дəріс
Тацырып: Графикалы жəне каллиграфиялы ателер, оны болдырмау жолдары.
Дəріс мазмyны:
Жазба жYмыстары, тYрлері, оған ойылатын талаптар, нормалары.
Бастауыш сынып о ушыларыныц каллиграфиясын алыптастырудағы ?здік жYмыстар.
Мацсаты: Жазба жYмыстары, олардыц тYрлері, оған ойылатын талаптар жəне нормалары ж?нінде тYсінік беру. Каллиграфиялы ателер, оны болдырмау жолдарын аны тау.
Шығарма жаздырғанда балалардыц ?з тəжірибесіне сYйеніп,бойындағы білімін, дағдысымен шеберліктерін жары а шығаруға, іске асыруға жол беру керек. Методист Ш.Кəрібаев: «Шығарма жаздыру жYмысы о ытушыныц Yнемі басшылы етіп отыруын керек ылады. Өйткені не болса,соны я кез-келген та ырыпты жаздыра беруге болмайды. О ушылармен тиісті əцгіме жYргізіп, бай ап сYрастыра отырып, шынды а Yйлесетін, шамасы келетін, жа сы білетін, еркін мецгеріп айта алатын материалды жаздырған дYрыс»,- дейді. Сонды тан андай жағдайда болмасын, мазмYндама мен шығарма мYғалімніц басшылығымен дYрыс əдіс ар ылы жYргізілгенде ғана белгілі бір нəтиже береді, к?зделген ма сат а жетеді. Ол Yшін мYғалім бYл жYмыстарға ойылатын методикалы талаптарды жа сы білуге тиіс.
Балалардыц тілін дамыту, оларды байланыстырып с?йлеуге Yйрету жYмыстарыныц болу ма саттары мYғалімдердіц озы тəжірибелері мен ғылыми эксперименттердіц.ец жа сы нəтижелеріне сYйене отырып, біз іздестірілген методиканы басшылы а алып жYмыс істегенде ғана іске асады.
БYл жYмыстарға ойылатын методикалы талаптардыц бастылары: 1)Берілген та ырыпты ашып к?рсете білу, о ушы ?зініц жинаған материалын берілген та ырыптағы негізгі ойды к?рсететіндей етіп іріктеуі ажет.
2) Жазылған жYмыстыц мазмYнды болуы, балалардыц жазған мазмYндамалар мен шығармалары орфографиялы , пунктуациялы жағынан ғана емес, мазмYны жағынан да, ойдыц рецін білдіру, с?йлемдердіц арасындағы байланыстардыц дYрыстығы т.б. жа тарынан да бағалануы тиіс. 3) О ушы материалды ешбір айшылы сыз, белгілі бір ретпен, жYйелі баяндауға тиіс, яғни алдын- ала синтездеу жYмысы дYрыс Yйымдастырылып, саналы тYрде ?ткізілуі ажет.
О ушылар айтайын деген ойын дəлме-дəл, аны білдіретіндей етіп, с?здерді, материалдыц ішіндегі негізгілерін, тацдап олдануға тиіс (мысалы, Yшінші класс о ушысы «МəншYк» тексті
бойынша мазмYндама жазғанда, «жаудыц жацбырша жаудырған оғы» деген тіркесті сол
алпында беруге тырысып «жаудыц тамаша жаудырған оғы» деп жазған. МYндай ателерге жол бермеу Yшін, с?з іріктеу, с?йлем Yрастыру т.б. тексті анализдеу, синтездеу жYмысына дYрыс мəн берген ж?н.
Басы арты с?з олдану, ыстырма с?з олдану, бір с?здіц бірнеше рет айталануы сия ты кемшіліктерге жол бермеу шарасы жасалуға тиіс.
О ушы жазба жYмысында с?йлемдерді белгілі бір формада арастыратын болсын, яғни бір с?йлем ?ткен ша та, екінші с?йлем келер ша та тYрмасын ( «Мен тауға бардым. КYн ысты болады»). 7)Жергілікті ауыз екі с?йлеуде олданылатын с?здерді жазуда олдануға дағдылданбау керек. 8)Жазба жYмыстарын жетілдіре білу дағдыларын о ушылар міндетті тYрде мецгерген болуға тиіс, яғни жазба жYмыстарыныц орфографиялы пунктуациялы , лексикалы ателерін окушы мY ият арап, тексеріп шығатын болсын. Міне бастауыш кластардағы тіл дамыту, байланыстырып с?йлеуге Yйрету жYмыстарыныц барлығы да осы к?рсетілген талаптарды орындау жолына бағытталады.
Достарыңызбен бөлісу: |