Мәдениет және спорт министрлігі Тілдерді дамыту және қоғамдық-саяси жұмыс комитетінің тапсырысы бойынша «Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы»



Pdf көрінісі
бет12/284
Дата21.04.2022
өлшемі3,48 Mb.
#31814
түріБағдарламасы
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   284
Байланысты:
Сөздер сөйлейді

АЙЫЛЫН ЖИМАУ. «Қамбар батыр» жырынан:

Шынтақтап сен мамықты 



Айылыңды жимайсың

Аяғыңды көсіліп, – 

деген өлең жолдарын оқимыз. Қазақ тілінде тек болымсыз мәнде ай-

тылатын айылын жимады деген тіркес бар. Сырт қарағаңда, мұндағы 



айыл сөзі ер-тұрман әбзелінің бірінің аты сияқты. Ал шындығында 

айыл  –  монғол  тілінде  «қорқыныш,  үрей»  деген  мәндегі  сөз.  Сірә, 

бұл өте көне тіркес болу керек. Мұндағы айыл сөзі бір кезде түркі-

монғол тілдеріне ортақ сөз болып «үрейін жимау», яғни «қорықпау, 



27

жасқанбау»  мағынасын  беретін  тіркес  ретінде  қалыптасқан  бо-

лар.  Бұл  сияқты  құрамында  түркі-монғол  тілдеріне  ортақ  сөздер 

сақталып қалған, «еншісі бөлінбеген» сірі тіркестер қазақ тілінде аз 

кездеспейді.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   284




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет