Лекция 1 Тақырыбы : Химиялық кинетика пәні, химиялық реакция жылдамдығы, оған әсер ететін факторлар
жүктеу/скачать 1,89 Mb. Pdf көрінісі
|
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті Пәннің оқу – әдістемелік кешені Басылым: бесінші ЕҰУ Ф 703-08-15. ПОӘК. Бесінші басылым Алынған шамаларды ( ) - теңдеуге қойсақ: немесе (3) теңдеу бойынша: (8) Ал а =1 болған жағдайда ; - стандартты электрқозғаушы күш, олай болса (8) – теңдеуді былай жазамыз: немесе (9) (9) - теңдеу гальваникалық элементтің электрқозғаушы күшінің Нернст теңдеуі деп аталады. Сөйтіп, біз бұл теңдеудің термодинамика тұрғысынан негізделуін қарастырайық. Енді гальваникалық элементтің электрқозғаушы күші мен элементте жүретін электрхимиялық реакцияның максимал жұмысы арасындағы байланысты қарастырайық. Гальваникалық элементтер қайтымды және қайтымсыз элементтер болады. Егер гальваникалық элементке сырттан тоқ жіберілгенде ондағы реакция кері бағытта жүретін болса, ондай элемент қайтымды деп есептеледі. Сырттан жіберілетін тоқтың ЭҚК-і гальваникалық элементгің ЭҚК-інен сәл артық болуы керек. Қайтымды элементке мысал ретінде Даниэль-Якоби элементін алайық: Элемент жұмыс істеген кезде жүретін реакция: Элементке оның ЭҚК-іне қарсы бағытталған сыртқы ЭҚК-пен әсер еткенде кері реакция жүреді: , демек мыстың еруі (тотығуы), мырыштың тотықсызданып ерітіндіден бөлінуі байқалады. Қайтымсыз элементке мысал ретінде мына элементін алуға болады. Элементте өтетін реакция: Егер бұл элементке сырттан тоқ жіберілсе мыстың мыс электродында еруі, мырыш электродында ерітіндіден бөлінуі байқалады, демек бұл процесс гальваникалық элементте жүретін процеске қарама-қарсы болмайды. Кез келген қайтымды процестің жұмысы берілген температура мен қысымда максимал пайдалы жұмыс, сондықтан ЭҚК-ті термодинамикалық есептеу үшін гальваникалық элемент қайтымды болуы керек. Гальваникалық элементте жүретін химиялық реакцияның максимал жұмысының температураға тәуелділігін Гиббс-Гельмгольц теңдеуімен байланыстыруға болады: (10) немесе |