М. К. Ахметова Мәтін лингвистикасы

тартысса, ортадагы ңара халық күйзеледі екен. Ал екі жүрм

жүктеу/скачать 4,96 Mb.

Pdf көрінісі

бет	70/207
Дата	07.01.2022
өлшемі	4,96 Mb.
	#20846

1 ... 66 67 68 69 70 71 72 73 ... 207

тартысса,  ортадагы  ңара  халық  күйзеледі  екен.  Ал  екі  жүрм
тогысса,  телімдегі әлсіз кауым жазага  үшырамақ

(М .М ағауин).
Бұл  сөйлемдер  модельдері  б іртектес
синтаксистік
конструкциялардьщ  кайталануын тудырады.  Сөйлемдердің екі  сан
есімімен  басталуы,  алдыңғы  екі  сөйлемнің  басыңқы  компонент
баяндауышының бірдей тұлгадағы (өл-е-ді е-кен; куйзел-е-ді е-екен)
күрделі  етістік  арқылы  берілуі  және  үш   сөйлемнің  де
шартгы
бағыныңқылы  сабақтас  түрінде  келуі,  сөйлем  мүшелері  орналасу
ретінің біртекті болуы жэне саны жағынан да шамалас  келуі  мәтін
байласымын  жүзеге  асырады.  Соңғы  сөйлем  қүрылымындағы
айырмашыпыктар -  т  шылауымен басталуы және басьщқы компонент
аяндауышьшың  есімше  тұлғалы  етістікке  өзгертіліп,  дара  етістік
арқылы  берілуі  (ұшырамаң).  Қалған  қүрылымдық  элементгердің
арлығы дерпік алдыңғы екі сөйлеммен бірдей деуге болады. Мұндай
құрылымы  жағынан  ұқсас  болыл  келетін  сөйлемдер  ерекше
үилесімділікпен оқылып, оқырманның кабылдауына эсер етеді.
68

Сонымен,  қайталанып  қолданылатын  түрлі  деңгейдегі  тілдік
бірліктер  екі  тұрлі  қызметте  жұмсалады:  1)  мәтін  құрылымының
байласымын жүзеге  асырып,  жуйелі,  біртұгас туындының дүниеге
келуіне  қызмет  етеді;  2)  оқырманның  назарын  аудару  үшін
қолданьшатын стилистикалық амал-тәсіл ретінде қолданылады.

жүктеу/скачать 4,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 66 67 68 69 70 71 72 73 ... 207