саяси режимдердің үстемдігі. Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, авто-
ритарлық режимдер демократиялыққа қарағанда ынтымақтастыққа
бейім емес.
• Сыртқы саясатты персонификациялау. Интеграциялық шешімдерді
қабылдауға және енгізуге субъективті факторлардың елеулі әсер етуі, бұл
интеграцияның бағыттарын, формаларын, қарқынын және нәтижелерін
болжауды қиындатады.
• Аумақтық шағымдар немесе су тапшылығы бойынша мем- лекетаралық түсініспеушілік. Тұрақсыздық пен шиеленістің тұрақты
аймақтары.
• Аймақтағы интеграциялық үдерістерге қызығушылықтың түрлі деңгейлері. Мысалы, Қазақстан, Қырғызстан және Тәжікстанның
Өзбекстан мен Түрікменстанға қарағанда көбірек кешенді интеграцияға
ұмтылған.
• Посткеңестік кеңістікте өздерінің нақты мақсаттары бар көпте- ген аймақтық бірлестіктерге тән интеграциялық сепаратизм. Мысалы,
Қазақстан мен Қырғызстан ЕАЭО-ға мүше болып табылады. Орталық Азия
елдерінің қалған бөлігі осы одақтың мүшесі емес. ТАСИС бағдарламасының
сарапшылары М. Робертс (M. Roberts) пен П. Верхаймның (P. Wehrheim)
пікірінше, ТМД елдерінің көпжақты сауда келісімдерінің архитектурасы
бір-бірімен ұштасқан, ал кейде тіпті қайшылықты позицияларға ие.
Оскар Уайльд өзара иллюзиялар – некенің ең жақсы негізі екенін айтқан
болатын. Бірақ кез-келген аймақтық ынтымақтастықта «неке» негізі иллю-
зияларға емес, төрт маңызды элементке негізделуі керек.
