Мамандық: қазақ тілі мен әдебиеті



бет1/3
Дата16.02.2022
өлшемі34,57 Kb.
#25614
  1   2   3
Байланысты:
Гомер


Хобланбек Хулантай

Топ: 104


Мамандық: қазақ тілі мен әдебиеті

(3 жылдық)




Гомердің өмірі туралы ешқандай деректердің кездеспеуі оның өмірде шын болғанына да күмән келтірілді. Сондықтан «Иллиада» мен «Одиссея» Гомердің өз шығармасы ма, әлде ауызша айтылған мифологиялардың жиынтығы ма деген европа ғалымдарының арасында талас пікірлер де болған




ХVII ғасырдың аяғында неміс филологы Вольф «Иллиада» мен «Одиссеяның» авторы жоқ, халық туындысының жемісі деп есептеуді ұсынды. Вольф пен оның пікірлестері поэманы әр түрлі аэдтар бірте-бірте шығарған, сан алуан жырлардың механикалық қосындысы деп санайды.



XVIII ғасырда неміс филологы Ф.Шиллер – бұлайша қарсы шығып түсіндіруге бұл екі поэманы да бір адам тудырғанын текстологиялық тұрғыдан ғылыми түрде дәлеледеп берген. Сөйтіп Гомердің жеке автор екенін жақтап шықты. Сөйтіп филологтар мен тарихшылардың арасында талай ғылыми айтыстарға негіз болған «Гомер мәселесі» осылайша шешімін табады.




ХІХ ғасырда В.Г.Белинский де бұл Гомердің шығармасы деп дәлелдеді.

12 томдық Қазақ совет энциклопедиясында (Алматы, 1973, ІІІ том) Гомердің атын ең алғаш атаған Хорезмидің орта ғасырдағы белгілі ғалымы Әбу Райхан Бируни деп берілген. Сонымен қатар осы энциклопедияда Гомердің грек елінде туып өскенін тарихшы Ибн-әл-Кифи дәлелдеген деп көрсетілген. Гомер поэмаларын Ш.Уәлиханов «Манас» эпосымен салыстыра зерттеп, құнды пікір айтқан. Гомер поэмалары бірнеше ұрпаққа ауыздан ауызға тарап жетті. Б.д.д. VI ғасырда ғана ол поэмалар Афинада жазылып алынған. Оларды Грецияның барлық мектептерінде кейіннен грек-македон жазушылары шығыс Жерорта теңізі аймағындағы елдерде құрған Эллинистік мемлекеттің мектептерінде кейін Рим империясындағы барлық мектептерде оқып үйретілген.


Гомер «Илиада» дастанында Ахиллеспен шекіскен Эней батыр аузымен Троя жұртының ататек шежіресін баяндайды: Дарданнан Эрихтония, Эрихтониядан Трос туады, Тростан Ил, Ассарак, Ганимед атты үш ұлы болған. Илден-Лаомардан, одан Тифон, Приям, Клитиш, Лампа, Арей, Гикатон тарайды. Ассарактан- Капис, одан Апхиз, одан Эней. Приямнан Гектор турадф. Дарданел бұғазы Дарданның атымен аталған. Трос Трояның іргесіп қалап, қалаға өз атын береді. Кейін ол Ил аталарының атымен Илион деп аталады. Эпостың аты осы қаланың атынан шығып,«Илиада» атанады.

Ұлы жырау «Одиссея» дастарында «Эвксит Понты терістігінлегі Танайстың батысында мұнар көлегейленген өлкеде тұратын Гомар тайпсына» жыр арнайды






Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет