Лексикология


Түркі сөзінің этимологиясын анықтауда, талдауда морфемасы бойынша талдау әдісі ең тиімді. Себебі түркі сөзінің даму эволюциясы жалпыдан жалқыға қарай дамиды



бет3/6
Дата13.02.2023
өлшемі1,96 Mb.
#67479
1   2   3   4   5   6

Түркі сөзінің этимологиясын анықтауда, талдауда морфемасы бойынша талдау әдісі ең тиімді. Себебі түркі сөзінің даму эволюциясы жалпыдан жалқыға қарай дамиды.

Түркі сөзінің этимологиясын анықтауда, талдауда морфемасы бойынша талдау әдісі ең тиімді. Себебі түркі сөзінің даму эволюциясы жалпыдан жалқыға қарай дамиды.

Жалғамалы (агглютинативтi) тiлдерде (соның бiрi – қазақ тiлi) негiзгi элемент – сөз тұлғасы оңнан солға қарай, күн, сағат айналысына сәйкес дамитыны және ол өзiнiң дамуындағы алғашқы қадамын барлық жағдайда сөз басында тұратын түбiрден бастайтыны мәлiм (Ә.Қайдар)

Жалғамалы (агглютинативтi) тiлдерде (соның бiрi – қазақ тiлi) негiзгi элемент – сөз тұлғасы оңнан солға қарай, күн, сағат айналысына сәйкес дамитыны және ол өзiнiң дамуындағы алғашқы қадамын барлық жағдайда сөз басында тұратын түбiрден бастайтыны мәлiм (Ә.Қайдар)

Адамның психологиялық, физиологиялық, когнитивтік дамуы да жалпыдан жалқыға қарай дамиды. Оның қарапайым мысал ретінде сәбидің дамуын алға тартуымызға болады. Адам миының қызметін зерттеуші ғалымдардың басым көпшілігі ең әуелі мидың оң жақ жарты шарының функциялық дамуы сол жақ жарты шардан ертерек болатынын айтады. Мәселен, Чирон оның әріптестері 18 айдан 19 жасқа дейінгі адамдарға бақылау жүргізген кезде, 1-ден 3-ке дейінгі аралықта сәби миының оң жақ жарты шары белсенді жұмыс істейтінін көрсетті.

Адамның психологиялық, физиологиялық, когнитивтік дамуы да жалпыдан жалқыға қарай дамиды. Оның қарапайым мысал ретінде сәбидің дамуын алға тартуымызға болады. Адам миының қызметін зерттеуші ғалымдардың басым көпшілігі ең әуелі мидың оң жақ жарты шарының функциялық дамуы сол жақ жарты шардан ертерек болатынын айтады. Мәселен, Чирон оның әріптестері 18 айдан 19 жасқа дейінгі адамдарға бақылау жүргізген кезде, 1-ден 3-ке дейінгі аралықта сәби миының оң жақ жарты шары белсенді жұмыс істейтінін көрсетті.

Ал 3 жастан кейін мидың ассиметриясы ауысқан. Сөйлеу онтогенезімен шұғылданушы ғалымдар 3 жастан бастап, баланың лексикалық қорының молая бастайтынын дәлелдеген. Бұл мидың сол жақ жарты шарының дәл осы уақытта белсендігін танытады. Өйткені көптеген зерттеулердің дәлелдеуінше, күрделі сөйлеу амалдарын жүзеге асыратын функциялармидың сол жақ бөлектерінде орналасады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет