Мә тін ді оқып шы ғып, ой ла рың ды жа зың дар.  Мен үшін жа ңа лық

41
Кә де ал ған жұрт оған ба қыт ті леп, ба та сын бер ген. «Түйемұ-
рын дық» – бү гін гі «Ар қан ке ру ге» ұқ сас ғұ рып.
Ес кі лік те «Шар ғы са лу» дәс тү рі бол ған екен. Бұл дәс түр 
бой ын ша ұза тыл ған қыз өзі нен кей ін гі сің лі сі не ба сы на тар-
та тын ора ма лын бе ре ді. Ол – «ен ді гі ке зек се ні кі, ба қы  тың  ды 
тап» де ген ді біл ді ре ді. Шар ғы са лын ған қыз ға жең ге ле рі, за -
ман дас та ры ті лек біл ді ріп, бір ге шай іше ді екен.
Іл ге рі де «Ілу са лу» де ген де дәс түр бол ған. Бар ған же рін де 
жа ңа түс кен ке лін ге үй көр се ту ағай ын ға мін дет бол ған. Жас 
ке лін  ша қыр ған  үй ге  көй лек,  ки ім-ке шек,  ма та,  кі лем ше 
си яқ ты тар ту ын ала бар ған. Со ны «Ілу са лу» деп ата ған. Күй еу 
ба ла да қай ын жұр ты на бар ған да ілу сал ған. Жас ке лін ге аға -
йын дар дың үй көр се ту дәс тү рі қа зір де бар. Де ген мен бұл дәс-
түр қол да ныс та «Ілу са лу» деп атал май, «ке лін ді ша қы рып, 
шай бе ріп жі бе рейік деп едік», – деп, біл мес тік пен, шұ бал тып 
ай тып жа та ды.
(Дайындаған Ж.Аймағанбетова)
4.
  Мә тін де гі  мәліметтер  мен  пікірлерді  өңдеп,  сызба,  кесте  не  су рет 
түрінде сипат тап көріңдер.
Қа зақ  қо лө не рі нің  өзін дік  көп ға сыр лық  ше жі ре сі  бар. 
Ха лық ше бер ле рі нің қо лы нан шық қан бұй ым дар ХІХ ға   сыр-
  да  Пет ро па вл ,  Көк ше тау ,  Тө мен гі  Нов го род   жә не  т.б.  қа ла-
лар дың  көр ме ле рі нің  көр кі  бол ға ны  анық.  Бұ  йым   дар дың 
дай ын да лу  тә сі лі  мен  жа са лу  жол да ры  ата дан  ба ла ға  ми рас 
бо лып қа лып отыр ған. Сыр мақ, те ке мет, тө   се   ніш, ала ша, тұс-
ки із,  кі лем дер  көз дің  жау ын  алар  қа зақ   ша  ою-өр нек тер мен 
әсем де ліп,  жа ну ар лар  бей не ле рі,  өсім дік тер  су рет те рі,  әр -
түр  лі гео мет рия лық сы зу лар мен өр нек тел ген. Со ны мен бір ге 
ер- то қым ды  кү міс пен,  сүй ек пен  әсем дей тін,  қам шы  өре тін, 
асыл  тас тар дан  бұй ым дар  жа сай тын  ше бер лер  де  бол ған. 
Ағаш ше бер ле рі нің өне рі де өте жо ға ры ба ға лан ды. Олар дың 
қо лы нан шық қан бұй ым дар сол за ман да ғы өмір сал ты на, тұр-
мыс-тір ші лі гі не  бай ла ныс ты  бол ды.  Бір тін деп  тұр ғы лық ты 
өмір  сал ты на  кө шу  олар дың  өнер ле рі не  бас қа ша  ба ғыт  бе ре 
бас та ды.
Кө не  дәс түр лер ді  көз дің  қа ра шы ғын дай  сақ тап  жә не 
ба  йы  та  оты рып,  ха лық тық  көр кем  қо лө нер  кә сі бі  қа зір гі 

жүктеу/скачать 4,38 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: