Амортизация (латын. amortisatio — өтеу; франц. arnor- tir - бәсеңдету, жүмсарту) - Тозымпұл / Өтемпұл — жалпы ұлттық өнімді өндіру барысында тозған немесе пайдаланылған (тұтынылған) капиталдың көлемін бағалау; негізгі қорлардың тозуына қарай олардың құнын өндірілетін өнімге (орындалатын жұмысқа, көрсетілетін қызметке) бірте-бірте көшіру жолымен олардың құнын өтеу үдерісі. Тозымпұл аударымының сомасы тозымпұл нормаларына сәйкес өндіріс пен айналыс шығынына енгізіледі, негізгі қорлардың тозуы дәрежесін сипаттайды және олардың толық қалпына келтірілуі (ұдайы өндірілуі) үшін ақшалай өтемпұл қорын құрады. Тозымпұл бейматериалдық активтердің тозуын есептеу кезінде де есептеледі. Тозымпұл термині басқа мағыналарда да қолданылады: жеке адамның немесе ұйымның дүркіндік жарналар төлеу немесе міндеттемелерді сатып алу жолымен борышты бірте-бірте өтеуі; борышқорлық міндеттеменің ұрлануы, жоғалуы, т. б. себепті оны жарамсыз деп тану; машиналарда, құрылғыларда - машиналардың конструкцияларындағы арнаулы қондырғылардың (тербелістерді өшіргіштердің), оларды салмақтан қорғайтын құрылғылардың көмегімен соққының, серпудің күшін жұмсарту, бәсендету.[
Амортизация нормасы - бұл амортизациялық аударымдардың жылдық сомасының негізгі құралдардың жылдық орташа құнына қатынасы.Процесс амортизация негізгі қорлардың көздейді амортизациялық қордың бағытталған толық қалпына келтіру немесе жаңғыртуға құрылғылар жинақтау. Негізгі көзі-амортизациялық қордың амортизациялық аударымдар. Амортизациялық аударымдар үлесі негізгі қорлардың құнын дайын өнімге көшірілетін.
««ҚТЖ» ҰК» АҚ «Босаға» стансасының амортизациялық аударымдардың сомасы келесідей: [5]
(3.17)
Мұндағы:
С –бастапқы қор құны, тенге;
На – амортизациялық аударымдардың нормасы, %
Негізгі құралдардың амортизациялық аударымдар сомасы:
А = .= 27063540 теңге.
Техника-экономикалық көрсеткіштер есептемесі
Көрсеткіштер
|
Барлық шығындар, теңге
| |
Достарыңызбен бөлісу: |