Экскурсиялык кызмет тусінігі жене мазмуны
Туризмнін манызды компоненттерінін бірі - экскурсия.
Экскурсиялык іс-шаралардын аркасында кептеген туристер туристік обьектілердін сипаттамаларын зерттеу жане тусіну саласынданы ез кажетгіліктерін канагаттандырады. Казіргі уакытта экскурсиялык іс-шаралар кенінен таралган, онын негізінде мектептен тыс накты сабак такырыбы бойынша окушылардын кокжиегін кенейту максатында коптеген іс-шаралар откізіледі. Сонымен катар экскурсиялык іс-шаралар
жогары оку орындарында туризм саласынданы мамандарды
даярлауда жеке пан ретінде окытылады.
«Экскурсия» сезі латынша «excursio» сезінен шыккан жене онын, жеке алеуметтік нысаны ретінде XIX гасырдын ортасында дамып, негізінен медени жане тарихи кезкарастар орналаскан жерлерге серуендеу ретінде каралды. Осылайша,
В.Дальдын 1882 жылы берген алгашкы аныктамаларынын
бірі - «Экскурсия - бул серуендеу, нерсені іздестіру н/е шептерді жинау жене т.б.».
Білім беру, демалыс жане туризм саласынданы сарапшылар усынган казіргі заманны аныктамалар экскурсиялык кызметтін эртурлі сипаттамаларына негізделеді, бірак олар, ен алдымен, белгілі бір объект туралы білім денгейін кетеруге багыттал ан. Осылайша, туристердін энциклопедиясында «Экскурсия - уйымдастырылган, білім беру немесе акпараттык максаттармен белгілі бір жоспарга сойкес жургізілетін нарсені керсететін тусініктемелермен катар журеді» деп айтылады.
•Емельянов Б.В. экскурсия угымын алдын ала тандалган
объектілерді олардын орналаскан жерінде зерттеумен байланысты бізді коршаган ортаны тусіну процесі ретінде тусіну кажет деп туйіндеді.(1]* Осыдан баска, Емельянов Б.В койылган максатка жету ушін адамнын белсенділігі ретінде экскурсиялык кызметтін белгілерін керсетті. Осылайша, белгілерге жатады:
уакыт узактыры (бір академиялык сагаттан бір кунге дейін);
экскурсанттардын болуы;
экскурсия жургізуге кабілетті касіби білікті мамандардын
болуы (барыттаушылар);
кернекі керсету, экскурсия обьектілерін олардын орналаскан жерінде керсету;
алдын-ала уйымдастырылан маршрутка сайкес экскурсияа
катысушылардын козалысы;
объектілерді максаты турде керсету, накты такырыптын болу;
катысушылардын белсенді кызметі (обьектілерді бакылау,зерттеу).
Экскурсиялык кызметтін жіктелу
Казіргі уакытта, узактырына, орналаскан жеріне, откізу
адісіне жэне уйымдастыру процесіне байланысты экскурсиялык кызметтін эр турлі жіктелімдері бар. Эрбір автор экскурсиялык кызметтін белгілі бір ерекшеліктеріне назар аударып, оларды экскурсиянын жекелеген турлеріне беледі. Экскурсиялык кызметтін ен толык жіктелуін В.В.
Емельянов жене Г.П. Долженко[2]*елесі сипаттамалар аркылы экскурсиялардын турлерін аныктады:
1. Мазмуны бойынша:
шолу (кеп елшемді), экскурсиянын турлі нысандарын камтиды, жалпы таныстыру максатында жургізіледі;
такырыптык, белгілі бір такырыты ашуга багытталган.
Тематикалык экскурсиялар келесі жеке турлерге белінеді (табигаттау, тарихи, енертану, эдебиеттік, архитектура-курылыстык, ендірістік жане т.б.)
білім беру, накты такырып бойынша косымша акпараттыкалыптастыруга бантталан жэне білім беру багдарламасы шенберінде откізіледі;
i
Достарыңызбен бөлісу: |