Гонадотропиндер
(лютейіндеуші,
лютеотроптық,
фоликулстимулдеуші
горомондар)
жыныстық жетілу кезінде маңызы арта бастайды. Ерлер сперматогенезін күшейтеді, әйелдер етеккірін
мезгілінде келтіреді, емізетін әйелдің сүтінің келуін реттейді.
Меланотропин (МТГ)
адам терісінің түсін реттейді. Мөлшері көбейіп кетсе дене терісі сүттей ақ,
ал азайып кетсе қоңыр дақ пайда болады.
Окситоцин
жатырдың жиырылуын қамтамасыз етеді, әйел босанып жатқанда баланың сыртқа
шығуына көмектеседі.
Вазопрессинді
антидиурездік гормон деп те атайды. Ол бүйрек каналшаларында судың қанға қайта
сіңуіне әсер етеді. Гиперсекрециясында – қантсыз диабет ауруы пайда болады (тәулігіне бірнеше литр
несеп бөлінеді).
Эпифиз
– пішіні домалақ. Ортаңғы мидың жоғарғы бөліктерінің арасында орналасқан. Жаңа туған
нәрестеде ұзындығы 3мм ені 2,5 мм қалыңдығы 2 мм. 4 жасқа дейін өсіп көлемі артады да одан әрі
клеткалары кішірейіп қарапайымдалады. 8 жастан кейін тығыздалып қызметі тоқтайды. Эпифиз безінің
гормондары жыныс безінің гормондарын тежейтіндігі анықталған. Эпифизде 3 гормон өндіріледі:
1.
Меланин
– теріні түссіздендіреді;
2.
Контргиопоталамус-гипофиз
гормоны гипофиздің қызметін тежейді;
3.
Гломерулокортикотропин
– бүйрек үсті безінің қызметін тежейді.
Қалқанша безі.
Сыңар мүше, аты 1956 жылдан белгілі. Жаңа туған нәрестенің қалқанша безінің
салмағы 1 г., 6 айда 2 г., 1 жаста 3 г., 3-4 ж. 7 г., 5-6 ж, 10 г., 16-20 ж. 25г. болады. Ересек адамдарда 35-
37 г.
Бұл бездің қызметі ұрық кезден басталады, 3 гормон түзеді:
тироксин
,
трийодтиронин
,
кальцитонин.
Қалқанша безінің құрамында йод көп болады, тироксиннің құрамында 65 % йод болады.
Организмге йод жетіспегенде (гипосекрециясында) эндемиялы зоб ауруы пайда болады.
Кальцитонин қанның құрамындағы кальцийдің мөлшерін азайтады.
Қалқанша безінің
Достарыңызбен бөлісу: |
