Кілт сөздер: біліктілігін арттыру, деңгейлік курстар, табысты оқыту, рефлексиялық
қызметі.
Қазіргі кезде Қазақстан үшін педагогикалық мамандардың сапалық
дайындығы зор маңызга ие екендігі сөзсіз. Н.Д. Хмель атап көрсеткендей,
«мүгалімді дайындау үнемі өзекті болып табылатын мэселелерге жатады, - себебі
қогамның элеуметтік-экономикалық міндеттері өзгеріп отырады, өскелең
үрпақты тэрбиелеуге жаңа талаптар қойылады жэне бүл, әрине, кэсіби тұргыда
мүгалімді оқыту жүйесі мен оның көзқарастарында көрініс табады» [8].
Сондықтан қазіргі білім берудің тиімділігі мен сапасы білім беру саласындағы
педагогтар мен басшылардың біліктілігін сындарлы арттыруга байланысты.
Өкінішке орай, қазіргі нақты жагдайларда мүгалім «өзінің дүниетанымын
қайта қүру мэселесімен, қүндылықтар иерархиясын қайта қарастыру, осы
уақытқа дейін талап етілмеген өзінің бойында жаңа кэсіби жэне түлгалық
қасиеттерді дамыту қажеттіліктеріне тап болды» [1,121-125 бб.]. Жаңа
формациядагы мүгалім тек оқытудагы жаңалықтарга гана емес, сонымен қатар,
бірінші кезекте, балаларга, әріптестеріне ашық болуы қажет.
Бүгінгі күні
өз пэнін жақсы
білгендік жеткілікті емес,
қазіргі
технологиялық құрылгылардың қолданылуын ескере отырып, тиімді оқыта алу
қажет. Егер үстаз кэсіби және түлгалық өздігінен жетілуге деген айтарлықтай
жогары ішкі уэждемеге ие болмаса, онда ол өзінің кәсіпқойлыгының төменгі
деңгейінде «тежеліп» қалады.
Осыган байланысты Л.С. Выготскийдің, мүгалім эр түрлі балаларга бір
гана материалмен бармайтын болса, барлыгына бірдей талап қоймаса, оларды бір
көрсеткіштермен гана бағаламайтын болса, психологиялық тантыққа орын
қалмайды, деген сөздері бүгінгі күні өзекті болып табылады. Әрбір оқушы жас
ерекшеліктермен қатар өзінің психологиялық ерекшеліктеріне де ие. Осыны
ескере отырып, мүгалім сабақ үстінде дербес сараланган тэсілдемелерді
қолдануы қажет. Алайда, жеке ерекшеліктерді ескергендік «еш жагдайда оқушы
қалаган стилінде оқытуга айналмауы қажет. Өйткені мүндай жагдайда оқушы
үшін дамуга,
эрекет тэсілдерінің репертуарын кеңейтуге
мүмкіндіктер
жабылады, ол шешілетін міндеттер спектрін жэне белсенділік аясын тура
болжайтын « өзінің жеке ерекшеліктерінің қамауына» түседі. Сондықтан, жеке
ерекшеліктерді ескере отырып, педагог оларды кеңейіуге, өсіруге болатындай
іргетас, сөре алаңы ретінде қарастыруы қажет» [5, 301-302 бб.]. Тек осындай
жагдайларда ғана көптеген маңызды білім беру мәселелерін шешуге жэне
оқушының жетістігі үшін, оның түлгалық дамуына жэне болашақ кэсіби
қалыптасуына қажетті қолайлы жағдайлар жасауга болады. Айта кететін жайт,
«оқушының табыстылыгы оның жеке түлғалық ерекшеліктеріне ғана байланысты
емес,
сонымен
қатар
мүғалімнің шеберлігі
мен
оның
педагогикалық
қүзыреттілігінің
деңгейіне,
оқу
іс-әрекетінің
үйымдастырылу
үрдісіне,
мүгалімнің оқушылармен және оқушылардың бір-бірімен қарым-қатынасына
жэне өзара эрекеттестігіне байланысты» [7, 39 б.].
Жақын арадагы даму аймагы - ол оның бүгін ересектердің көмегімен
жасаганы: ата-аналарының, мүгалімдердің, тэрбиешілердің және т.б., ал ертең
өздігінен жасайтыны [4, 110 б.]. Демек, егер оқыту жақын арадагы даму
аймагына, ягни баланың ертеңгі күніне сүйенетін болса, онда ол дамыта оқытуга
айналады.
Кэсіпқой үстаз «сабақ пен мүгалімнің мінез-қүлқы драматургия заңдарына
бағынатындыгын» түсінуі керек: қызығушылық тудыра білуі қажет, оны сақтап
қалу, оның шарықтау шегіне жетіп жэне танымдық нэтижені қамтамасыз етуі
қажет»[3, 52 б.]. Сонымен қатар, мүғалім багалау клишесі мен нүсқамаларга
берілмегені жөн. Керісінше, ол «эрбір оқушының даусын» естуі қажет. Ал бүл
өте маңызды, себебі өз шэкірттерін шын мэнінде қүрметтейтін үстаз олардың
оқу-танымдық уэждемелерін дамытуга ықпал ете алады. Осыган қол жеткізу
үшін оқушылардың өздерінің пікірлерін есепке алу қажет.
Осыган орай мүгалімнің өзінің кәсіби түргыда жетілуісіз білім берудің
сапасын арттыру мүмкін емес деген ойдамыз. Рефлективтік маманды дайындау
түлгалық,
жалпымәдени
білімділікті,
кэсіби-педагогикалық,
тэжірибелік
шеберлікті, сыныптагы практикалық зерттеулер тэжірибесін жэне әлеуметтік,
бихевиористік гылымдар саласындагы зерттеулерді білуін болжайды [2, 257 б.].
ҚР жалпы білім беретін мектеп мүгалімдерінің біліктіліктерін арттыруга
арналган көп деңгейлі Багдарламасының көмегімен өзінің білім беру жэне оқыту
тэжірибесін өзгертуге дайын рефлективті мүгалімдер қатарын көбейтуге
мүмкіндік пайда болды. Ол оқытудагы жаңа тэсілдерге білімді жеткізу үрдісімен
оқытуды теңеу педагогикалық атавизмінен кетіп, бар білімдерді жүйеге келтіру
бойынша Қазақстандагы мектеп жүйесін ауқымды түрде қамтуга мүмкіндік
береді.
Екінші деңгей багдарламасының мақсаты:
• педагог қызметкерлердің қосымша білім мен дагдыларды алудагы
білімдік қажеттіліктерін қанагаттандыру, қазақстандық мүгалімдердің қарқынды
өзгеріп жатқан элем жагдайында үздіксіз кэсіби дамуга дайын болуына
көмектесу;
• білім берудегі эдістемелік жүмыстың тиімділігін қамтамасыз ететін
инновациялық үдерістерді қолдау;
•
өз эріптестерінің тэжірибесін жетілдіру мақсатында оларды оқыту жэне
тэлімгерлік етуде теориялық жэне практикалық кэсіби қүзыреттілігі мейлінше
тереңмүгалімдерді даярлау [2, 150 б.].
Багдарламаның
күтілетін
нэтижелері
«оқушыларды
сандық
технологияларда қүзыреттілік танытатын, сыни ойлау қабілеті дамыған, сенімді,
әуесқой, өзін-өзі уэждемелейтін, тэуелсіз түлга ретінде қалыптастыруға жэне
білім алуғаүйрететін мүғалімдерді дайындаудан» түрады [2, 152 б.].
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесінің басқарушы жэне
ғылыми-педагогикалық қызметкерлерінің біліктіліктерін арттыру бойынша
Республикалық институтының деңгейлік бағдарламалар орталығы (ББЖ БАРИ
ДБО) мүғалімдер үшін оқытудың екінші (негізгі) деңгейінің Бағдарламасы
бойынша курс өткізеді жэне өзінің соңынан қалған педагогтарды еріте алатын
көшбасшы-мүғалімдерді дайындайды. Аталған Бағдарлама 2012 жылы енгізілген.
Өткен 2013 жылы ББЖ БАРИ 1200 мүғалім оқып шықты. 2014 жылы 4000 жуық.
Курсты өткізу барысында орталық жаттықтырушылары мүғалімдерді тек
Бағдарламаның мазмүнымен таныстырып қана қоймай, сонымен қатар эрбір
оқушыны
дамытуға
қолайлы
жағдай
тудыратын,
ізгілікке
ниеттенген,
оқушылардың ішкі дүниесін түсініп, оны бағалаусыз мэнерде қабылдау
қабілетіне ие, қазіргі кездегі жаңа формациядағы мүғалімнің мэнін ашуға
тырысады.
Осы Бағдарлама бойынша біліктілікті арттыру курстарынан табысты өткен
ҚР жалпы білім беретін мектеп мүғалімдері, оқушыларды қалай білім алу
керектігіне үйрету мэселесі басымды болып табылатын, оқытудың жаңа моделін
тэжірибе жүзінде жасауда. Оған қол жеткізуге жаттықтырушылармен сабақ
барысында өткізілетін Бағдарламаның түйінді ойларының интеграциясы
көмектеседі: оқыту мен білім берудегі жаңа тэсілдер, сыни түрғыда ойлауға
үйрету, үйрену үшін бағалау жэне оқытуды бағалау, оқыту мен білім беруде
ақпараттық-коммуникативтік технологияларды қолдану, дарынды жэне зерек
балаларды тэрбиелеу.
Сертификатталған мүғалімдер өздерінің тэжірибелік іс-эрекеттерінде
инклюзивтік
оқыту
жағдайында
коучинг-сабақтарын
жэне
менторингті
(тэлімгерлік) жүргізе отырып, түлғааралық қатынастарды дамыту арқылы
оқытудың
қазіргі
технологияларына
өздерінің
барлық
педагогикалық
үжымдарын үйретуде.
Екінші (негізгі) деңгейдің Бағдарламасы бойынша мүғалімдерді үш ай
бойы оқыту кезінде ББЖ БАРИ ДБО жаттықтырушылары эрбір курсант
мүғалімнің кэсіби жэне түлғалық жетілуінің куэсі болды. Бағдарламаның
идеяларын тарату арқылы эрбір мүғалім бала түлғасына асқан түсіністікпен, зор
қүрметпен қарауды үйренді жэне, ең алдымен, өзінің жеке кэсіби жэне түлғалық
дамуының маңыздылығын сезінді.
Мүғалімдер оқытудың өздігінен басқарылатын болып, оқушылармен
ынтымақтастықта жэне бірлескен шығармашылықта болу керек екендігін
үгынды. Бүл өте маңызды, өйткені мүғалім оқытуда өктемдік немесе либералдық
стильді қолданатын болса, онда біз ынтымақтастық жөнінде айта алмаймыз.
«Бала генетикалық алдын ала белгіленген оны тануға бағытталған ықылас
элеміне келеді, ал біз оны үйреткіміз келеді жэне көп жагдайда ынтымақтастық
емес, керісінше қарсылық тэжірибесіне кез боламыз» [6, 209 б.].
Біліктілікті арттыру жүйесі жөніндегі пікірлерімізді өзгертіп жэне білім
беру сапасын арттырып қана қоймай, сонымен қатар өзіміздің өмірлік
стратегиямызды өзгерте алдық деген мүгалімдердің кері байланыстары бізді өте
қуантады. Мүның астарында зор мэн бар, бүл біздің мүгалімдеріміз де ең жақсы
болуға лайықты дегенді дэлелдейді. Мемлекеттік Бағдарлама мүгалімнің
мэртебесін көтеруге мүмкіндік берді, себебі олсыз біз білім сапасын арттырумен
айналыса алмас едік.
Жүрегімен үйрететін мүғалім ең жақсы мүғалім деп бекер айтылмаса
керек. Әрбір мүғалім оқушы түлғасына бағдарланып, оның мүмкіндіктерімен,
қабілеттерімен
және
қажеттіліктерімен
санасатын
болса,
біз
көптеген
педагогикалық жэне психологиялық мэселелердің алдын алатын боламыз.
Сонымен қатар оқушылар үшін зор танымдық, эмоционалдық және элеуметтік
орта қалыптастыруға мүмкіндік болады. Тек оқыту үрдісінің осы қырларының
арасында тепе-теңдік сақтау қажет.
Біз, жаттықтырушылар үшін аталған курстар өзіміздің білім қорымызды
эдістемелер мен технологиялардың ең жаңа арсеналымен толықтыруға мүмкіндік
берді. Біз өзгелерді де, өзімізді де элемге, бір-бірімізге жэне жалпы
болашағымызға асқан ізгілікпен қарауды үйрете алдық. Жаңа білім беру
жүйесінде оқушы түлғасы аса маңызды екендігін жэне оның даралығын көре алу,
баланың ашылуына, оның өз мүмкіндіктерін жүзеге асыруға көмектесу одан да
маңыздырақ екенін үгындық. Мүның мәні өте зор, эсіресе, кэмелетке толмаған
балалардың арасында өзіне-өзі қол жүмсау эрекеттері бойынша көңілді
көншітпейтін статистиканы ескеретін болсақ.
Мектепте тэжірибе өту кезінде оқушылардың танымдық белсенділіктерінің
артқанына куэ болғаны жөніндегі мүғалімдердің пікірлері Багдарламаның
нэтижелілігін дэлелдейді. Олар оқытудың жаңа тэсілдерін қолдана отырып,
сабақты жоспарлап өткізген жағдайда өз оқушыларының позитивтік пікірлеріне
бөленген. Балалар сабаққа деген қызыгушылықтарының артқаны жайында,
қандай да бір пэндерді енді түсінетін болғаны жөнінде айтады. Сыныптағы
барлық оқушылар басқа мүғалімдердің де жаңаша жүмыс жасағандарын
қалайтындарын білдірді. Мүғалімдердің айтуы бойынша, оқушылар оларды
сабақта қуана күтіп, курсқа мүңая шығарып салған. Мүндай өзгерістерді
мектептегі әріптестер де көре алатын болды.
Сертификатталған мүғалімдер өз сабақтарын оқытудың жаңа тэсілдерін
ескере отырып, жоспарлап жүргізеді, оқушылардың ішкі оқу уэждерін дамытуға
тиімді ықпал етуге үйренуде. Мүндай күнделікті, ықтияттылықты қажет ететін
педагогтардың еңбегі оқушыларға қоршаған элемді адекватты қабылдауға жэне
түсінуге, туындаған мәселелерді шешуде дүрыс тандау жасауға, табысты оқытуға
үйренуге жэне қүбылмалы заманның жагдайларына бейімделуге мүмкіндік
береді.
Жоғарыда айтылғандар мүғалімнің жеке рефлективтік іс-әрекеттерін
дамыту арқылы оның кэсіби шеберлігін дамытудың маңыздылыгын тагы да
дәлелдейді. Білім беру сапасын дамытудың негізгі өлшемдерінің бірі болып
заман талаптарына сай өмір сүретін: өзгерістерге бейімделгіш жэне өзінің
педагогикалық іс-эрекетін сәйкесінше жаңарта алатын мүғалімнің кэсіби жетілуі
саналады.
Әдебиеттер:
1.
Ахметзянов
Х.Р.
Профессиональное
портфолио
в
системе
переподготовки и повышения квалификации работников образования //
Современные проблемы гуманитарных и естественных наук: Материалы VII
международной научно-практической конференции. Том II. - М., 2011. - С. 432.
2. Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру
курстарының багдарламасы: Екінші (негізгі) деңгей. Үшінші басылым -
«Назарбаев Зияткерлік мектептері» Д Б Б ¥ АОО, 2012. - 291 б.
3. Лизинский
В.М.
Современный
урок:
особенности,
подходы,
диагностика. - М.: Центр «Педагогический поиск», 2009 - 160 с.
4. Маралов В.Г. Основы самопознания и саморазвития: Учебн. пособие
для студ. сред. пед. учеб. заведений. - М.: Издательский центр «Академия», 2002.
- 256 с.
5. Педагогическая психология: Учебное пособие / Л.А. Регуш, А.В.
Орлова. - СПб.: Питер, 2010. - 416 с.
6. Савенков А.И. Одаренный ребенок дома и в школе. - М.: У-Фактория,
2004.
7. Танатова А.Д. Формирование мотивации к успешному учению как
условие развития одаренности учащихся / Дис. канд. пед. наук. - Алматы. - 2009.
- 198 с.
8. Хмель Н.Д. Теория и технология реализации ЦПП: Учебное пособие в
помощь преподавателям, аспирантам. - Алматы, 2002. - 90 с.
Танатова А Д.
К педагогическому мастерству через профессиональное саморазвитие
В статье поднимаются вопросы становления педагога новой формации и раскрывается
значимость проводимой работы по повышению квалификации учителей общеобразовательных
школ РК в рамках проведения уровневых программ. Актуализируется значимость успешного
обучения учащихся. Акцентируется важность развития рефлективной деятельности учителей.
Рассматривается
вопрос
повышения
качества
образования
через
профессиональное
становление учителей.
К лю чевы е слова: повышение квалификации, уровневые курсы, успешное обучение,
рефлективная деятельность.
Tanatova A.D.
To the pedagogic skills through professional self-development
The archly reveals the ways and the problems of becoming a modern teacher. It shows the
vital importance of the courses ''T h e Programme of incuasing teachers' qualification in the secondary
schools of Kazakhstan Republic''. There is a vivid focusing of the need in ability to learn among
students. The rationale for the need of tutors' reflective activity development is detrmined. The
importance o f teachers' professional development concerning the problems of increasing the quality
of education is analyzed.
Keywords: high qualification, level courses, successful studying, reflect activity.
171
Ф И Л О Л О Г И Я
Ф И Л О Л О Г И Я
PH ILO LO G Y
УДК: 811.111
A b u khanova A.G . - candidate o f Philological Science,
associate professor at W KSU after M.Utemisov
E-m ail: abukhanova_alma@mail.ru
Z u b k o v a E.S. - undergraduate o f the subject
“Foreign language: two foreign languages”
at WKSU after M.Utemisov
E-m ail: helena-zhs@mail.ru
FU N C T IO N IN G O F C O G N IT IV E M E T A P H O R IN T H E IN T E R N E T
D ISC O U R SE
Abstract. This article is written in the field of cognitive linguistics. The article is devoted to
the process of metaphorization as one of the main ways for creative self-expression of Internet users
in the network. Metaphorization is considered here as the fundamental cognitive operation providing
transfer of figurative schemes from one conceptual sphere to another. The authors give examples of
idioms created by Internet users with the use of metaphorization. These Internet phraseological units
are a phenomenon o f the XXI century, indicating new conditions and possibilities oflanguage
phraseological fund replenishment.
Keywords: Internet discourse, phraseological unit, cognitology, metaphorization, cognitive
metaphor.
Today the Internet plays a key role in the life of society, being the main means
of mass media and interpersonal communication which excels the phone in number of
users and takes away a palm from books being a paramount source of information.The
Internet has an impact on the scientific life of society. Besides conferences and
webinars conducted in the Network, online courses, programs of remote education,
collections of scientific works, we face with the fact that nowadays there is a number
of scientific directions connected with the Internet such as Internet linguistics. The
main phonetic, grammatical, semantic, semiotics, wordforming features of functioning
natural language in virtual space of the Internet are studied within this direction.
Languages of communication in the Network, terminological system of the Internet,
literature which is given rise on open spaces of the Internet and many other phenomena
relating to the medium of linguistics and/or philology are also learned within this
linguistic direction.
In this article we would like to pay special attention to the processes of
formation of new phraseological units taking place in the Network. In particular to one
of the most popular ways of formation of Internet phraseological units —
metaphorization.
Currency of this article is stipulated by interest of modern linguistics in
questions of relationship between language and the global Network and consists in
studying modern changes taking place in the phraseological repertoire of English in
connection with the changing social reality.
Scientific novelty of the research is stipulated by the fact that there is not enough
researches today analyzing processes of emergence and use of Internet phraseological
units of English in the XXI century, therefore, this question needs further inquiry.
Linguistics of the XX-th century substantially passed under the sign of denial of
language use as important object of scientific research. F. de Saussure’s and later N.
Chomsky’s concepts - the most influential linguistic concepts of the XX-th century -
were based on opposition of language system and language use. According to these
concepts, the central object of linguists’ studyingisthe invariable and independent from
use system of signs or grammar, which is stored in heads of native speakers. And the
real use of language in real time is an infinite set of accidents and the result of every
time unique interaction of language system with extralinguisticfactors. This article is
based on antithetic theoretical considerations which gradually replace rigid opposition
of language system and languageusage.
Like other empirical sciences, Linguistics realizes more and more that the
language reality which is carried out in concrete models of language interaction isa
scientific object which deserves attention as an invisible language system. Real
language interaction is usually called discourse in modern linguistics. Discourse is a
unity of process of language activity and its result that is a text. Discourse includes a
text as a component. Text isa static object arising during language activity. There can
be a written text, i.e. a sequence of graphic symbols, and there can be also an oral text
- an acoustic signal which can be recorded, for example, on magnetic carrier.
Discourse, besides the text, includes the processes of its creation and understanding
which are also developing in time.
The development of information technologies in modern society stimulates the
appearance of new forms of communication which occupy their niche in society. At
present Linguistics has constructed a new cognitive paradigm which is now being
developing within the Internet discourse. The innovative direction of researches draws
attention of prominent scientists and causes emergence of new concepts about new
special type of speech - the speech of the Internet discourse [6, p. 13].The Internet
turned into the information and communicationspherewhich takes more and more
significant place and in many cases starts to dominate.
The Global network has created its original communicative genres and is still
developing them. Their main language feature is a synthesis of writing and oral
reproduction.
On the one hand thereisa text typed on the keyboard, generated not by organs of
articulation, deliveredin absentia to the interlocutor.It can be also followed by
separatenessin time. On the other hand there is intonation of oral speech. As N. B.
Mechkovskaya notes, yet there hasn’t been such a mass flow of natural speech in the
history of writingwhich is written down and presented to such wide review [7, p. 35].
Internet communication led to neutralization of the strongest opposition o f speech
types - oral and written, and created, in our opinion, new special type of speech - the
speech of the Internet discourse.
In the virtual world an individual puts on a mask which facilitates
communication process, removes psychological barriers,gives free scope to creative
"I".Such interactive forms of communication on the Internet, as chats, forums, kinds of
e-mail, teleconferences, etc. give unique opportunities for self-expression.
The new lifestyle in the world of the Internet demands new language means of
communication or transformation of the old ones:
- Internet slang developed by its users passes into common lexicon;
- revival of an epistolary genre in the form of electronic correspondence also has
the language specifics;
-
game conditions of virtual space promote approach of communication to game
that at the level of language is shown in inclination to a manner of oral informal
conversation on the most serious sites.
Texts which unite properties of both types of speech are produced in chats,
blogs, microblogs, Internet forums, e-mails, social networks. A basic aspiration of
person for creativenessis realized in such texts.
One o f the main ways of creative self-expression in the Internet discourse is
metaphorization. In works devoted to Internet lexiconmetaphorization is considered as
the fundamental cognitive operation providing transfer of figurative schemes from one
conceptual sphere to another.
Here it should be noted that heuristic, cognitive function of metaphor is notedby
researchers since antiquity, along with ornamental and nominative function. Within the
general cognitive linguistics, in the spotlight of which is a language as a general
cognitive mechanism playing a role in representation and transformation of
information, is singled outa direction studying a role of metaphor in cognition and
reflection of surrounding reality - the cognitive metaphor theory. The following
scientists contributed to the development of this theory: A. Richards, M. Blek, J.
Lakoff and M. Johnson, M. Turner, A.A. Potebnya, V. G. Gak, E.S. Kubryakova, N. D.
Arutyunova, G. N. Sklyarevskaya, V. N. Telia and others.
The term "concept" is among pivotal terms of a categorial-conceptual
framework of cognitive linguistics. Following such scientists as Yu.S.Stepanov, E.S.
Kubryakova, M. Ja. Bloch, etc. by the concept "element" we mean knowledge and
means of obtaining knowledge.Metaphor can serve as a means of language expression
of a concept. Metaphor,more than any formal word-forming mechanism of language,
turns us to discursive properties of the language sphere that it belongs to. It is possible
to say that language discourse "comes to life" in a metaphor. First of all, metaphor
forces us to discursivetaking of language meaning - in all the wealth of its system,
contextual, intertextual, any other associative relations. Witty and at the same time
symbolical
hybrid name
of netaphor which metaphor receives
on the
Internetindicatesthe purpose of metaphor in the language of the Internet.
Metaphor realizes two functions in the Internet discourse: first, it facilitates
understanding of the Internet for people who have no special knowledge in the field of
computer technologies, representing new through familiar and old; second, it helps to
form the expressive attitude towards a concept. The lastleads to bettermemorizing of
information by people who workon the Internet.
Metaphor in language of the Internet has a special character and differs from the
classical one. Metaphors in the Internet discourse are bright, spicy. They, on the one
hand, correspond to technical concepts, on the other hand, they areconstructed on the
basis of ordinary, everyday concepts of human life that allows analyze this type as a
conceptual metaphor.
George Lakoff, the linguist-theorist from university of Berkeley, and the
philosopher Mark Johnson (Stanford University) were first researchers who in the work
"Metaphors we live by"described a metaphor of this kind . The main postulates,
advocated in this work are as follows:
1.
Conceptual metaphor is not a "reduced comparison", not one of the ways to
decorate speech and even not a property of words and language in general. According
to views of modern cognitology, metaphor is one of the main mental operations, it is a
way of cognition, structuring and explanation of environment. “Primarily on the basis
of linguistic evidence, we have found that most of our ordinary conceptual system is
metaphorical in nature” [16, p. 5].
2. To show the ability of metaphorical concepts to structure an everyday
activity, the authors analyze the conceptual metaphor ARGUMENT IS WAR. This
metaphor is reflected in our everyday language by a wide variety of expressions:
Your claims are indefensible.
He attacked every weak point in my argument. His criticisms were right on
target.
I demolished his argument.
I've never won an argument with him.
You disagree? Okay, shoot!
If you use that strategy, he'll wipe you out. He shot down all of my arguments.
As Lakoff and Johnson note, “Though there is no physical battle, there is a
verbal battle, and the structure of an argument— attack, defense, counterattack, etc.—
reflects this.” [16, p. 5] Thus, “the essence of metaphor is under-standing and
experiencing one kind of thing in terms of another” [16, p. 5].
3. Conceptual metaphor not only reproduces fragments of social experience of
a given cultural community - it considerably forms this experience. New metaphors
have the power to create a new reality. If a new metaphor enters the conceptual system
that we base our actions on, it will alter that conceptual system and the perceptions and
actions that the system gives rise to. Much of cultural change arises from the
introduction of new metaphorical concepts and the loss of old ones. For example, the
Westernization of cultures throughout the world is partly a matter of introducing the
TIME IS MONEY metaphor into those cultures [16, p. 8]. Lakoff and Johnson prove
the ability of metaphor to create "new reality" not only by means of examples, but also
by means of logical constructions of the following type: as the considerable part of
social reality is comprehended in metaphorical terms and as our idea of a material
world is also partly metaphoric so far metaphor plays a considerable role in
establishment of reality, new to us.
Another linguist who is also occupied with the problems of cognitology, R.
Gibbs (University of California), in his work "The Poetics of Mind" reveals an essence
of conceptual metaphor as follows:“The love as nutrient conceptual metaphor has as its
primary function the cognitive role of understanding one concept (love) in terms of
another (nutrients). Conceptual metaphors arise when we try to understand difficult,
complex, abstract, or less delineated concepts, such as love, in terms of familiar ideas,
such as different kinds of nutrients” [13, p. 6].
Distinctive features of Internet lexicon are combinations of elements of different
styles, inclusion of colloquial words and turns, elements of language game, use of
phraseological units of different structural types, use of characterizing words as a part
of the descriptive definitions, connotative words and phrases which are indirectly
reflecting an assessment of the described phenomenon.
Personal experience can be a key to understanding of any thought. Elements of
last experience act as premises for inferences in the course of perception and learningof
the new. Thus,learning something new we connect this new materialwith the material
that we have already known, seen, heard, and felt before. Metaphor can be considered
as a "hook" which "hooks" and "gets" from memory of a person everything that can be
associated with the concept denoted by this word. Pointing to a familiar element in
"database" of a person, metaphor helps to apprehendthe new as something familiar and
allows foresee characteristics of new object or action by carrying out analogy between
new and familiar objects or actions [3, p. 39].
Thus, it might be said that metaphor is some kind of figurative analogy
operating expressive abilities of language. This very property helps developers to
approach new information technologies to a person, give them "humane shape".
Metaphor disposes a person to the new, represents the new as something familiar, old.
The feeling o f acquaintance is necessary for ensuring psychological comfort as a
person is accustomed to be suspicious of the new and unknownsince childhood and
often rejects goodfacilities of a novelty, even without trying to consider its possible
advantage. Internet metaphor as a means of nomination is used as language sources of
nomination for designation of specific concepts (computer, software, services, data
carriers, etc.) wherein concepts representing ordinary phenomena and becoming
currentfora person are often used for comparison: window, soap, food, medicine, road,
animal, mouse, worm, metal, etc.
It is well-known that metaphor serves as a basic way of cognition of the world
of emotions by a person. For phraseological units figurativeness isa defining
characteristic. There are fewer neutral phraseological units than stylistically tinged.
Phraseological units impart expressivity, emotionality and dynamism to a speech.
Here we will examples of Internet idioms created by Internet users with the use
of metaphorization.
“It's a Norton case”
Russiantranslation - "Этонортоновскийслучай".Peter Norton - the founder of
popular program for personal computers allowing to restore the erased data. This utility
(widely used computer term designating the serving program) together with several
others formed Norton Utilities pack. Soon Norton Commander, the convenient file
manager for DOS operating system, was included into Norton Commander.
In spring,1988 there was one of the most significant events in the sphere of
viruses — global epidemic of the virus Suriv-3, better known under the name of
Jerusalem. The virus was found in computer networks of many business concerns, state
organizations and educational institutions simultaneously. The virus gave itself away:
on Friday, the 13th, it destroyed all the files started on infected computer. This day
messages on thousands incidents with participation of Jerusalem arrived from all parts
of the world, first of all from America, Europe and from the Middle East. The virus
was given its name according to one of the places where the incident happened —
university in Jerusalem.
New companies-developers of anti-virus software began to appear. The same
year Peter Norton declaimed against existence of viruses. He declared them to be "the
nonexistent myth" and compared to "tales about the crocodiles living in the sewerage
of New York". This incident, however, didn't prevent Symantec firm from developing
own anti-virus project — Norton Anti-Virus.
A lot of time has passed since then. The Internet is an integral part of our life
today. At the same time, the number of harmful programs, so-called "viruses" which
spread and "infect" our computers through the Internet has increased. New anti-virus
programs - much more effective and, at the same time, less bulky, than Norton Anti
Virus have appeared. Today Internet users ask themselves a question: what is worse -
to slow down operation of the computer by viruses or by Norton Anti-Virus - the
program which is so bulky, that even the most modern computer ceases to function
normally? It often happens that viruses use computer only to send spam message to
other Internet users while Norton Anti-Virus stops the work of all programs, including
viruses. For this reason appeared the idiom "It's a Norton thing", designating duality of
a situation.
Snail mail
The expression formed on the basis of a combination of two words - snail +
mail which is adysphemism designating work of a usual post delivery service.
Application of the term “snail mail” is justified in that case, whenit concerns
traditional form of correspondence (sending and getting letters by mail) without use of
the Internet. “ Snail mail penpals” corresponds to the Russian expression
"друзьяпопереписке" which was used at the time when the Internet did not exist as a
phenomenon.
The term was first coinedto contrast the already-operating postal mail with the
new telegraph. In this regard American newspapers introduced the idea that the modern
market of information services won't depend on work of post service with arrival of
telegraph any more: "The markets will no longer be dependent upon snail paced mails"
(The North American, Philadelphia ) [15, p. 113].
Over time the expression began to be applied for designation of mail of the
second class which was the slowest and cheapest service of post offices.
The speed of delivery o f messages by modern e-mail is so high that the delivery
period of correspondence by its "predecessor" can be compared to the speed of a snail.
In this phraseological unit the delay problem between sending a letter and its receiving
by means of usual post service is made play with. Modifications of this expression are
as follows: paper mails, postal mail, land mail or simply mail.
Silver Surfer
The Silver Surfer is a fictional character, a superhero appearing in comic books
and other publications by Marvel Comics. Originally a young astronomer named
NorrinRadd on the planet Zenn-La, he saved his homeworld from the planet devourer,
Galactus, by serving as his herald. Imbued in return with a tiny portion of Galactus's
Power Cosmic, Radd acquired vast power, a new body and a surfboard-like craft on
which he could travel faster than light. Now known as the Silver Surfer, Radd roamed
the cosmos searching for planets for Galactus to consume. When his travels took him
to Earth, he met the Fantastic Four, a team of powerful superheroes who helped him
rediscover his humanity and nobility of spirit. Betraying Galactus, the Surfer saved
Earth but was exiled there as punishment.
In 2011, IGN ranked Silver Surfer 41st in its "Top 100 Comic Heroes" list.
Internet users ironically compare people of old age, who managed to master
computer skills, to the superhero - the representative of technologically advanced race.
Jast the complexity of mastering computer in old age is played on in this Internet
phraseological unit. Besides semantics of the word "silver" indirectly indicates age
accessory of an Internet user.
Thus,metaphorization
stays
a
universal
means
of
language
stock
supply.Metaphorizationplays a sufficient role in the processes of idiomatization. It
induces reconsidering language units and creating imageson the basis of various
associations caused by the Internet discourse [10, p. 14]. Internet phraseological units
that are born beneath our eyes from quite obvious language unitspossess quite clear
referential meanings.
Furthermore in the process of theiractualizationthose
phraseological unitsacquire special meanings. The Internetbecomes a phenomenon of
the XXI century, indicating new conditions and ways of language phraseological
fundreplenishment.
L iterature:
1.
Брунова, E. Г. К вопросу о новой жизни старых пословиц // Материалы
научно-методической конференции «Актуальные проблемы преподавания
иностранных языков на неязыковых факультетах высших и средних специальных
заведений». - Ижевск, 2000. - 156 c.
2. Галичкина Е.Н. Специфика компьютерного дискурса на английском и
русском языках (на материале жанра компьютерных конференций) / Автореф.
дис. канд. филол. наук. - Волгоград, 2001. - 34 c.
3. Галкина О. В. Метафора как инструмент познания: (на материале
терминов-метафор компьютерного интерфейса) / Дис. канд. филол. наук. - Тверь,
2004. - 141 с.
4. Иванов, Л.Ю. Язык в электронных средствах коммуникации // Культура
русской речи. - М.: Флинта - Наука, 2003. - 793 c.
5. Кондратов П.Е. Компьютерный дискурс: социолингвистический аспект
/ Дис. канд. филол. наук. - Краснодар, 2004. - 189 c.
6. Маслова В.А. Современные направления в лингвистике. - М., 2008. - c.
272.
7. Мечковская Н.Б. История языка и история коммуникации: от клинописи
до Интернета. М.: Наука, 2009. - 584 c..
8. Ричардс А.А. Теория метафоры // Философия риторики. - М., 1990. - С.
44-67.
9. Рябов, А. Г. Метафора в свете когнитивной теории // Журнал научных
публикаций аспирантов и докторантов. - № 7. - 2009. С.86-89.
10. Телия В.Н. Метафора как модель смысло производства и ее
экспрессивно - оценочная функция // Метафора в языке и тексте. - М.: Наука,
1988. - С. 26-52.
11. Crystal D. Language and the Internet. - Cambridge: Cambridge University
Press., 2006. -280 p.
12. Crystal D. The Language Revolution - United Kingdom: Polity Press Ltd.,
2004. - 152 p.
13. Gibbs R., Nayak N., Cutting C. How to kick the bucket and not decompose:
analyzability and idiom processing // Journal of Memory and Language. - 1989. - P.
576-593.
14. Giles H. Context of accommodation: developments in applied Social
Linguistics. - Cambridge: Cambridge University Press, 1991. - 245 p.
15. Howe, Daniel Walker, "What Hath God Wrought: The Transformation of
America, 1815-1848", Oxford University Press, 2007. - 928 p.
16. Lakoff G. Johnson M. Metaphors We Live by. Chicago: University of
Chicago Press, 1980. -275 p.
17. Turner M., Fauconnier G. Conceptual Integration and Formal Expression //
Journal of Metaphor and Symbolic Activity. Vol. 10.N 3. - P. 183-204.
Достарыңызбен бөлісу: |