Коммерциялық емес акционерлік қоғам Физика кафедрасы кванттық физика



Pdf көрінісі
бет7/22
Дата25.11.2023
өлшемі1,32 Mb.
#125975
түріНұсқаулар
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   22
Байланысты:
kvanttyk fizika kaz

2.3 Бақылау сұрақтары
 
2.3.1 Жылулық сәуле шығару сипаттамалары.
 
2.3.2
Дененің энергетикалық жарқырауы қалай анықталады? 
2.3.3
Дененің сәуле шығару және жұту қабілеті дегеніміз не ? 
2.3.4
Стефан – Больцман заңы.
2.3.5
Виннің ығысу заңы. 
2.3.6
Жұмыстың орындалу әдісін түсіндір. 
2.3.7
Оптикалық периометрдің жұмыс істеу принципі. 
3 ОТТ-10 зертханалық жұмыс. Стефан – Больцман заңын тексеру
 

Жұмыс мақсаты:
жылулық сәуле шығару заңын оқып үйрену. 

Тапсырмасы:
Стефан – Больцман заңындағы дәреже кӛрсеткішін 
анықтау 
3.1 Ӛлшеу тәсілі және тәжірибе қондырғысының сипаттамасы 
Бұл жұмыста Стефан – Больцман заңындағы температураның дәреже 
кӛрсеткіші тӛртке тең екеніне кӛз жеткізу керек. Осы заңға байланысты 


абсалют температурасы Т болатын дененің бірлік уақытта бірлік ауданнан 
шығаратын энергиясының шамасы
R=аσ(T
4
- T
0
4
)
(3.1) 
мұндағы а – дененің қараңғылық дәрежесі; 
R – энергетикалық жарқырау; 
σ - Стефана – Больцман тұрақтысы;
Т
о
-қоршаған орта температурасы. 
Егер дененің Т температурасын қоршаған ортаның Т
о
температурасынан 
бірнеше есе арттырсақ, онда (T
0
/T)
4
қатынасының шамасын бірмен 
салыстырғанда ескермеуге болады. 
Стефан-Больцман заңындағы кӛрсеткіштік дәрежені белгісіз 
n
деп алсақ, 
онда
R=aσT
n
(3.2) 
Берілген жұмыста сәуле шығарушы дене ретінде қыздыру шамы алынып 
отыр. Егер, шамның тұтынатын барлық қуаты сәуле шығаруға айналады 
десек, онда
R=P/S (3.3) 
мұндағы S- сәуле шығарушы дененің бетінің ауданы. (3.2) ӛрнегіне (3.3) 
ӛрнегін апарып қойып 
Р= S·a·σ·T
n
ӛрнегін аламыз. Мұндағы S·a·σ =А деп алсақ
Р= А·T
n

Осы ӛрнекті логарифмдеп, мына теңдікті аламыз 
lgP=lgA + nlgT (3.4) 
Бұл теңдік lgP нің lgT –ге байланысы сызықты екенін және Стефан – 
Больцман заңындағы 
n
дәреже кӛрсеткіші түзудің абсцисса осіне түсірілген 
бұрышының тангенсі ретінде анықтауға болады 
n=tgα=(MN)/(LN). 
Тәжірибеден алынған нәтижелер бойынша lgP мен lgT тәуелділік 
сызбасын тұрғызу керек. Сызбадан Стефан – Больцман заңындағы 
n
дәреже 


кӛрсеткіші тік бұрышты үшбұрыштың α кӛлбеулік бұрышының тангенсі 
арқылы анықталады. 
3.3 сурет 
Бұл жұмыста № 9 «Стефан – Больцман тұрақтысын анықтау» 
жұмысында сипатталған қондырғы қолданылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   22




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет