Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
жүктеу/скачать 3,91 Mb. Pdf көрінісі
|
10 сынып әдебиет
- Бұл бет үшін навигация:
- Кітап–асылқазына Қа зақ әде бие ті. Эн цик ло пе дия лық анық та ма лық. – Ал ма ты: «Ару на Ltd.» ЖШС, 2010. «Бiз–түркiлермiз»өлеңі
| Қалайойлайсың?
Үйдеорында Білгенгемаржан Қолданыпкөр АРМАН -ПВ баспасы Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ * Книга предоставлена исключительно в образовательных целях согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217 108 Кітап–асылқазына Қа зақ әде бие ті. Эн цик ло пе дия лық анық та ма лық. – Ал ма ты: «Ару на Ltd.» ЖШС, 2010. «Бiз–түркiлермiз»өлеңі «Киіз кітап» деген тамаша жыр жинағымен оқырман жүрегінен орын алған Ұлықбек ақын қазақ руханиятының қараша үйіне қаршадай бала боп кіріп, бүгінде, міне, қара шаңырақтың төрінде отыратын ақсақалымызға айналды. Дәулеткерей Кә п лы Түркілергеқандайхалықтаржатады? 1996 жы лы жа зыл ған «Бiз түркiлермiз! Көк ас пан дай жар қыл дап, күркiрермiз» деп ас қақ па фос пен бас тала тын өлең сан ға сыр лық та ри хы бар қа зақ хал қы ның өт кен өмі рі мен қа зір гі жағ дай ынан сыр шер те ді. «Біз түр кі- лер міз» де ген бір ау ыз сөз – өр лік пен қай сар лық тың сим во лы іс пет ті. Түр кі- лер дің ер те за ман да ғы ме ке ні Ал тай ай ма ғы бол ған. Ар хе оло гия лық қаз ба лар бой ын ша түр кі қор ған да ры Бай кал өңі рі нен Дон мен Ду най ға дей ін со зы ла ды. Мах мұд Қаш қа ри дың «Түр кі тіл де рі нің лұ ға тын да» Түр кі де ген атау ды «Ұлы Тә ңір» (Тенг ри) бер ген ді гі ту ра лы ай тыл ған. Түр кі лер соң ғы үш мың жыл дық та Қы тай да, Үн діс тан да, Таяу Шы ғыс та Еги пет ке дей ін жә не Еуро па да би лік жүр гіз ген. Ғұн пат ша сы Ат ти ла «Құ дай дың қам шы сы» атан ған. Түр кі лер жау лап ал ған жер лер інде ха лық- тар ды жап пай қы рып-жой ып, ге но цид жа са ған жоқ. Өйт ке ні түр кі лер ал ды мен үл кен ді сый лап, аруақ қа тағ зым ет кен жә не зұлым дық де ген ді біл мей тін та би ғат ді ні – Тә ңір ге та бын ған. Кей ін нен адам ды ұл ты мен нә сі лі не бөл мей, бар лы ғын ағай ын деп қа рай тын мұ сыл ман ді нін ұс тан ды. Ұ.Ес дәу лет тің «Біз түр кі лер міз» де ген бір ау ыз сө зін де осын дай ма ғы на бар. Түр кі лер дің Ал тай өңі рі нен шық қа ны ту ра лы жыр лан ған ер те де гі «Көкбө рі» дас та нын да қыс Тә ңі рі нің қы зы нан ту ған тұң ғыш ұл аса күш ті, қай сар бол ған дық тан, оған «Түр кі» (күш ті, мық ты, ер жү рек) де ген ат қо йып, ата-те гін бө рі деп та ны ған. Түр кі мем ле кет те рі нің ту ла рын да бей не лен ген «Көк Тә ңі рі», «Көк ас пан», «Көкбө рі» – бә рі түр кі лер үшін қа си ет ті ұғым дар бол ған. Көкбө рі ні түр кі лер өз де рі нің пі рі са на ған. Ақын ның «Көк бөрiден ту ға ны мыз рас бол са, Көк Тәңiрден қу ат ап, бiр тү лермiз» де ген сө зін де «Көкбө рі» ту ра лы аңыз-дас тан дар дың со ра бы жат са, екін ші ден, тәу ел сіз ді гі міз дің жар қын бо ла- ша ғы бой көр се те ді. 250 жыл дан ас там уа қыт отар ел ге ай нал ған қа зақ тың «өк тем үнін» ға сыр лар «жұ тып қой са» да, «Кеу демiздi би ле ген ас қақ ар ман» жой ыл май ды, өйт ке ні «Та ри хы мыз дас тан боп тас та қал ған». Өлең де гі та ғы бір ерек ше лік – қа зақ тың ат қа мін се, «аруақ та нып, ай- бат та нып» ке те тін мі не зін дәл ба суы. «Қа зақ та ри хы – жыл қы та ри хы» Өлең де гі кө те ріл ген мә се ле лер ді ұлт тық мүд де тұр ғы сы нан аш. жүктеу/скачать 3,91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|