Лекция тезистері түркістан 016 Лекция. ПӘнгекіріспе жоспары


Қазақ хандығының дағдарысқа ұшырауы



бет48/85
Дата22.12.2023
өлшемі1,88 Mb.
#142611
түріЛекция
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   85
Байланысты:
Лекция тезистері

5

Қазақ хандығының дағдарысқа ұшырауы.
(Ресей протектараты кезеңі)

ХҮ111 – Х1Хғ. басы

5.1

Қазақ хандығының ыдырау дәуірі

ХҮ111ғ.бірінші жартсы

5.2

Қазақ хандығының уақытша тұрақтану дәуірі

1750 – 1781 жж.

5.3

Қазақ хандығыныңқұлау дәуірі

1781 – 1821жж..

6

Қазақ елін Ресей империясының жаулау кезеңі

1822 – 1867 жж.

6.1

Жаулап алу процессінің алғашқы дәуірі.

1822 – 1836 жж.

6.2

Азаттық үшін күрес дәуірі

1836 – 1847 жж.

6.3

Жаулап алу процессінің соңғы дәуірі.

1847 – 1867 жж.

7

Отаршылдық кезеңі

1867 – 1917 жж.

7.1

Отаршылдық тәртіптің орнау дәуірі

1867 – 1905 жж.

7.2

Отаршылдыққа қарсы күрес дәуірі

1905 – 1917 жж.

Тарихшыларға қиындық тудырып жүрген проблема Кеңес және одан кейінгі уақытты кезеңдерге бөлу.Олардың көпшілігі Кеңес саясатының отаршылдық мазмұнын мойындай қоймай-ды. Сондықтан да кезеңдеу таксондарын анықтау мүмкін бол-май отыр.
Кеңес режимінің Қазақстандағы жүргізген эканомикалық саясаты нәтижесінде қазақты Сол шаруашылықпен бірге халқы-мыздың салт-санасы,өмір сүру харекеті,дүниеге деген көқарасы өзгерді.Малдан айрылған, өзінің ұлттық қасиетінен айрылған қазақты большевиктер бірінші бесжылдықтың құрылыстарын-дағы қара жұмысқа салды.Оның қайғылы нәтижесін біз жақсы білеміз.
Басталған жаңа уақыт аралығы –елді индустрияландыру деп аталды.Бұл заман екі кезеңге бөлінеді; кеңестік және посткеңестік.



8.

Кеңес билігі кезеңі

1917 – 1985 ж.

8.1

Дамудың баламалы түрлерінің мүмкіншілгі туған дәуір.

1917 – 1920 ж.

8.2

Кеңестік Ресей құрамында конститутциялық эволюция дәуірі.

1920 – 1936 ж.

8.3

КСРО құрамында конститутциялық эволюция дәуірі.

1936 – 1985 ж.

9.

Қазіргі ( посткеңестік) кезең.

1985ж.бүгінге дейін

9.1

КСРО-ның дағдарысы және ыдыраудәуірі

1985 – 1991 ж

9.2

Тәуелсіз Қазақстанның құрылуы дәуірі

1991 – 1997 ж



9.3

Эканомикалық даму дәуірі «Қазақстан2030» бағдарламасы.



1998 –2010 ж

9.4

Евразиялық интеграция дәуірі

2010 ж.бастап

Қазақ тарихының жаңа дәуірі 90-шы жылдары Коммунистік идеология іріп-шіріп, социалистік шаруашылық дағдарысқа ұшырап, КСРО деп аталатын империя ыдырағанда қазақ жерінде тәуелсіз Қазақстан Республикасы деген жаңа мемлекет пайда болды. Пайда бола сала, көптеген мемлекеттер оны халықаралық қауымдастықтың субъектісі ретінде таныды. Сөйтіп, ел тарихының жаңа дәуірі басталды.
Қазақ тарихын кезеңдеу мәселесі осындай деңгейде. Бұл мәселебойынша ғалымдар арасында әлі ортақ пікір жоқ.
Бекіту сұрақтары:
5. Қазақ тарихындағы тарихи уақыт рөлі?


Әдебиеттер
Қозыбаев М.Қ. Ата тарихы туралы үзік сыр.Тарих зердесі. 1 кітап.-Алматы: Ғылым, 1998.- 146 б.
Аманжол Күзембайұлы.Тарихтану теориясы. Оқу құралы. Қостанай. 2011.
Күзембайұлы А. М.Қ.Қозыбаев және қазақ тарихын кезеңдеудің кейбір мәселелері. // М.Қозыбаев және қазақ тарихнамасының кейбір мәселелері. Ғылыми-практикалық конференцияның материалдары. Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті. –Петропавл, 2004. -73-75 б.
Күзембайұлы А. Қазақ тарихының Алтын Орда дәуірі (жаңа парадигмаға сәйкес). // Қостанай мемлекеттік педагогикалық институтының жаршысы. Ғылыми-әдістемелік журнал. –Қостанай, -2005. №2. -98-102 б.
Исмагулов О.



9.Тарихи кеңістік

Тарихи кеңістік
түсінігі
Т арихи кеңістік дегеніміз белгілі бір уақыт шеңберінде ортақ әлеуметтік-эканомикалық, саяси және мәдени құндылықтар негізінде қалыптасқан адамзат қауымы мекендеген географиялық аймақ.
Кеңістіктің екі түрі болады. Бірі-географиялық кеңістік, екін-шісі тарихи. Екеуінің арасында жер мен көктей айырмашылық бар.Біріншісі көп өзгеріске ұшырай қоймайды, ал екіншісі тари-хи дамудың әр дәуірінде этникалық және әкімшілік өзгерістерге ұшырап жатады.Мұндайда қазақ «Елу жылда ел жаңа ,жүз жыл-да жер жаңа» дейді.
Географиялық кеңістіктің шекарасы табиғи кедергілермен бөлініп жатады. Мысалы ,олардың арасында тау ,теңіз, мұхит-тар жатуы мүмкін.Еуропа менАзияның арасында Орал тауы жатыр.Америка,Еуропа,Африка,Австралияны су бөліп жатыр.
Кейде бір контнентің өзі бірнеше географиялық аймақтарға бөлінеді.Бұл жерде табиғи кедргілер ролін оның географиялық ерекшеліктері орындайды.Қазақстан жері табиғат ерекшелік-теріне қарай Арқа,Атырау,Жетісу,Бетпақдала,Маңғыстау,Мыр-зашөл,Сібір.Торғай даласы тағы сол , сияқты аймақтарға бөлі-неді.
Ал енді тарихи кеңістік туралы түсінік жиі-жиі өзгеріп тұра-ды. «Қазақстан» түсінігі ХҮғасырдың орта шенінде Шу өзенін-ің алабындағы кішкене ғана территорияны қамтыды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   85




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет