Елдің орнықты дамуы тұжырымдамасы және әлемнің ең дамыған 30 елінің қатарына кіру міндеті тұрғысында Кодекс жобасында шешілетін мәселелердің бірі экологиялық есеп пен бақылаудың бағыттары мен принциптерін жетілдіру және жетілдіру, қаржылық және басқарушылық есепке алу, экологиялық көрсеткіштер мен экологиялық аудит.
Қолданыстағы заңнама экологиялық аудиттің нақты мақсаттары мен міндеттерін белгілемейді. Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган ресми түрде мынадай жағдайларда міндетті экологиялық аудитті тағайындауға құқылы:
а) құжатталған жеке және заңды тұлғалардың шаруашылық және өзге де қызметтері туындаған қоршаған ортаға елеулі залалдың болуына;
б) шаруашылық және өзге де қызметтің экологиялық қауіпті түрлерін біріктіру, бөлу және бөлу түрінде жүзеге асыратын заңды тұлғаны қайта ұйымдастыруға байланысты;
в) экологиялық жағынан қауiптi экономикалық және өзге де қызметтi жүзеге асыратын заңды тұлғалардың банкрот болуына байланысты.
Заңнама қоршаған ортаға «елеулі залал» деген не екенін және оның маңыздылығын анықтаудың критерийлері туралы нақты түсініксіз. Іс жүзінде міндетті экологиялық аудит жүргізу үшін белгіленген нормалардан асып кету фактісін анықтаңыз және кемінде 100 АЕК көлемінде (Қылмыстық кодекске сілтеме жасай отырып) зиян келтірмей жанама түрде белгілеу жеткілікті. Бұл жағдайда, экологиялық аудит процедурасы 6 айға шектелетін болады деп, әр түрлі ғылыми-зерттеу және бірнеше жыл бойы компанияның ауқымды талдау кіреді, және аудит шығындар 100 АЕК залал аудит арналған шығындардың арасындағы теңсiздiк көрсетеді, ол миллиондаған теңгенің құрауы мүмкін. Сонымен қатар, осы стандарттар сыбайлас жемқорлыққа әкелуі мүмкін dikretsionny сипаты болып табылады.
Жеткіліктілігі, сондай-ақ күмәнді міндетті экологиялық аудит мақсатында жоғарыда аталған мақсатқа басқа себеп.
Бүгінгі күні экологиялық аудит АҚШ-та және Еуропалық Одақ елдерінде кеңінен қолданылады. Өндіріс пен тұтыну қалдықтарын жою, өндірілетін өнімнің сақталуын қамтамасыз ету, кәсіптік ауруларға қарсы тұру проблемаларын шешу үшін қолданылады. Сонымен қатар, бұл елдерде ол қоршаған ортаны басқаруда және қаржы нарығының тәуекелдерін азайтуда пайдаланылды. Халықаралық деңгейде кәсіби экологиялық аудиттің нормативтері мен талаптары әзірленді (мысалы, ISO 14010, 14011/1, 14012, BS EN ISO 14001: 2015).
Өкінішке орай, Қазақстанда экологиялық аудиттің халықаралық стандарттарының талаптарын сақтау ерікті негізде жүзеге асырылады. Эколог-аудиторлардың аудиторлық тұжырымдары тек жеке шаруашылық субъектілері ғана өздерінің экологиялық саясатын қалыптастырады. Экологиялық аудиттің нәтижелерін пайдалану мүмкіндігі айтарлықтай шектелген.
Кодекс жобасында міндетті эквивалентсіз аудитті тағайындау үшін барынша түсінікті және негізді негіздерді белгілеу үшін қолданыстағы қайшылықтар мен кемшіліктерді жою қажет.
Кодекс жобасында ЭЫДҰ елдерінің тәжірибесін ескере отырып:
амiндеттi экологиялық аудиттердi тағайындау үшiн негiздердi қарайды, атап айтқанда, осындай аудиттiң шығындары қол жеткiзу мақсаттары / тәуекелдерiмен бiрдей болуын қамтамасыз ету үшiн;
экологиялық аудиторлардың қызметiн халықаралық стандарттар талаптарына сәйкес келтiруге және аудиторлық қызмет мәртебесiн қаржы аудиторларына ұқсас тәртiппен айқындауға;
өзiн-өзi реттейтiн ұйымның барлық мүшелерiнiң қосалқы жауапкершiлiгiн айқындай отырып, мемлекеттiк функциялардың бiр бөлiгiн экологиялық аудиторлардың өзін-өзі реттеу институтына беру;
экологиялық аудиторларға СТО-да, оның ішінде халықаралық танылған ұйымдарда аккредиттеу мүмкіндігі бар біліктілік талаптарын анықтау;
аудиторлар мен экологиялық аудиторлардың құзыретіне қатысты көзқарастарды қарастыру, аудиторларға да, экологиялық аудиторлық рəсімге де нақты ережелер мен талаптарды белгілеу арқылы аудиторларға сенім деңгейін арттыру;
орындалатын жұмыстарға (жауапкершілікті сақтандыру және т.б.) аудиторлардың жауапкершілігін анықтайды;
мемлекеттiк инспекцияларды жоюға балама ретiнде ерiктi экологиялық аудиттiң қорытындыларын тану туралы норманы қамтамасыз етедi.