Лекция Тақырыбы: Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде
жүктеу/скачать 145,18 Kb.
|
Дәріс
- Бұл бет үшін навигация:
- Орта ғасыр мен Қайта өрлеу дәуіріндегі саси ойлар.
- Аврелий Августин (1
- Фома Аквинский (1224-1247 ж.ж.)
| Аристотель б.з.д .384-322 ж.ж. Саяси ілімі “Саясат”, “Афиналық полития”, “Этика” “Риторика” деген еңбектерінде жинақталған. Ол саясақа кең мағына бере отырып, мемлеект- табиғи дамудың өнімі және пайда болуы жағынан отбасы мен қауымдастыққа ұқсас деп санаған. Бірақ мемлекет қарым-қатынастың жоғарғы формасы. Мемлеектке адамдар белгілі бір игілікке жету үшін бірігеді. Ол да мемлекетті “дұрыс” және “бұрыс” формаларға бөлді. Дұрыс түріне монархияны, аристократия мен политияны жатқызады.
Ал тирания, олигархия мен демократия мемлекеттің бұрыс түрі деп санады. Мемлекеттің дұрыс түрінде әкімдер, халық, ел пайдасын ойлайды,билік қоғамға қызмет етеді. Ал бұрыс түрінде олар өздерінің бас пайдаларын ойлайтын көрінеді. Ұлы ойшыл саяси басқаруда адам емес заң басқарғанын дұрыс көрді. Себебі, әкім қаншалықты жақсы болғанымен сезімге, ашу -ызаға берілмей қоймайды, ал заң болса байсалдылығын, парасаттылығын жоймайды. Сонымен ежелгі грек ойшылдары мемлекеттік құрылыстың әртүрлі формаларын мемлеект ісіне азаматтардың қатысуын талдап ғана қойған жоқ.Сонымен бірге, олардың идеялары саяси ілімнің әрі қарай дамуына жағдай жасады. Орта ғасыр мен Қайта өрлеу дәуіріндегі саси ойлар. Саяси ілімдер тарихында орта ғасырлар ойшылдарының еңбектері мен идеяларының маңызы зор. Олар феодалдық қоғамдық-экономикалық құрылыс пен тығыз байланысты. Әрі олардың саяси тұжырымдары діни сипатта болды. Солардың бірі, Аврелий Августин (1354-1430 ж.ж. )Христиан философиясының негізгі қағидаларын дәріптеп уағыздаған. Ол “Құдай қала” туралы атты еңбегінде саяси ой-пікірлерін білдірді.А.Августин барлық әлеуметтік, мемлекеттік, құқықтық ұйымдар мен заңдар адам күнәсінің нәтижесі деп санады. Себебі оның ойынша адамдарға баста екі жолмен өмір сүруге мүмкіндік берілген. Бірі құдай жолымен, екіншісі адам жолымен. Біріншіні қалағандар құдаймен мәңгілік патшалық құрып бақытты өмір сүрсе, екіншілер жын-шайтандармен бірігіп азапқа түседі. Фома Аквинский (1224-1247 ж.ж.) “Құдайшылдықтың жиынтығы деген еңбегінде саяси биліктің үш элементін; мәнін, формасын және қолдана білуді ажыратып көрсетті.Сонымен бірге, ол өз еңбектері арқылы арнайы заң теориясын жасады. Заңды мәңгілік, діни, және оң деп бөліп көрсетті. Құдай жауыздық емес, қайырымдылықтың себебі. Сондықтан билікті құрайтынның барлығы мейірімділіктен тұрады. Ф.Аквинский монархияны қолдады, себебі ол заңға сүйенеді деп есептеген. ХV-ХVI ғасырлар аралығы Батыс Европада “қайта өрлеу дәуірі” деген атқа ие. Қайта өрлеу дәуірінің саяси ойының жарқын жұлдызының бірі италиандық жүктеу/скачать 145,18 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|