Лекция «Өкпе биохимиясы»

Май қышқылдары тотығуының энергетикалық эффектісі

• Мысалы : C15H31CO ~ SKoA
• пальметил - КоА
• 131 АТФ - 1 = 130 АТФ
• n
• —  ацетил КоА мөлшері
• 2
• n
• — - 1  -бөлінуінің мөлшері (отщеплений)
• 2
• 96 АТФ + 35 АТФ = 131 АТФ
• n 16
• — = — = 8 мол. ацетил КоА
• 2 2
• 8 * 12 = 96 АТФ
• (үқц)
• n
• — - 1 = 7 үзілуі (отщеплений)
• 2
• 7 * 5 = 35 АТФ

• ЛИПОЛИЗГЕ
• ПРОСТАГЛАНДИННІҢ ӘСЕРІ (Е2)

• АДРЕНАЛИН, ГЛЮКОГОН
• ВАЗОПРЕССИН, ЛГ, ТТГ
• РЕЦЕПТОР СЫРТҚЫ
• МЕМБРАНА
• Фл
• 
• ФОСФОЛИПАЗА
• ЛФх
• АРАХИДОНОВАЯ К-ТА
• АДЕНИЛАТ---
• ЦИКЛАЗА Пг - Е2
• ІШКІ
• АТФ цАМФ МЕМБРАНА
• (ЦИТОЗОЛЬ)
• Тг - Л И П А З А Тг - Л И П А З А (А.)
• (Н.А.)
• ЛИПОЛИЗ

• +

• +

Простагландиндер

• COOH
• 20
• Арахидон қышқылы
• Циклооксигеназа Линооксигеназа
• COOH
• OH
• Тромбоксан А2
• (Тх А2) ОН ОН
• Простациклин
• Тромбоксан В2 (Пг J2)
• (Тх B2)
• «гипертензиялық» біріншілік
• простогландиндер
• эффект
• 

• COOH

• аллергиялық…..

• (тыныс алу жолдарының
• тегіс бұлш.
• еттерінің жиырылуы

• Бронхтардың тегіс
• бұлш.ет-нің тонусы

• Бронхтардың тегіс
• бұлш.ет-нің тонусы

• Бронхтардың тегіс
• бұлш.ет-не және басқа да
• Ұлпаларына әсері

• 3 БЕЛОКТАРДЫҢ АЛМАСУЫ

• *Дәнекер ұлпалардың белоктары (фибробластардағы синтезі)
•  к о л л а г е н с и н т е з а
• (әсіресе силикоз кезінде)
•  э л а с т и н
•  п р о т е о г л и к а н д а р
• өсу процесінде хондроитинсульфаттары болады

• H2N COOH
• CH
• HOOC (CH2)3 NH2
• CH (CH2)2 (CH2)2 CH
• H2N COOH
• (CH2)4
• CH
• H2N COOH
• Лизиннің 4 молекуласынан эластин құрамына
• кіретін десмозин қалдығы

• Мысал:  өкпеде

• N CH2 - CH - COOH N CH2
•  - CO2 
• NH2 CH2
• (n - 5 - ф) 
• NH NH NH
• гистидин гистамин
• (өкпедегі шырлы
• жасушалар)
• N CH2 аллерген+
•  JgE
• COOH
• бүйрек (зәр)
• NH имидазолил - (бронхты астма)
• ацетат
• (димедрол, тавегил, супрастин- антигистаминді препараттар)

• 1.

• Гистаминаза
• Н2О

• NН3

• гиперсенсибилизация

• Норадреналин (НА)
• синтезі

• Фен  Тup  ДOФА(дигидроксифенил-аланин)
• 1/2 O2
• HO CH2 HO CHOH
• CH COOH CH COOH
• NH2 NH2
• HO HO
• ДОФА ДОФ-серин
• CO2
• HO CHOH
• CH2 норадреналин (НА)
• NH2
• HO

• Адреналин (А) синтезі

• 1/2 О2 1/2 О2
• CH2 CH2 HO CH2
• CH COOH CH COOH CH COOH
• NH2 HO NH2 HO NH2
• ФЕНИЛАЛАМИН ТИРОЗИН ДОФА
• (дигидроксифенил-
• аланин)
• 1/2 О2
• CO2 HO CH2 ”S”- аденозил- CH2
• метионим
• CH2 HO CH2
• n-5-ф(от В6)
• HO NH2 HO NH CH3
• ДОФАМИН ЭПИНИН
• HO CH OH
• CH2
• HO NH CH3 адреналин

Серотонин синтезі

• CH2 CH COOH
• 1/2 O2
• NH2
• NH
• триптофан
• HO
• CH2 CH COOH CO2
• NH2
• NH (ФП) n-5-ф
• S  - гидрокситриптофан
• HO
• CH2 CH2
• NH2
• NH серотонин
• 2 (+СН3)
• OH
• CH2 CH2
• CH3
• N CH3
• CH3
• NH

• б

• a

• (МАО)

• N+

• NH3

• буфотенин

• СН2

• СООН

• НО

• NН

• бүйрек
• (зәр)

• гидроксииндолилацетат

• Ангиотензиногеннің алмасуы (өкпе-кавеолалары)

• Ангиотензиноген (плазма)
• плазма
• ренині
• Ангиотензин I
• карбоксикатепсин
• (  өкпенің)
• Ангиотензин II
• («гипертензивті» эффект)
• бронх тонус
• ангиотензиназалар
• белсенді емес (басқа ұлпаларда) өнімдер 
• «бүйрек үсті» қабық  өкпеде !
• ( альдостерон; брадикинин шығарылуы)
• 
•  Na+, Cl , HCO3-,
•  АД,  ОЦК сіңіру

Кинин жүйесімен ангиотензиннің өзара байланысы

• Ангиотензиноген

• Ангиотензин I

• Ангиотензин II
• «гипер»

• Кининоген

• ренин

• «гис-лей»

• Каллидин

• калликреин

• Карбоксикатепсин

• Ангиотен-
• зиназы

• Ыдырау
• өнімі

• КД
• тонус
• бронхов

• Брадиканин
• «гипо»

• Аминопептидазалар

• КД
• бронх
• тонусы

• Ыдырау өнімі

• Тармырлар мен бронхтардың тонусына әсері

• Патология:  брадикинина
• тахикининдері

• - Шырыштар мен эксудаттың

• Өкпенің клеткалық элементтерінің иммунды қызметі және жинақы арнайы құрылымдары

• Тыныс алу жүйесі – антигенді материалмен байланысу бойынша 2ші орында
• Өкпе -  иммунды жауаптың түзілуі мен сіңірілуі Маңызды орны - БАЛТ – бронхтардың бифуркация аймағы
• Т-тәуелді зона (Т-иммунобластар)
• В-тәуелді зона (В-иммунобластар)
• Плазмалық жасушалар - секреторлы JgA

ҚАҚЫРЫҚ

• Макроскопиялық зерттеулер
• Мөлшері (1 ден 800 мл-ге дейін және одан да көп)
• Консистенциясы (сұйық, қою, тұтқыр)
• Түсі (N – ашық таза және мөлдір; патология – сары, жасыл, қан аралас)
• Қақырықтың сипаты (шырышты, іріңді, қан және т.б.)
• Иісі (N – иісі жоқ; патология кезінде – шірік иіс, сасық) Макроскопиялық бағасы (қан тамыры, Куршман спиралдары, Кох линзасы, Дитрих тығыны (пробкасы), фибринді ұйысулар, бронхолиттер және т.б.)
• Микроскопиялық зерттеулер
• Клеткалық элементтер (эпителий, құты тәрізді, базальды клеткалар, альвеолярлы макрофагтар, Нф, Лф, эоз., М, гигант клеткалар)
• Талшықтары (иілгіш, фибрилярлы)
• Кристалдар (Шарко-Лейдена)

Бронхиальды астманы зертханалық болжау

• Қан –  эозинофилдердің жоғарылауы; инфекция кезінде Нф, Мц жоғарылауы; сауыққан кезде  Гц
• Қақырық – ақ түсті, шырышты, қан жоқ, Куршман спиральдары;
• Микроскопия: эпителий клеткаларының, эозинофилдердің;
• Шарко-Лейден кристалдарының; Креол денешіктерінің – эпителийдің вакуольденген клеткалары (жаман болжамды белгі), Альвеолярлы макрофагтардың  .
• Қан талдауының биохимиясы:  ББЗ - гистамин, серотонин, кининді жүйе – тахикининдер – НАНХ жүйесінің трансмиттері. Микроваскулярлы сіңірілудің индукциясы, яғни шырыштар секрециясының жоғарылауы,  Пг, ТкА2, Пц.
• Иммунология:  ЭХФА, ХФАф, ХФМц, ХФЛф, ХФБф, ФАТ

• Пневмония

• Қақырық: Грамм бойынша боялу
• Гр болғанда - диплококк қоздырушы (кейде
• стафилококк немесе стрептококк)
• Қан аралас қақырық (қызыл бауырланудың сатысы) – қақырық татты, тұтқыр, шырышты-іріңді.
• «Босау» сатысы – қақырық көп, тұтқырлығы төмен (созылмалы бронхит кезіндегі секілді).
• Гр болғанда - пневмонияда – қақырық жасыл түсті, шіріген иісі болады

• Созылмалы бронхит

• Қақырық: күніне ~ 60 мл; тұтқыр, ақ, шырышты
•  Мц және Гц жоғары – жақсы белгі, тұрақтану;
• Нф, Фз  және Мц және Гц жоқ болуы - асқыну.
• Қақырық биохимиясы: процестің активациясы кезінде ЛДГ-ң 
• (цитокининдердің, О2 белсенді формаларының, протеаза, қабыну медиаторларының жоғарылауы)
•  Na+, K+, Cl-, HCO3- - рН-ң сілтілі болуы
• Лф, макрофагтар – бронх тармақтарының «тазалағыштары»