Китаб-ус-салат намаз кітабы даярлаған: Хасан Яваш Жетінші басылым

- 20 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 21 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Пайғамбарымызға иман етiп, тiрi кезiнде оны көру бақытына 
4. 
жеткен сахабалардың барлығын өте жақсы көру керек. Төрт халифа-
сына, жақын туған-туысқандары болған əһли бəйтiне жəне құрметтi 
əйелдерiнiң ешбiрiне тiл тигiзбеу керек.
Ғибадаттарды иманның бiр бөлiгi деп бiлмеу керек. Аллаһу 
5. 
та’аланың  əмiр  етiп  жəне  тыйым  салғандарына  сенiп,  ал  шартта-
рын  жалқаулықпен  iстемеген  мүмiндердi  кəпiр  деп  айтпау  керек. 
Бірақ,  харам-халалға  мəн  бермейтіндер  жəне  исламды  мазаққа 
айналдырғандардың иманы кетедi. 
Өзiн  мұсылманмын  деп  есептеп,  Аллаһу  та’алаға  жəне 
6. 
Пайғамбары Мұхаммед алейһиссаламға сендiм дегенiмен жаңылыс 
сенiмде (адасқан секта) жүргендердi кəпiр демеу керек. 
Өз-өзiне, иманына берiк болып ашық күнə істегені беймəлім 
7. 
имамның артында тұрып намаз оқуға болады. Осы үкiм жұма мен 
айт намаздарын оқытатын əкімдер мен əмірлерге де тиiстi. 
Мұсылмандар  өздерін  басқарып  отырған  басшыларына, 
8. 
əмірлеріне мойынсұнуы қажет. Үкіметке бас көтеру фитнə болып са-
налады жəне əр түрлі қайғы-қасыретке апарып соғады. Басшылардың, 
əмірлердің қателеспей елдi дұрыс басқаруы үшiн артынан қайырлы 
дұға  етiп,  харам,  күнə  істерден  қайтару  үшін  тəтті  сөзбен  насихат 
айту керек. 
Дəрет алғанда аяқта мəсi болса, су қолмен мəсих етуге бола-
9. 
ды. Жалаң аяқ пен шұлықтың үстiнен мəсих етуге болмайды. 
Пайғамбарымыздың 
миғражға 
жаны-тəнiмен 
бірге 
10. 
шыққандығына сену қажет. Егер ол Пайғамбардың түсi дейтiн болса, 
əһли сүннеттен айрылған болады. 
Жəннəтта  мүмiндер  Аллаһу  та’аланы  көредi.  Қиямет  күнiнде 
Пайғамбарлар  мен  Аллаһтың  сүйiктi  құлдары  Аллаһтың  рұқсат 
етуiмен шапағат ете алады. Қабiрде сұрақ сұралады. Қабiрдегi азап 
жан мен тəнге бiрдей беріледі. Əулиелердiң кереметi хақ. Керемет 
Аллаһу  та’аланың  сүйiктi  құлдарына  ғана  нəсiп  етілетiн  ерекше 
қасиет.  Қабiрге  жерленген  рухтар  тiрi  адамдардың  сөздерiн  еркiн 
есiте алады. Олардың артынан қайырлы дұға ету қажет. Жоғарыда 
аталғандар əһли-сүннеттегiлердiң ерекшелiктерi болып есептеледi. 
ИМАННЫҢ ШАРТТАРЫ
Иманның  шарты  алтау.  Бұлар  амəнтуде  ашықталып  өткен. 
Иманның  белгiлi  алты  нəрсеге  сену  екендiгiн  Пайғамбарымыз 
айтқан. Осыған орай əрбiр мұсылман баласына алдымен амəнтуды 
жаттатып, мағынасын жақсылап үйрету керек.
АМƏНТУ: «Амəнту биллаһи уə Мəлаикəтиһи уə Кутубиһи уə 
Русулиһи уəл-яумил-ахири уə бил-қадари, хайриһи уə шəрриһи 
мин  аллаһи  таала  уəл-баъсу  баъдал  мəути  хаққун,  Əшһəду 
ан  лə  илаһə  иллаллаһ  уə  əшһəду  əннə  Мұхаммəдəн  абдуһү  уə 
Расулуһү».
Бiрiншi шарт
Аллаһу та’алаға сену
Амəнту  биллаһи: Аллаһу та’аланың барлығына жəне бiрлiгiне 
сендiм,  иман  еттiм,  жүрегiммен  растап  (тасдиқ),  тiлiммен  айттым 
деген  мағынаға  келедi.  Аллаһу  та’ала  бар  жəне  бiр.  «Бiр»  сөзiнiң 
сөздiкте екi түрлi мағынасы бар. Бiрiншiсi, сан жағынан екiнiң жар-
тысы əрi сандардың алғашқысы. Екіншісі, сыңары жəне ұқсасы бол-
мау жағынан бiр. Мiне, Аллаһу та’ала тек қана сан жағынан емес, 
ұқсасы  болмау  жағынан  да  бiр.  Яғни  затында  жəне  сипаттарында 
ешқандай сыңары жоқ. Барлық жаратылыстың заты жəне сипаттары 
өздерiн жаратқан құдіреттің затымен  сипаттарына ұқсамағандығы 
сияқты,  жаратқанның  заты  жəне  сипаттары  да  жаратқандарынан 
ешбiрiнiң заты жəне сипаттарына ұқсамайды. 
Бүкiл  жаратылған  əрбiр  мүшенiң,  клеткалардың  жаратушысы, 
жоқтан бар етушiсi жалғыз Аллаһу та’ала. Аллаһу та’аланың затының 
ақиқатын, яғни қандай екенiн ешкiм бiлмейдi. Ол ойға, қиялға келетін 
ешбір нəрсеге ұқсамайды. Тек, Құран Кəрiмде баяндалған сипатта-
рын, есiмдерiн жаттап, ұлылығына жүрекпен сенiп, тiлмен айту ке-
рек. Барлық сипаттары мен есiмдерiнiң бастамасы да, соңы да жоқ. 
Заты ешбiр жерде тұрмағандығы iспеттi, біз бiлетін алты жақта 
болудан да пəк. Яғни алда, артта, оңда, солда, төбеде, төменде емес. 
Ол əр жерде үнемi дайын жəне үнемi көрiп тұр деп айтуға болады. 
Аллаһу та’аланың сипаттары он төрт. Алтауына заттық сипат, 
сегiзiне субути сипат делiнедi. Бұлардың мағыналарын бiлiп, жаттап 
алу қажет. 

- 22 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 23 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Заттық сипаттары
Вужуд:
1. 
  Аллаһу  та’ала  бар.  Оның  бар  болуының  бастауы 
жоқ. Уажибул вужуд, яғни бар болуы мiндеттi. 
Қыдем:
2. 
 Аллаһу та’аланың барлығының бастауы жоқ. 
Бақи
3. 
: Аллаһу та’аланың бар болуының соңы жоқ, мəңгi.
Уаһданиат:
4. 
 Аллаһу та’аланың затында, сипаттарында жəне  
істерінде ешқандай  ұқсасы, ортағы, серiгi жоқ.  
Мұхаляфатун  лил-хауадис:
5. 
  Аллаһу  та’ала  заты  жəне  си-
паттарында жаратылғандардың заты жəне сипаттарына ұқсамайды. 
Қиям  би-нафсиһи:
6. 
  Ол  өзінің  затымен  бар.  Бар  болуында 
мекенге, заманға, материяға жəне еш нəрсеге мұқтаж емес. Керiсiнше 
барлық нəрсе Оған мұқтаж. Мекен, материя жоқ кезінде ол бар бола-
тын. Осы əлемді жоқтан бар етпес бұрын заты қандай болса, мəңгілік 
солай қалады.
             
Субути сипаттары
Хаят:
1. 
 Аллаһу та’ала тiрi əрi мəңгi өмiр сүредi. Оның  тірі 
болуы жаратқандарының тірлігіне ұқсамайды. Бұл ерекшелiгi өз за-
тымен тұрақты. Яғни тiрi, үнемi мəңгi өмiр иесi. Бұл сипатының ба-
стамасы да соңы да жоқ.
Ілім:
2. 
 Аллаһу та’ала ілім иесi. Жəне оның бiлiмi əр нəрсенi 
қамтиды.  Оның  бiлуi  жаратылғандардың  бiлуi  сияқты  емес,  қап-
қараңғы  түнде  құмырсқаның  қара  тастың  үстiнде  жүргенiн  көредi 
жəне бiледi. Адамдардың жүрегiнен өткен ойларды, ниеттердi бiледi. 
Бiлуiнде ешбiр өзгерiс болмайды. Бастамасыз жəне шексіз ілім иесі.
Сəм:
3. 
  Аллаһу  та’ала  есітушi.  Аспапсыз,  шартсыз  жəне 
себепсіз  естиді.  Оның  естуi  пенделерінің  естуiне  ұқсамайды,  Ол 
бұдан пəк. Бұл сипаты да басқа сипаттары сияқты əбади жəне əзəли, 
яғни бастамасыз жəне соңсыз (мəңгі). 
Басар:
4. 
 Аллаһу та’ала көруші. Əр нəрсенi өз затына  тəн си-
патымен көредi. Оның көруi көзбен емес.
Ирада
5. 
: Аллаһу та’ала қалағанын қалауынша iстейдi. Əрбiр 
нəрсе  оның  қалауымен  бар  не  жоқ  болады.  Қалауына  тосқауыл 
болатын ешбiр күш жоқ.
Құдрет:
6. 
  Аллаһу  та’аланың  барлық  нəрсеге  күш-құдіретi 
жетедi. Ешқандай нəрсе оған қиын болмайды.
Кəлам
7. 
: Аллаһу та’ала сөйлеуші. Сөйлеуi бiр құрал, аспап, 
əрiптер, дауыстар жəне тіл арқылы емес.
Тəкуин:
8. 
  Аллаһу  та’ала  жаратушы.  Одан  басқа  жаратушы 
жоқ.  Барлық  нəрсенi  ол  жаратады.  Аллаһу  та’аладан  басқаларына 
жарату етістігін қолданбау керек. 
Аллаһу  та’аланың  сипаттарының  ақиқаттарын  түсiну  (мухал) 
мүмкін  емес.  Ешбiр  адам  жəне  ешбiр  нəрсе  Аллаһу  та’аланың 
сипаттарына ортақ жəне ұқсас бола алмайды.
Екiншi шарт
Перiштелерге иман
Уə  Мəлаикатиһи:  Аллаһу  та’аланың  перiштелерiне  сендiм 
дегені.  Олар  да  Аллаһу  та’аланың  құлдары.  Барлығы  Аллаһу 
та’аланың əмiрлерiне мойынсұнады. Күнə iстемейдi. Еркек пен əйел 
болып  бөлiнбейдi,  үйленбейдi,  iшiп-жемейдi,  ұйықтамайды.  Олар 
нұрдан жаралған, ақылды. Бұлардың ең үлкендері төртеу. 
Жəбрейiл
1. 
  алейһиссалам.  Перiштелердiң  ең  үлкенi.  Аллаһ 
пен пайғамбарлар арасында елшiлiк жасау оның басты мiндетi. 
Исрафил
2. 
  алейһиссалам.  Қиямет  күнi  сура  деген  аспапты 
үрлеумен міндеттелген. Алғашқы үрлеуінде Аллаһу та’аладан басқа 
барлық тірі жан өледі, екіншісінде қайта тіріледі.
Микаил
3. 
  алейһиссалам.  Табиғат  құбылыстарын  басқару, 
рызықтың  жіберілуі,  молшылық,  тапшылық,  қымбатшылық, 
арзаншылық жəне де əр бір затты əрекет еттірумен міндеттелген.
Əзрейіл 
4. 
алейһиссалам.  Адамдардың  жанын  алуға 
мiндеттелген.
Бұлардан соң төрт сынып перiште бар. Хамалаи Арш делiнген 
перiштелер де төртеу. Аллаһтың құзырында болатын перiштелерге 
Муқаррабин делiнедi. Азап перiштелерiнiң үлкендерiне Кəрубиян, 
рахмет  перiштелерiне  Руханиян  делiнедi.  Жəннат  перiштелерiнiң 
үлкенiнiң аты Ридуан, Тозақ перiштелерiнiң үлкенiнiң аты Малик. 
Тозақ перiштелерiне Зəбани делiнедi. Саны жағынан ең көп болған 
махлұқ (жаратылыс) - періштелер. Көктерде олар ғибадат етпейтін 
бос жер жоқ.  

- 22 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 23 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Заттық сипаттары
Вужуд:
1. 
  Аллаһу  та’ала  бар.  Оның  бар  болуының  бастауы 
жоқ. Уажибул вужуд, яғни бар болуы мiндеттi. 
Қыдем:
2. 
 Аллаһу та’аланың барлығының бастауы жоқ. 
Бақи
3. 
: Аллаһу та’аланың бар болуының соңы жоқ, мəңгi.
Уаһданиат:
4. 
 Аллаһу та’аланың затында, сипаттарында жəне  
істерінде ешқандай  ұқсасы, ортағы, серiгi жоқ.  
Мұхаляфатун  лил-хауадис:
5. 
  Аллаһу  та’ала  заты  жəне  си-
паттарында жаратылғандардың заты жəне сипаттарына ұқсамайды. 
Қиям  би-нафсиһи:
6. 
  Ол  өзінің  затымен  бар.  Бар  болуында 
мекенге, заманға, материяға жəне еш нəрсеге мұқтаж емес. Керiсiнше 
барлық нəрсе Оған мұқтаж. Мекен, материя жоқ кезінде ол бар бола-
тын. Осы əлемді жоқтан бар етпес бұрын заты қандай болса, мəңгілік 
солай қалады.
             
Субути сипаттары
Хаят:
1. 
 Аллаһу та’ала тiрi əрi мəңгi өмiр сүредi. Оның  тірі 
болуы жаратқандарының тірлігіне ұқсамайды. Бұл ерекшелiгi өз за-
тымен тұрақты. Яғни тiрi, үнемi мəңгi өмiр иесi. Бұл сипатының ба-
стамасы да соңы да жоқ.
Ілім:
2. 
 Аллаһу та’ала ілім иесi. Жəне оның бiлiмi əр нəрсенi 
қамтиды.  Оның  бiлуi  жаратылғандардың  бiлуi  сияқты  емес,  қап-
қараңғы  түнде  құмырсқаның  қара  тастың  үстiнде  жүргенiн  көредi 
жəне бiледi. Адамдардың жүрегiнен өткен ойларды, ниеттердi бiледi. 
Бiлуiнде ешбiр өзгерiс болмайды. Бастамасыз жəне шексіз ілім иесі.
Сəм:
3. 
  Аллаһу  та’ала  есітушi.  Аспапсыз,  шартсыз  жəне 
себепсіз  естиді.  Оның  естуi  пенделерінің  естуiне  ұқсамайды,  Ол 
бұдан пəк. Бұл сипаты да басқа сипаттары сияқты əбади жəне əзəли, 
яғни бастамасыз жəне соңсыз (мəңгі). 
Басар:
4. 
 Аллаһу та’ала көруші. Əр нəрсенi өз затына  тəн си-
патымен көредi. Оның көруi көзбен емес.
Ирада
5. 
: Аллаһу та’ала қалағанын қалауынша iстейдi. Əрбiр 
нəрсе  оның  қалауымен  бар  не  жоқ  болады.  Қалауына  тосқауыл 
болатын ешбiр күш жоқ.
Құдрет:
6. 
  Аллаһу  та’аланың  барлық  нəрсеге  күш-құдіретi 
жетедi. Ешқандай нəрсе оған қиын болмайды.
Кəлам
7. 
: Аллаһу та’ала сөйлеуші. Сөйлеуi бiр құрал, аспап, 
əрiптер, дауыстар жəне тіл арқылы емес.
Тəкуин:
8. 
  Аллаһу  та’ала  жаратушы.  Одан  басқа  жаратушы 
жоқ.  Барлық  нəрсенi  ол  жаратады.  Аллаһу  та’аладан  басқаларына 
жарату етістігін қолданбау керек. 
Аллаһу  та’аланың  сипаттарының  ақиқаттарын  түсiну  (мухал) 
мүмкін  емес.  Ешбiр  адам  жəне  ешбiр  нəрсе  Аллаһу  та’аланың 
сипаттарына ортақ жəне ұқсас бола алмайды.
Екiншi шарт
Перiштелерге иман
Уə  Мəлаикатиһи:  Аллаһу  та’аланың  перiштелерiне  сендiм 
дегені.  Олар  да  Аллаһу  та’аланың  құлдары.  Барлығы  Аллаһу 
та’аланың əмiрлерiне мойынсұнады. Күнə iстемейдi. Еркек пен əйел 
болып  бөлiнбейдi,  үйленбейдi,  iшiп-жемейдi,  ұйықтамайды.  Олар 
нұрдан жаралған, ақылды. Бұлардың ең үлкендері төртеу. 
Жəбрейiл
1. 
  алейһиссалам.  Перiштелердiң  ең  үлкенi.  Аллаһ 
пен пайғамбарлар арасында елшiлiк жасау оның басты мiндетi. 
Исрафил
2. 
  алейһиссалам.  Қиямет  күнi  сура  деген  аспапты 
үрлеумен міндеттелген. Алғашқы үрлеуінде Аллаһу та’аладан басқа 
барлық тірі жан өледі, екіншісінде қайта тіріледі.
Микаил
3. 
  алейһиссалам.  Табиғат  құбылыстарын  басқару, 
рызықтың  жіберілуі,  молшылық,  тапшылық,  қымбатшылық, 
арзаншылық жəне де əр бір затты əрекет еттірумен міндеттелген.
Əзрейіл 
4. 
алейһиссалам.  Адамдардың  жанын  алуға 
мiндеттелген.
Бұлардан соң төрт сынып перiште бар. Хамалаи Арш делiнген 
перiштелер де төртеу. Аллаһтың құзырында болатын перiштелерге 
Муқаррабин делiнедi. Азап перiштелерiнiң үлкендерiне Кəрубиян, 
рахмет  перiштелерiне  Руханиян  делiнедi.  Жəннат  перiштелерiнiң 
үлкенiнiң аты Ридуан, Тозақ перiштелерiнiң үлкенiнiң аты Малик. 
Тозақ перiштелерiне Зəбани делiнедi. Саны жағынан ең көп болған 
махлұқ (жаратылыс) - періштелер. Көктерде олар ғибадат етпейтін 
бос жер жоқ.  

- 24 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 25 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Үшiншi шарт
Кiтаптарына сену
Уə Кутубиһи: Аллаһу та’аланың түсiрген кiтаптарына сендiм 
дегені. Аллаһу та’ала бұл кiтаптарды кейбiр Пайғамбарға Жəбрəйіл 
атты перiште арқылы уахи етiп, яғни оқытып жiберiп отырған. Ал 
кейбiреулерiне  “Лауха”  үстіне  жазулы  күйiнде,  кейбiреулерiне 
перiштесiз естiртiп түсiрдi. Барлығы Аллаһу та’аланың сөзi. Əзəли 
жəне  əбəди  болған  бұл  сөздер  махлұқ  емес,  яғни  жаратылмаған, 
ойдан  шығарылмаған.  Осы  самауи  кiтаптардан  бiзге  бiлдiрiлгенi 
жүз төрт дана. Олардан 10 суһуф Адам алейһиссаламға, 50 суһуф 
Шит  алейһиссаламға,  30  суһуф  Идрис  алейһиссаламға,  10  суһуф 
Ибраһим алейһиссаламға, Таурат Мұса алейһиссаламға Зəбур Дауд 
алейһиссаламға, Iнжiл Иса алейһиссаламға, Құран Кəрiм Мұхаммед 
алейһиссаламға түскен.
Аллаһу та’ала адамдардың бұл дүниеде де, ахыретте де шексiз 
бақытқа  жетуi  үшiн  алғашқы  пайғамбар  Адам  алейһиссаламнан, 
соңғы  пайғамбар  Мұхаммед  алейһиссаламға  дейiн  көптеген 
пайғамбарлар  арқылы  кiтаптар  түсiрген.  Бұл  кiтаптарда  иман 
мен  ғибадат  негiздерi  түсiндiрiлiп,  адамдар  мұқтаж  болған  əрбiр 
тақырыпта мəлімет берілген.
Бұлардың iшiнде Құран Кəрiм соңғы илаһи кiтап. Құран Кəрiм 
түскеннен кейiн басқа барлық илаһи (тəңiрлiк) кiтаптардың үкiмдерi 
жойылды.  Жəбрейіл  алейһиссалам  Құран  Кəрiмді  Мұхаммед 
алейһиссаламға жиырма үш жыл бойы алып келді. Құран Кəрiм 114 
сүре, 6236 аяттан тұрады. Бұл сандар кейбiр кiтаптарда басқаша жа-
зылады. Оның себебi ұзақ аяттарды бiрнеше аят деп санағандықтан. 
Өйткенi Құран Кəрiм түскеннен берi ешбiр өзгерiске ұшырамаған, 
бұдан кейiн де өзгерiске ұшырамайды. Құран Кəрiм Аллаһу та’аланың 
сөзi. Мұндай кiтаптың адамдар тарапынан жазылуы мүмкiн емес.                    
Пайғамбарымыз көз жұмғаннан кейiн халифа хазреті Əбу Бəкiр 
Сыддық (радыяллаһу анһ) Құран Кəрiмнiң аяттарын жинақтады. Осы-
лайша Мусхаф (Құранның кітап халі) пайда болды. Сахабалардың 
барлығы, бұл мусхафтың Аллаһ сөзi екендiгiн бiр ауыздан бiлдiрді. 
Үшiншi  халифа  хазреті  Осман  (радыяллаһу  анһ)  бұл  мусхафтан 
тағы  да  алты  дана  жаздырып  көбейттi.  Сөйтiп  əртүрлi  аймақтарға 
жiберiлдi.  Құран  Кəрiмдi  өзінен  оқу  керек.  Басқа  əрiптермен 
жазылғандар Құран Кəрiм делінбейді. 
а) Құранды ұстайтын кезде дəреттi болу керек. Қыблаға қарап 
отырып мұқият оқу қажет.
б) Ықыласпен оқу керек.
в) Əрбiр аятын асықпай, құрметпен, кітапқа қарап оқу керек. 
г) Тəжуид қағидаларына сай оқу керек.
д) Оқығанының Аллаһ сөзi екендігін ойлау керек.
ж) Құранның əмiр жəне тыйым салғандарына бағыну керек.
Төртiншi шарт
Пайғамбарларға иман
Уə Расулиһи: Аллаһу та’аланың Пайғамбарларына сендiм деп 
айту. Пайғамбарлар халықты Аллаһ ұнатқан жолына қауыштыру, əрi 
тура  жолды  көрсету  үшiн  таңдалған  адамдар.  Бүкіл  пайғамбарлар 
үмбеттерін  бiр  иманға  шақырған,  яғни  бүкіл  діндерде  иманның 
шарты бірдей болған. Пайғамбарларда жетi сипаттың бар екендiгiне 
сенуiмiз керек. 
Исмет:
1. 
 Күнə iстемеу. Пайғамбарлар үлкен болсын, кiшi бол-
сын ешқандай күнə iстемейдi.
Аманат:
2. 
 Пайғамбарлар адамзат баласының ең сенiмдiлері. 
Ешқашан аманатқа қиянат жасамайды. 
Садық:
3. 
 Пайғамбарлар сөйлеген сөздерiнде, iс əрекеттерiнде 
жəне əртүрлi қарым-қатынастарында турашыл жəне сенімді адамдар. 
Ешқашан өтiрiк сөйлемейдi.
Фетанат:
4. 
 Пайғамбарлар өте ақылды жəне парасатты адам-
дар. Зағиптық, кереңдік сияқты кемшiлiктерi бар адамдардан жəне 
əйел затынан пайғамбар болмайды. 
Əдiлет:
5. 
  Пайғамбарлар  ешқашан  зұлымдық  жасамайды. 
Басқа біреудің, не өзінің абыройы үшін əділеттен бас тартпайды.
Таблиғ:
6. 
  Пайғамбарлар  уағыздаған  үкім-насихаттардың 
барлығын  тек  Аллаһу  та’аланың  бұйрықтарынан  үйренген. 
Олар  насихаттаған  əмір  жəне  тыйымдардың  ешбірін  өз  ойынан 
шығармаған.  Бұйырылған  нəрселердің  барлығын  өзі  бойынша 
үмбеттеріне жеткізген. 
Əмнул-азл: 
7. 
Олар  пайғамбарлық  міндетінен  алынбайды. 
Дүние мен ахыретте де пайғамбар болып қала береді.
Жаңа  дiн  мен  үкiмдер  əкелген  пайғамбарлар  Расул  делiнедi. 
Жаңа  дiнмен  келмей,  адамдарды  өзiнен  алдыңғы  дiнге  шақырған 
пайғамбарлар  Нəби  делiнедi.  Пайғамбарларға  иман  ету  -  олар-

- 24 -
НАМАЗ КІТАБЫ
- 25 -
НАМАЗ КІТАБЫ
Үшiншi шарт
Кiтаптарына сену
Уə Кутубиһи: Аллаһу та’аланың түсiрген кiтаптарына сендiм 
дегені. Аллаһу та’ала бұл кiтаптарды кейбiр Пайғамбарға Жəбрəйіл 
атты перiште арқылы уахи етiп, яғни оқытып жiберiп отырған. Ал 
кейбiреулерiне  “Лауха”  үстіне  жазулы  күйiнде,  кейбiреулерiне 
перiштесiз естiртiп түсiрдi. Барлығы Аллаһу та’аланың сөзi. Əзəли 
жəне  əбəди  болған  бұл  сөздер  махлұқ  емес,  яғни  жаратылмаған, 
ойдан  шығарылмаған.  Осы  самауи  кiтаптардан  бiзге  бiлдiрiлгенi 
жүз төрт дана. Олардан 10 суһуф Адам алейһиссаламға, 50 суһуф 
Шит  алейһиссаламға,  30  суһуф  Идрис  алейһиссаламға,  10  суһуф 
Ибраһим алейһиссаламға, Таурат Мұса алейһиссаламға Зəбур Дауд 
алейһиссаламға, Iнжiл Иса алейһиссаламға, Құран Кəрiм Мұхаммед 
алейһиссаламға түскен.
Аллаһу та’ала адамдардың бұл дүниеде де, ахыретте де шексiз 
бақытқа  жетуi  үшiн  алғашқы  пайғамбар  Адам  алейһиссаламнан, 
соңғы  пайғамбар  Мұхаммед  алейһиссаламға  дейiн  көптеген 
пайғамбарлар  арқылы  кiтаптар  түсiрген.  Бұл  кiтаптарда  иман 
мен  ғибадат  негiздерi  түсiндiрiлiп,  адамдар  мұқтаж  болған  əрбiр 
тақырыпта мəлімет берілген.
Бұлардың iшiнде Құран Кəрiм соңғы илаһи кiтап. Құран Кəрiм 
түскеннен кейiн басқа барлық илаһи (тəңiрлiк) кiтаптардың үкiмдерi 
жойылды.  Жəбрейіл  алейһиссалам  Құран  Кəрiмді  Мұхаммед 
алейһиссаламға жиырма үш жыл бойы алып келді. Құран Кəрiм 114 
сүре, 6236 аяттан тұрады. Бұл сандар кейбiр кiтаптарда басқаша жа-
зылады. Оның себебi ұзақ аяттарды бiрнеше аят деп санағандықтан. 
Өйткенi Құран Кəрiм түскеннен берi ешбiр өзгерiске ұшырамаған, 
бұдан кейiн де өзгерiске ұшырамайды. Құран Кəрiм Аллаһу та’аланың 
сөзi. Мұндай кiтаптың адамдар тарапынан жазылуы мүмкiн емес.                    
Пайғамбарымыз көз жұмғаннан кейiн халифа хазреті Əбу Бəкiр 
Сыддық (радыяллаһу анһ) Құран Кəрiмнiң аяттарын жинақтады. Осы-
лайша Мусхаф (Құранның кітап халі) пайда болды. Сахабалардың 
барлығы, бұл мусхафтың Аллаһ сөзi екендiгiн бiр ауыздан бiлдiрді. 
Үшiншi  халифа  хазреті  Осман  (радыяллаһу  анһ)  бұл  мусхафтан 
тағы  да  алты  дана  жаздырып  көбейттi.  Сөйтiп  əртүрлi  аймақтарға 
жiберiлдi.  Құран  Кəрiмдi  өзінен  оқу  керек.  Басқа  əрiптермен 
жазылғандар Құран Кəрiм делінбейді. 
а) Құранды ұстайтын кезде дəреттi болу керек. Қыблаға қарап 
отырып мұқият оқу қажет.
б) Ықыласпен оқу керек.
в) Əрбiр аятын асықпай, құрметпен, кітапқа қарап оқу керек. 
г) Тəжуид қағидаларына сай оқу керек.
д) Оқығанының Аллаһ сөзi екендігін ойлау керек.
ж) Құранның əмiр жəне тыйым салғандарына бағыну керек.
Төртiншi шарт
Пайғамбарларға иман
Уə Расулиһи: Аллаһу та’аланың Пайғамбарларына сендiм деп 
айту. Пайғамбарлар халықты Аллаһ ұнатқан жолына қауыштыру, əрi 
тура  жолды  көрсету  үшiн  таңдалған  адамдар.  Бүкіл  пайғамбарлар 
үмбеттерін  бiр  иманға  шақырған,  яғни  бүкіл  діндерде  иманның 
шарты бірдей болған. Пайғамбарларда жетi сипаттың бар екендiгiне 
сенуiмiз керек. 

жүктеу/скачать 2,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: