Курс – II семестр
Қан айналу жүйесі 1-жүмыс
жүктеу/скачать 495,83 Kb.
|
Адам және жануарлар морфологиясы физиологиясы
Қан айналу жүйесі 1-жүмысэритроциттердщ осмостық резистенттілігш анықтау эритроциттердің протеинді - липидтен түратын қабығы белоктар мен катиондарды өткізбейді, ал аниондар мен суды жақсы өгкізеді. осыған байланысты эритроциттер гипотоникалық ерітінділерде (гипотоникалық ерітінділердің осмостық қысымы эритроциттермен салыстырғанда аз болады) ісінеді. ішке енген су эритроцитті керіп, оның сыртқы қабығының жарылуына əкеп соғады. жарылған эритроциттің ішіндегі гемоглобин сыртқа шығады, мүны гемолиз деп атайды. нəтижесінде қан алқызыл түске боялады. эритроциттердің осмостық резистенттілігі дегеніміз олардың гипотоникалық ерітінділердің бүлдіруші əсеріне қарсы түра алатын қабілетін айтады. жүмыстың мақсаты: əр түрлі концентрациялы ерітінділердегі қан эритроциттерінің гемолиз пайда болу шекарасын анықтау. жүмыстын барысы: терт пробиркаға төмендегі ерітіндіні күяды: n1 пробиркаға--юмл. 0.9% хлорлы натрий ерітіндісін. n2 пробиркаға---10 мл. 0.7% ---"---- n3 пробиркаға ---10 мл. 0.5%---"---- n4 пробиркаға ---10 мл. 0.3% ---"---- пробирканың өрқайсысына 0,5 мл. фибриннен тазартылган қан қүйып, шайқап араластырғаннан кейін, штативқа бекітіп, бір сагат мерзімге қалдырады. n1 жөне n2 пробиркаларда гемолиз жүрмейді. эритроциттер пробирканың түбіне шөгеді де ерітіндіні тұссіздендіреді. n3 пробиркада гемолиз жартылай жүреді. бүзылмаған эритроциттер пробирканың түбіне шөгеді. ерітінді қызьш күйінде қалады. n4 пробиркада эритроциттердің бүзылуына байланысты гемолиз толық жүреді де ерітінді алқызыл түске боялады. жүмысты қорытындылау: жүмыстың мазмүнын кешіріп жазу. 2. эритроциттердің бүзылу шекарасьш анықтау. 3. пробиркалардағы гемолиздің жүру механизмін түсіндіру. жүмысэритроциттердщ шөгу жылдамдығы үюға қарсы зат қосылған қан біраз тұрса, ондағы эритроциттер шөге бастайды да, оның бет жағында плазманьщ мелдір қабаты пайда болады. организмнің жағдайына байланысты эритроцитгердің шөгу жылдамдығы ылғида езгеріп отырады. мысалы, кейбір физиологиялық жағдайларда (екі қабат кезеңде), сол сияқты көптеген аурулар кезінде (туберкулез, ревматизм т.б.) •эритроциттердің шегу жылдамдығы кенет артып кетеді. эритроциттердің шөгу жылдамдығы қанның құрамында болатын кейбір белокты заттардың - фибриноген мен глобулин сандарының артуымен байланысты болады. бүл организмде кездесетін қабыну процестері нəтижесінде клеткалардың көптеп бүзылуымен тығыз байланысты. ал, эритроциттердің шөгу жылдамдығының ор түрлі болу себептерінің бірі - олардың өзара өр түрлі жылдамдық пен жанасуларына байланысты болады. нəтижесінде үлкен түйірлер пайда болады да, тез шегеді. қалыпты ортада теріс зарядталған эритроциттер бірін-бірі тебеді. ал, қанда оң зарядталған ірі дисперсиялық белок молекулалары пайда болған кезде эритроциттер өз зарядтарын жоғалтып, бір-бірімен жақындаса бастайды да шөгеді. сонымен, эритроциттердің түрлі аурулар кезінде шегу жылдамдығының артулары глобулиндер фракциясының өсуімен байланысты. жүмыстың мақсаты: панченков тəсілі бойынша эритроциттердің шөгу жылдамдығын анықтау өдісімен танысу. жүмысқа кажетті қүрал-жабдықтар: панченков приборы, қан алуға арналған инелер, сағаттың ойық шынысы, пробирка, 5% натрий цитраты ерітіндісі (лимон қышқылы натрий түзы), мақта т.б. жүмыстын барысы: панченков приборы диаметрі імм болатын каппилярлық пипеткалар орналасқан штатив пипеткалар қабырғасында үш белгі бар: "к" (қан), "о" жоне "р" (реактив). қан үйымас үшін пипеткаларды 5% натрий іштраты ерітіндісімен жуады. пипетканы "р" белгісіне дейін (50мм) осы ерітіндімен толтырып, сосын сағаттың ойық шынысына немесе пробиркаға қүяды. енді осы пробирканың "к" белгісіне дейін қанға толтырып, оны пробиркадағы ерітіндіге қосады. қан үйып қалмас үшін оны бірнеше қайтара сорып, қайта қүю арқылы ерітінді мен қанды өбден араластырады. қанды екі рет алған жөн болады. сонда қан мен ерітіндінің арақатынасы 1:4 мелшерінде болады. бүл -төжірибенің дөл шығуы үшін қажет. пипетканы "к" белгісіне дейін осы қоспамен толтырып, штативке тігінен бекітеді де, бір сағатқа қалдырады. бір сағат өткеннен кейін эритроциттер төмен шөгеді де, жоғарғы деңгейінде плазма қабаты орналасады. плазма қабатының биіктігі - эритроциттердің шөгу жылдамдығын керсетеді. қалыпты жағдайда эритроциттердің шөгу жылдамдығы ер адамдарда 1-10 мм/сағ, өйелдерде 2-15 мм/сағ, екі қабат өйолдерде 45 мм/сағ. болады. жүмысты корытындылау: 1. жүмыстың мазмүнын кешіріп жазу. 2. эритроциггердің шегу жылдамдығын стандартпен салыстыру. жүктеу/скачать 495,83 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|