М. К. Ахметова Мәтін лингвистикасы

жұртты хабардар етеді.
3. Сөйпеу дегеніміз хабарлап қана қою емес; белгілі ойды ниетті 
білдіру. Сондықтан көздеген маңсатымызга қарай ощиганың өзімізге 
тигізген  эсерін  білдіре  де,  білдірмей  де  сөйлейміз;  сұрай,  өтіне, 
бұйыра,  тыцдаушыга белгілі бір талап қоя сөйлейтін кездеріміз де 
болады.  Қысқасы,  біз  өзіміздің  хабарымызга  тиісті  өң  бере 
сөйлейміз.  Тыңдаушыга  айтар хабарымызбен  бірге  өз көңіліміздің 
мейірін  ңоса  білдіреміз.
Ж азуда  көңіл  райы н  тыныстың  белгілерден,  сөйлемдегі 
сөздерден,  сол сөздердің сөйлемде орналасу тәртібінен білеміз.
4.  Сөз  ауызекі  де  сөйленеді,  ңагазга  да  жазылады.  Жазылган 
сөз түгел бір кітап болуы да,  шагын бір хат болуы да, тек бір кісінің 
аты болуы  да,  тіпті бір гана әріп  болуы да мүмкін.
Осы  сияңты,  ауызекі  сөйленген  сөз де  үзақ  бір  эңгіме,  түтас 
бір баяндама болуы да немесе бір-ац ауыз сөз болып,  не бір нэрсенің 
гана аты,  тіпті,  бір гана дыбыс болуы да мүмкін.
Осылардың бэрі де сөз бөлшектері болады.
Сөз бөліиектерінің кітап, эңгіме сияқты ірілері боп, әріп, дыбыс 
сияқты үсақтары  бол,  -  ңай-қайсысы да,  бітулі киімдей,  айналасы 
көмкерілген  бір  бүтін  нәрсе.  Сөйте  түра  бүлардың  бүтіндігі 
біртүтас,  сам  бүтіндік  емес:  киімнің  өңір,  ...жага  бөлшектерден 
цүралатыны  сияңты,  әр  бөлшектің  өзінің  ішкі  бөліиектері  бар; 
әрқайсысы  сол  ішкі  бөлшектерден  ңиындалып,  қүралып  барып 
жасалады.
...сөз  бүйымдарының  бірі  біріне  материал  болады.  Сөз 
бөлшектерінің  әрбір  ірісі -  өзіне  тете үсавынан жасалган бұйым, 
әрбір ұсагы  -  өзіне  тете  ірісін  жасайтын материал.
5.  Сөз  дегенді  екі магынада  ңолданамыз.  Бірінші,  жазылган, 
сөйленген  сөздің  бәрін  де  сөз  дейміз.  Екінші,  нәрсенің атыныц бір 
озін гана сөз дейміз.
* Пікірлерді көшіріп жазыцыздар.

жүктеу/скачать 4,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: