Фонетико - фонематикалық дамымауы-бұл сөйлеу жүйесіндегі дыбыс айту үрдістерінің қалыптасуындағы бұзылыс, ол әртүрлі сөйлеу бұзылыстары бар балаларда дыбыс айту мен қабылдаудың бұзылу салдарынан болады. Мұндай категорияға қалыпты есту қаблеті мен интеллекті бар балалар жатады.
Фонетико - фонематикалық дамымаушылығының түсінігі Левина Р.Е. балалардың тілін психологиялық тұрғыда зерттегенде мынадай қорытындыға келеді: тілдің, дыбыстың жағып толық меңгеруде басты мәселе фонематикалық қабылдау.
Баланың сөйлеу тіліндегі дамымаушылықтың қатарына дыбыстарды дұрыс айтпау, сөздік қорының жетіспеуі, мәнерлеп айту тәсілдерін дұрыс қолданбау, сондай-ақ «шамадан тыс бос
сөйлеу» жатады, Осыған байланысты сөйлеу тілінің құрлымы мен оларды балалардың ақылмен қолдануына аса назар аудару керек
Фонетикалық-фонематикалық сөйлеу бұзылысы– сөйлеудің дыбыстық жағының қалыптаспауының нәтижесі лексикалық грамматикалық қатардың дамуының дамымаушылығынің салдарын күшейтетін жүйелі бұзылыс. Яғни, мұндай балалар тек сауат ашу, жазу мен оқу процесінде ғана емес, сондай-ақ толығымен бастауыш оқыту бағдарламасын меңгеру қиынға соғады.
Мектепке дейінгі жастағы балалардың сөйлеу тіліндегі ақаулықтарды Р.Е. Левина, Р.М. Боскис, Н.Х.Швачкн, Л.Ф.Чистович, А.Р.Лурия сияқты психологтар, дефектологтар және педагогтар зерттеулер жүргізді. Г.А.Каше, Т.Б.Филичева, Г.В.Чиркинасияқты педагогтар фонетикалық- фонематикалық тілдік дамымаушылығы бар баланы тәрбиелеу мен оқыту жүйесін жасауға көп көңіл бөлді.
