Түркілік кезең
Қазақ әдеби тілінің даму кезеңдері
V–IX ғғ.
X–XII ғғ.
XIII–XIV ғғ.
XV–XVIII ғғ.
XIX–XX ғғ.
С-ы
«
А
удан
» ұғы
мы
ны
ң тарихи п
арад
иг
м
асы
Л
екс
ика
л
ық
дең
ге
й
Зат есім
бөлүк,
кесек,
имрәт,
иапұрғақ (4)
әндәзә, бөләк, махак
(3)
бөлік, кесек, жапырақ т.б. (3)
10
Сын есім
аз,
улуғ,
учруғлуғ
(3)
бүтүн, пұшғақ, қалын,
алпағұт, тап, иап, иарым,
тең, алынлығ, иартым (10)
аз,
ақбар,
зурбазуйлықдур,
табиқа, улу (5)
тар, байтақ, кең,
жайпақ, аршынды,
даладай (6)
кең, үлкен, ірі, байтақ; кіші, кішкентай, кішкене, шағын, ықшам,
титімдей, битімдей, ауқымды; тоқымдай (жер), тулақтай (жер), үй
орнындай (жер), ошақтай (жер), от орнындай (жер), ұлтандай
(жер), алақандай (жер), тілдей, оймақтай, жапырақтай т.б. (22)
46
Сан есім
Есімдік
түгел, барша, қаш (3)
әмма, жісім, һамма,
жүмла, барча, (5)
жімле, барша (2)
барлық, тұтас, бәрі (3)
13
Етістік
қалбұз,
кеңүді,
кеңіт,
кеңүрді, тұврады (5)
ұлғаю, үлкею, кеңею, тараю (4)
9
Үстеу
анһама, іңән (2)
бұнша, бұншама, бұншалық, мұнша, мұншама, мұншалық,
мұншалықты, осынша, осыншама, осыншалық, онша, оншалық,
оншалықты, сонша, соншама, соншалық, аса, тым, ерекше, өте,
қабағат, барынша, мейлінше, недәуір т.б. (24)
26
Шылау
тегі (1)
дейін, шейін (2)
3
Еліктеу
Өлшем
бірліктер
тілге, тікү, орым, егім,
иұғрұм, кесек (6)
лоқма, пара (2)
квадрат метр, квадрат шаршыметр, квадрат километр, квадрат
дециметр, квадрат сантиметр, квадрат миллиметр, гектар, сот,
шаршы метр, кесек, бет, парақ, орам, бума, қиқым, т.б. (15)
23
Достарыңызбен бөлісу: |
