«математика тарихы» ПӘні бойынша емтихан бағдарламасы кіріспе

«МАТЕМАТИКА ТАРИХЫ» ПӘНІ БОЙЫНША 
ЕМТИХАН БАҒДАРЛАМАСЫ 
 
Кіріспе.
 
Курстың объектісі, пәні және оны оқытудың мақсат-міндеттері. Курстың 
басқа оқу пәндерімен байланысы. Математиканың даму тарихының жалпы сипаттамасы. 
 
Математиканың бастау-бұлақтары (IX ғ. дейін).
 
Математикалық білім-
түсініктердің пайда болуы.
 
Ежелгі Мысыр математикасы. Ежелгі Вавилон математикасы. 
Ежелгі грек математикасы. Ежелгі Қытай математикасы. Ортағасырлық үнді математикасы.

Элементар математика дәуірі (IX-XVI ғ.ғ.).
Қазіргі заманғы арифметиканың пайда 
болуы мен таралуы (түбір табу және Ньютон биномы, дәрежелеу, сан ұғымын кеңейту, теріс 
және бөлшек сандар арифметикасы, есептер және оларды шешу әдістері). Алгебраның 
дербес ғылым саласы ретінде пайда болуы (квадрат және жоғары дәрежелі теңдеулер, 
алгебралық символиканың алғашқы нышандары, сан қатарларын қосындылау, сандар 
теориясы). Математиканың философиялық мәселелері. Геометриялық есептеулер, салулар, 
дәлелдеулер және түрлендірулер. Пареллель түзулер теориясы. Тригонометрияның дербес 
ғылым саласы ретінде бөлініп шығуы. Дифференциалдық және интегралдық әдістердің 
алғашқы нышандары.
 
Символикалық математика дәуірі (XVI-XVII ғ. 4-ширегі).
Символикалық алгебраның 
пайда болуы. Жоғары дәрежелі теңдеулер. Жорымал шамалар. Сан ұғымын кеңейту. 
Логарифмдер және есептеу құралдары. Тригонометрия. Сандар теориясы. Комбинаторика, 
ықтималдықтар теориясы және статистика. Аналитикалық геометрия. Үшінші ретті 
алгебралық қисықтар. Проективтік геометрия.
Интерполяциялық формулалар. Шектеусіз 
тізбектер мен шектеусіз қатарлар. Инфинитезималдық есептер. Квадратуралау мен 
жанамалар жүргізу мәселелерінің өзара байланысы. 
Жоғары математика дәуірі (
𝑋𝑉𝐼𝐼
 ғ. 4-ширегі - 
𝑋𝐼𝑋
 ғ.).
 
Ньютонның флюксиялар әдісі. 
Лейбництің шексіз аздар анализі. Лейбниц мектебінің ғылыми табыстары. Математикалық 
анализдің алғашқы оқу құралдары. Шексіз аздар анализін негіздеу мәселелері. 
Дифференциалдау мен интегралдау ережелері. Еселі, эллипстік және арнайы интегралдар. 
Функция ұғымының дамуы. Қатарлар теориясы. Комплекс айнымалылары фунциясы 
теориясының элементтері. Қарапайым және дербес туындылы дифференциалдық 
теңдеулер. Вариациялық есептеулер. Шекті айырмаларды есептеу және интерполяция. 
Арифметика. Алгебра. Сандар теориясы. Комбинаторика және ықтималдықтар теориясы. 
Аналитикалық геометрия. Проективтік, дифференциалдық және сызба геометриялар. 
Элементар геометрия. Тригонометрия. 
Қазіргі заманғы математика дәуірі (
𝑋𝐼𝑋
ғ.бастап).
Математикадан XIX ғасырда 
ашылған жаңалықтар (геометрия, математикалық анализ, алгебра және сандар теориясы, 
ықтималдықтар теориясы,
 
атемматикалық логика, математиканың негіздемесі, жиындар 
теориясы). XIX ғасыр математикасының көрнекті өкілдері. Әлемдік математикалық 
қауымдастық және оның қызметі. XX ғасыр математикасының даму бағыттары 
(математикалық логика мен математиканың негіздемесі, алгебра және сандар теориясы, 
математикалық анализ бен математикалық физика, геометрия және топология, дискреттік 
және компьютерлік математика, математика және физика). Кейбір математикалық 
проблемалар және олардың шешілуі. 

Әдебиеттер 
1. Прасолов В.В. История математики в двух томах. Т.1–М.: МЦНМО, 2018. 
2. Прасолов В.В. История математики в двух томах. Т.2–М.: МЦНМО, 2018. 
3. 
Беликова Г.И., Витковская Л.В. Очерки по истории математики. – С-Пб:РГГМУ, 2016. 
4. Бурбаки Н. 
Очерки по истории математики. –
М.: Комкнига, 2007. 
5. Әбілқасымова А.Е.,Қосанов Б.М. Қазақстандағы математиканы оқыту әдістемесінің 
қалыптасуы мен дамуы. – А.,2018. 
6.Көбесов А. Математика тарихы. - Алматы, 1993.

7. Собалақов А. Математика тарихынан. - Алматы, 1962. 
8. Исқақов М.Ө. Математика мен математиктер жайындағы әңгімелер. 1,2,3-кітаптар. - А., 
1970-1972. 
9. Жәутіков. О.А. Математиканың даму тарихы. – Алматы, 1967.
10.Әбдімажитұлы К. Мектеп математикасының тарихи мағлұматтары. – Алматы,2004. 
11.Бекжігітова М.Т.,т.б.Математика тарихындағы ұлы есімдер. – Алматы,2012. 
12. Колмогоров А.Н. Математика в ее историческом развитии. – М.,2007. 
 
Құрастырған: проф.м.а. ҚосановБ.М.