аллаһым. Кітабымды сол жағымнан жəне арқамнан берме. Мені қиын бір
қисаппен жауапқа тартпа.
Екi қолды жуып болған соң тағы да екi қолды қайта жуып,
7.
басқа мəсих тартып жатқанда: “Аллаһуммə һаррим шарри уə
бəшəри алəннар. Уə əзиллəни таһтə зилли аршикə яумə лə зиллə
иллə зиллу аршикə
7
” дұғасы оқылады.
Екі қолдың сұқ саусақтарымен екі құлақтың iшiн, бас
8.
бармақтармен құлақтың сыртына мəсих тартып жатқанда, мына дұға
оқылады: “
Аллаһумма əжални миналлəзина ястəминал-қавлə фи
яттəбиунə ахсəнəһу
8
”.
Қолдың сырт жағымен желкеге мəсих тартқанда:
9.
“Аллаһумма атик рақабати минəннар
9
” дұғасы оқылады.
Мойынды мəсих еткеннен кейiн, сол қолдың кіші саусағымен
10.
оң аяқтың кiшкене бармағынан бастап, араларын хилалдау арқылы,
аяқты тобықпен қоса үш рет жақсылап жуып жатқанда: “Аллаһумма
сəббит қадамəйя əла сирати яумə тəзиллу фи-һил ақдəму
10
”
дұғасы оқылады.
Сол аяқты үш рет жууда тағы да сол қолдың кіші саусағымен
11.
бас бармақтан бастап, рет-ретiмен аяқтың кiшкене бармағына қарай
жуған жөн. Аяқты тобықпен қоса жуып жатқанда: “Аллаһумма лə
татруд қадамəя алə сирати яумə татруду куллу ақдəми адаикə.
Аллаһуммаж-аль саъйи мəшкуран уə зəнби мағфуран уə əмəли
мақбулəн уə тижарəти лəн тəбурə
11
” дұғасы оқылады.
Пайғамбарымыз бір хадисінде былай дейдi: «Кiмде-кiм
дəрет алып болып көкке қарап мына дұғаны оқыса, (Субханəкə
Аллаһумма уə би хамдика Əшһаду əлла илаһə илла əнтə уəһдаһу
лə шарика лəкə əстағфирука уə атуубу илайка Əшһаду əлла илаһə
иллаллаһ уə əшһаду əннə Мұхаммəдəн абдукə уə Расулукə) Аллаһу
та’ала ол кiсiнiң күнəларын кешiреді жəне қабыл мөрімен растап
Арши аланың астында сақтайды. Сондай-ақ Қиямет күнiнде бұл
дұғаны оқыған кiсi келіп Аллаһу та’аладан сауабын алады.
12
»
7
Ей, Аллаһым. Денемді жəне шаштарымды тозақ отына жақпа. Көленке болмаған
күнде мені Арштың көленкесінде сақта.
8
Ей, Аллаһым. Мені сөз тыңдап ең жақсы ұстанғандардан қыл.
9
Ей, Аллаһым, мойнымды тозақ отынан азат ет.
10
Ей, Аллаһым. Аяқтардың тайған күнінде Сырат көпірі үстінде менің аяқтарымды
тайдырма.
11
Ей, Аллаһым. Дұшпандарыңның аяқтары Сырат көпірінде тайған күнде, менің
аяқтарымды тайдырма. Ей, Аллаһым, істерімді шүкір етуші қыл, күнəларымды
кешір, амалдарымды қабыл ет, саудамды халал ет.
12
Ей, Аллаһым. Сені хамдпен тасбих жəне тəнзих етемін. Сенен басқа илаһ, құдай
жоқтығына, бір екендігіңе, серігің болмағанына жəне Мұхаммед алейһиссалам Сенің
құлың əрі расулың екеніне куəлік етемін.
- 52 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 53 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Ал Шафии мазһабында ниет пен тəртiп те парыз болып, беттi
жуғанда ниет ету қажет. Су бетке тимей тұрып ниет етсе дұрыс бол-
майды. Бет пен жақтағы сақалды жуу парыз. Малики мазһабында
болса, дəретте жуылатын мүшелердi ысқылап, бір-бірінің артынша
арасын үзбей жуу да парыз. Шииттер аяқтарын жумайды, жалаң
аяқтың үстiне мəсих тартады.
Дəрет қалай алынады?
Дəрет алатын кезде мына дұға оқылады;
1.
Бисмиллаһил-
азым. Уəлхамду лиллаһи алə динил Ислам уə алə тəуфиқул иман.
Əлхамду лиллаһиллази жəалəл маə тахуран уə жəалəл исламə
нуран
1
”. Сосын екі қол бiлекке дейiн үш рет жуылады.
Оң қолымен ауызды шайғанда мына дұға оқылады:
2.
“Аллаһуммасқини мин хауди нəбийкə кəсəн лə азмəу бəдəһу
əбəдəн.
2
”
Оң қолымен мұрынға үш рет су алынып, сол қолымен
3.
сiңбiрiп мұрынды тазалайды. Мұрынға су алғанда: “Аллаһуммə
арихни рахатəл жəннəти уəр-зуқни мин ниəмиха. Уə лə турихни
райихатəн-нар
3
”
Алақанымен су алып, беттi жуарда мына дұға оқылады
4.
:
“Аллаһумма бəйид уəжһи бинурикə яума табяадду вужуһу
уəлияикə уə лə тусəввид уəжһи бизунуби яумə тəсуəдду вужухи
адаикə
4
”.
Оң қол үш рет шынтаққа дейiн жуылып жатқанда:
5.
“Аллаһумма атини китаби биямини уə һасибни һисабəн ясирəн
5
”
дұғасы оқылады.
Сол қол үш рет шынтақпен қоса жуылып жатқанда:
6.
“Аллаһуммə лə тутини китаби би шимəли уə лə мин уəрааи зах-
ри уə лə тухасибни һисəбəн шəдидəн
6
” дұғасы оқылады.
1
Ұлы Аллаһтың атымен бастаймын. (Бізге) Ислам дінін берген жəне иманды
сыйлаған Аллаһу Та’алаға мадақ болсын. Суды тазартушы, Исламды да нұр еткен
Аллаһқа хамд болсын.
2
Ей, Аллаһым, одан ішкеннен соң кайта шөлдетпейтін Пайғамбар бұлағынан маған
да бір кесе ішкіз.
3
Ей, Аллаһым. Мені тозақ иісімен емес, жаннат иісімен жəне жаннат нығметтерімен
рызықтандыр.
4
Ей, Аллаһым. Нұрыңмен əулиенің жүзін нұрландырғандай менің де жүзімді ағарт.
Дұшпандарыңның бетін қара қылғандай күнəларым үшін менің де жүзімді қарайтпа.
5
Ей, Аллаһым. Кітабымды оң жағымнан бер. Менің есеп-қисабымды оңай ет.
6
Ей, Аллаһым. Кітабымды сол жағымнан жəне арқамнан берме. Мені қиын бір
қисаппен жауапқа тартпа.
Екi қолды жуып болған соң тағы да екi қолды қайта жуып,
7.
басқа мəсих тартып жатқанда: “Аллаһуммə һаррим шарри уə
бəшəри алəннар. Уə əзиллəни таһтə зилли аршикə яумə лə зиллə
иллə зиллу аршикə
7
” дұғасы оқылады.
Екі қолдың сұқ саусақтарымен екі құлақтың iшiн, бас
8.
бармақтармен құлақтың сыртына мəсих тартып жатқанда, мына дұға
оқылады: “
Аллаһумма əжални миналлəзина ястəминал-қавлə фи
яттəбиунə ахсəнəһу
8
”.
Қолдың сырт жағымен желкеге мəсих тартқанда:
9.
“Аллаһумма атик рақабати минəннар
9
” дұғасы оқылады.
Мойынды мəсих еткеннен кейiн, сол қолдың кіші саусағымен
10.
оң аяқтың кiшкене бармағынан бастап, араларын хилалдау арқылы,
аяқты тобықпен қоса үш рет жақсылап жуып жатқанда: “Аллаһумма
сəббит қадамəйя əла сирати яумə тəзиллу фи-һил ақдəму
10
”
дұғасы оқылады.
Сол аяқты үш рет жууда тағы да сол қолдың кіші саусағымен
11.
бас бармақтан бастап, рет-ретiмен аяқтың кiшкене бармағына қарай
жуған жөн. Аяқты тобықпен қоса жуып жатқанда: “Аллаһумма лə
татруд қадамəя алə сирати яумə татруду куллу ақдəми адаикə.
Аллаһуммаж-аль саъйи мəшкуран уə зəнби мағфуран уə əмəли
мақбулəн уə тижарəти лəн тəбурə
11
” дұғасы оқылады.
Пайғамбарымыз бір хадисінде былай дейдi: «Кiмде-кiм
дəрет алып болып көкке қарап мына дұғаны оқыса, (Субханəкə
Аллаһумма уə би хамдика Əшһаду əлла илаһə илла əнтə уəһдаһу
лə шарика лəкə əстағфирука уə атуубу илайка Əшһаду əлла илаһə
иллаллаһ уə əшһаду əннə Мұхаммəдəн абдукə уə Расулукə) Аллаһу
та’ала ол кiсiнiң күнəларын кешiреді жəне қабыл мөрімен растап
Арши аланың астында сақтайды. Сондай-ақ Қиямет күнiнде бұл
дұғаны оқыған кiсi келіп Аллаһу та’аладан сауабын алады.
12
»
7
Ей, Аллаһым. Денемді жəне шаштарымды тозақ отына жақпа. Көленке болмаған
күнде мені Арштың көленкесінде сақта.
8
Ей, Аллаһым. Мені сөз тыңдап ең жақсы ұстанғандардан қыл.
9
Ей, Аллаһым, мойнымды тозақ отынан азат ет.
10
Ей, Аллаһым. Аяқтардың тайған күнінде Сырат көпірі үстінде менің аяқтарымды
тайдырма.
11
Ей, Аллаһым. Дұшпандарыңның аяқтары Сырат көпірінде тайған күнде, менің
аяқтарымды тайдырма. Ей, Аллаһым, істерімді шүкір етуші қыл, күнəларымды
кешір, амалдарымды қабыл ет, саудамды халал ет.
12
Ей, Аллаһым. Сені хамдпен тасбих жəне тəнзих етемін. Сенен басқа илаһ, құдай
жоқтығына, бір екендігіңе, серігің болмағанына жəне Мұхаммед алейһиссалам Сенің
құлың əрі расулың екеніне куəлік етемін.
- 54 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 55 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Бiр хадис шəрифте: «Кімде-кiм дəрет алғаннан кейiн “Иннə
əнзəлнəһу” сүресiн бiр рет оқитын болса, Аллаһу та’ала ол кiсiнi
сыддықтар қатарына жазады. Екi рет оқыса, шəһидтердiң
қатарына жазады. Ал үш рет оқыса, Пайғамбарлармен бiрге
тіріледі»,- деді.
Тағы бiр хадисте: «Кiмде-кiм дəрет алғаннан кейiн маған он
мəрте салауат айтатын болса, Аллаһу та’ала ол кiсiнiң қайғысын
кетіріп, көңiлiн көтередi. Сондай-ақ дұғасын қабыл етедi»- деп
айтқан.
Дəрет дұғасын бiлмейтiндер, дəрет дұғасын оқымай-ақ дəрет
алуларына болады. Бiрақ, көп ұзатпастан дұғаларды жаттап, дəрет
алғанда оқулары қажет. Өйткенi мұның сауабы мол. Дəрет алып
болған соң: «Аллаһуммаж-ални минəт-тəууəəбин, уəжъални мин-
əл-мутатаххирин, уəж ални мин ибадик-ас-салихин, уəж ални
минəллəзина лə хавфун алейһим уə лəһум яхзанун» дұғасын оқудың
сауабы көп.
Дəрет дұғасын бiлмейтiндер ең болмағанда əрбiр мүшенi жуған
кезде Калима-и шаһадатты оқып, үлкен сауапқа жетулері керек.
Дəреттiң сүннеттерi
Дəреттiң сүннеттерi он сегiз:
Дəретті “Бисмиллаһ” деп бастау.
1.
Əуелi екі қолды бiлекпен қоса үш рет жуу.
2.
Ауызды үш рет сумен шаю. Бұны
3.
Мазмаза деп атайды.
Мұрынды да үш рет сумен шайып сіңбіру керек. Бұны
4.
Истиншақ деп атайды.
Беттi жуғанда қас, сақал жəне мұрттың астындағы
5.
көрiнбейтiн терiнi сумен ылғалдандыру.
Беттi жуғанда екi қастың астын ысқылау.
6.
Сақалды мəсих ету.
7.
Сақалдың арасын саусақтарымен тарамдау.
8.
Тiстерiн тазалау. (мисуакпен тазалау маңызды сүннет).
9.
Бастың барлық бөлігіне мəсих тарту.
10.
Құлаққа бiр рет мəсих тарту.
11.
Желкені үш саусақпен бiр рет мəсих ету.
12.
Қол, аяқ саусақтарының араларын тарамдап жуу.
13.
Жуылатын мүшелердi үш реттен жуу.
14.
Беттi жуатын кезде шын көңілмен (жүрекпен) ниет ету.
15.
Тəртiп: яғни рет-ретiмен жуу.
16.
Жуылатын жерлердi ысқылау.
17.
Əр мүшенiң арасын үзбей жуу.
18.
Дəреттiң əдептерi
Дəреттiң əдептерi жиырма сегiз:
Əдеп - орындалған жағдайда сауап, орындалмаған жағдайда
күнə болмаған амалдар. Ал сүннеттi орындаған жағдайда сауап,
орындамаған жағдайда тəнзихан мəкрух болады. Əдепті мəндуб
жəне мустаһаб деп те атайды. Дəреттiң əдептерi:
Уақыт кiрместен бұрын дəрет алып намазға дайындалу.
1.
(Үзірлі болғандар уақыт кірген соң алады)
Іш дəрет алғанда қыблаға оң немесе сол жағымен қарап
2.
отыру. Дəрет сындырғанда қыблаға қарай алдымен немесе артымен
отыру тахримəн мəкрух болады.
Нəжiс тимесе де сумен іш дəрет алу.
3.
Іш дəрет алғаннан кейiн сүлгімен құрғату.
4.
Іш дəрет алғаннан кейiн əурет жерiн дереу жабу.
5.
Басқа бiреудiң жəрдемiн алмай дəретті өзi алу.
6.
Дəретті қыблаға қарап алу.
7.
Əрбiр мүшенi жуған кезде кəлима-и шаһадат айту.
8.
Дəрет дұғаларын оқу.
9.
Аузына оң қолымен су алу.
10.
Мұрнына оң қолымен су алу.
11.
Мұрнын сол қолымен тазалау.
12.
Ауызды жуғанда тiстерiн мисуакпен тазалау. Мисуак болма-
13.
са тiс щеткасымен де тазалауға болады.
Ауызды жуғанда ораза тұтпаған болса, тамағын сумен
14.
шайқау, дəретте де ғұсылда да сүннет. Ораза тұтқан болса, бұлай жа-
сау мəкрух.
Мұрынды жуғанда суды сүйекке дейiн тарту.
15.
Құлақты мəсих еткенде бiр саусағын құлақ тесiгіне кіргізу.
16.
Аяқтың саусақтарын тарамдағанда сол қолдың кiшкене
17.
бармағымен тарамдау.
Қолды жуған кезде жүзiгi кең болса қозғап жуу. Ал тар бол-
18.
са мiндеттi түрде қозғап жуу парыз.
Су көп болса да ысырап етпей жуу.
19.
Суды май жаққандай аз қолданбау қажет. (Үш рет жуылған
20.
мүшеден кемінде екі тамшы су тамуы керек.)
- 54 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 55 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Бiр хадис шəрифте: «Кімде-кiм дəрет алғаннан кейiн “Иннə
əнзəлнəһу” сүресiн бiр рет оқитын болса, Аллаһу та’ала ол кiсiнi
сыддықтар қатарына жазады. Екi рет оқыса, шəһидтердiң
қатарына жазады. Ал үш рет оқыса, Пайғамбарлармен бiрге
тіріледі»,- деді.
Тағы бiр хадисте: «Кiмде-кiм дəрет алғаннан кейiн маған он
мəрте салауат айтатын болса, Аллаһу та’ала ол кiсiнiң қайғысын
кетіріп, көңiлiн көтередi. Сондай-ақ дұғасын қабыл етедi»- деп
айтқан.
Дəрет дұғасын бiлмейтiндер, дəрет дұғасын оқымай-ақ дəрет
алуларына болады. Бiрақ, көп ұзатпастан дұғаларды жаттап, дəрет
алғанда оқулары қажет. Өйткенi мұның сауабы мол. Дəрет алып
болған соң: «Аллаһуммаж-ални минəт-тəууəəбин, уəжъални мин-
əл-мутатаххирин, уəж ални мин ибадик-ас-салихин, уəж ални
минəллəзина лə хавфун алейһим уə лəһум яхзанун» дұғасын оқудың
сауабы көп.
Дəрет дұғасын бiлмейтiндер ең болмағанда əрбiр мүшенi жуған
кезде Калима-и шаһадатты оқып, үлкен сауапқа жетулері керек.
Дəреттiң сүннеттерi
Дəреттiң сүннеттерi он сегiз:
Дəретті “Бисмиллаһ” деп бастау.
1.
Əуелi екі қолды бiлекпен қоса үш рет жуу.
2.
Ауызды үш рет сумен шаю. Бұны
3.
Мазмаза деп атайды.
Мұрынды да үш рет сумен шайып сіңбіру керек. Бұны
4.
Истиншақ деп атайды.
Беттi жуғанда қас, сақал жəне мұрттың астындағы
5.
көрiнбейтiн терiнi сумен ылғалдандыру.
Беттi жуғанда екi қастың астын ысқылау.
6.
Сақалды мəсих ету.
7.
Сақалдың арасын саусақтарымен тарамдау.
8.
Тiстерiн тазалау. (мисуакпен тазалау маңызды сүннет).
9.
Бастың барлық бөлігіне мəсих тарту.
10.
Құлаққа бiр рет мəсих тарту.
11.
Желкені үш саусақпен бiр рет мəсих ету.
12.
Қол, аяқ саусақтарының араларын тарамдап жуу.
13.
Жуылатын мүшелердi үш реттен жуу.
14.
Беттi жуатын кезде шын көңілмен (жүрекпен) ниет ету.
15.
Тəртiп: яғни рет-ретiмен жуу.
16.
Жуылатын жерлердi ысқылау.
17.
Əр мүшенiң арасын үзбей жуу.
18.
Дəреттiң əдептерi
Дəреттiң əдептерi жиырма сегiз:
Əдеп - орындалған жағдайда сауап, орындалмаған жағдайда
күнə болмаған амалдар. Ал сүннеттi орындаған жағдайда сауап,
орындамаған жағдайда тəнзихан мəкрух болады. Əдепті мəндуб
жəне мустаһаб деп те атайды. Дəреттiң əдептерi:
Уақыт кiрместен бұрын дəрет алып намазға дайындалу.
1.
(Үзірлі болғандар уақыт кірген соң алады)
Іш дəрет алғанда қыблаға оң немесе сол жағымен қарап
2.
отыру. Дəрет сындырғанда қыблаға қарай алдымен немесе артымен
отыру тахримəн мəкрух болады.
Нəжiс тимесе де сумен іш дəрет алу.
3.
Іш дəрет алғаннан кейiн сүлгімен құрғату.
4.
Іш дəрет алғаннан кейiн əурет жерiн дереу жабу.
5.
Басқа бiреудiң жəрдемiн алмай дəретті өзi алу.
6.
Дəретті қыблаға қарап алу.
7.
Əрбiр мүшенi жуған кезде кəлима-и шаһадат айту.
8.
Дəрет дұғаларын оқу.
9.
Аузына оң қолымен су алу.
10.
Мұрнына оң қолымен су алу.
11.
Мұрнын сол қолымен тазалау.
12.
Ауызды жуғанда тiстерiн мисуакпен тазалау. Мисуак болма-
13.
са тiс щеткасымен де тазалауға болады.
Ауызды жуғанда ораза тұтпаған болса, тамағын сумен
14.
шайқау, дəретте де ғұсылда да сүннет. Ораза тұтқан болса, бұлай жа-
сау мəкрух.
Мұрынды жуғанда суды сүйекке дейiн тарту.
15.
Құлақты мəсих еткенде бiр саусағын құлақ тесiгіне кіргізу.
16.
Аяқтың саусақтарын тарамдағанда сол қолдың кiшкене
17.
бармағымен тарамдау.
Қолды жуған кезде жүзiгi кең болса қозғап жуу. Ал тар бол-
18.
са мiндеттi түрде қозғап жуу парыз.
Су көп болса да ысырап етпей жуу.
19.
Суды май жаққандай аз қолданбау қажет. (Үш рет жуылған
20.
мүшеден кемінде екі тамшы су тамуы керек.)
- 56 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 57 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Бiр құманмен дəрет алғаннан кейiн, сол құманның суын тол-
21.
тырып қою.
Дəрет алып болған соң (немесе ортасында) Аллаһуммаж-
22.
ални минаттəууабин... дұғасын оқу.
Дəрет алғаннан соң Субха намазын, яғни екi рəкат намаз
23.
оқу.
Дəретi болса да кейiнгi намаз үшiн қайта дəрет алу.
24.
Беттi жуғанда көздi былшықтардан тазалау.
25.
Беттi, қолды, аяқты жуғанда парыз болған жерлерден
26.
асырып жуу. (Қолды жуарда уысқа су алып білекке қарай ағытып
шынтақпен қоса жуу)
Дəрет алып жатқанда қолданылған суды үстіне шашырат-
27.
пау.
Өз мазһабында мəкрух болмаған бір амал басқа мазһабта па-
28.
рыз болса, мұны орындау мустаһаб болады.
Достарыңызбен бөлісу: |