2. Жұмыс барысы 2.1 Кабельдік байланыс желісін жобалау жөніндегі жалпы ережелер. Байланыс құралдарымен қамтамасыз ету халық үшін ғана емес, өнеркәсіп, ауыл шаруашылығы, жалпы экономика үшін де маңызды.
Бүгінгі таңда ҚР-да талшықты-оптикалық кабель және DWDM спектрлік тығыздау технологиясы негізінде ұлттық супермагистраль (ҰАСМ) құрылысының жобасы аяқталды. Бұл өз кезегінде маңызды мемлекеттік жобалардың бірі – "электрондық үкімет" қалыптастыруды одан әрі іске асыруға мүмкіндік береді. Бұдан басқа, ҰАСМ Қазақстанның әлемдік ақпараттық кеңістікке интеграциялануын қамтамасыз етуге мүмкіндік берді. ҰАСМ жобасын іске асыру Республиканың Орталық Азия өңіріндегі ең ірі транзиттік ақпараттық орталық ретінде қалыптасуын жеделдетеді.
Осы курстық жұмыста ҚР Автомобиль жолының бойындағы Ақтөбе - Өскемен учаскесіндегі ТОБЖ жобалау қажет. Оптикалық талшықты Қазақстанның ірі қалаларының бірі – Нұр-сұлтан арқылы транзитпен өткізетін боламын. ТОБЖ төсеу кезінде цифрлық арналарға мұқтаж елді мекендердің ең көп санын қамту қажет.
2.2 Берілген елді мекендердің орналасқан жерін ескере отырып, желілік топологияны таңдау. Бұл жоба үшін нүкте-нүкте топологиясы ең қолайлы. Қарапайымдылығына қарамастан, дәл осы негізгі топология жоғары жылдамдықты магистральдық арналар арқылы үлкен деректер ағындарын таратуда кеңінен қолданылады (STM-1, STM-4, STM-16, STM-64).
TM терминалды мультиплексорларын қолдана отырып, А және В түйіндерін қосу SDH желісін ұйымдастырудың қарапайым мысалы болып табылады. Негізгі және резервтік (электрлік немесе оптикалық) агрегаттық шығулар 1+1 типті резервтеу жүйесін құрайды. Негізгі арна істен шыққан кезде желі автоматты түрде резервтік арнаға өтеді.
2.2.1 – сурет. TM терминалды мультиплексорларын қолдану арқылы жүзеге асырылатын "нүкте-нүкте" топологиясы
"Нүкте-нүкте" топологиясын "сақина"топологиясының жеңілдетілген нұсқасы ретінде қарастыруға болады.
2.3 ТОБЖ трассасын таңдау. Жол бойында байланыс кабелін салудың ең тиімді нұсқасын қарастырайық:
2.3.1 кесте – 1 нұсқа . Автожол бойында ТОБЖ трассасын төсеу
Кабельдік байланыс трассасының орналасуының 1 – нұсқа үшін жоспары 2.3.1 – суретте көрсетілген. 3810 м қашықтық Ащысай, Ор, Ырғыз, Тобыл, Есіл, Ертіс өзендері бойынша өтетіні көрініп тұр.
2.3.1 – сурет. Автожол бойымен жүргізілген ТОБЖ трассасы. (1нұсқа)
Кабельдік байланыс трассасының орналасуының 2 – нұсқа үшін жоспары 2.3.2 – суретте көрсетілген. 3115 м қашықтық Ащысай, Ор, Сырдария, Ертіс өзендері бойынша өтетіні көрініп тұр.
2.3.2 – сурет. Автожол бойымен жүргізілген ТОБЖ трассасы. (2нұсқа)