ҚАУҚЫЛДАСУ. Мағынасы түсінікті сөз: «Түсіндірме сөздік»
мұны «қауқылда- етістігінің ортақ етіс тұлғасы» деп береді. Ал
қауқылданы «1) ашық-жарқын салдырлап сөйлеу, аңқылдау,
2) қалбалақтау, далбалақтау» деп түсіндіреді. Бірақ сөздің қауқыл
деген түбірі тілімізде жоқ. Бұл парсы тіліндегі «у-шу» деген
мағынадағы ғауға сөзі болуы керек, сөз түбіріне зат есім жасайтын
түркілік -ыл жұрнағы жалғанып, ғауғыл >қауқыл болғанға ұқсайды,
ал -да – есімнен етістік тудыратын жұрнақ, демек, о баста қауқылдау
«улап-шулау, бейберекет қатты дауыс шығарып (салдырлап) сөйлеу»
дегенді білдіре келіп, бара-бара мағынасы «жұмсарып», «сыпайыла-
нып», «ашық-жарқын сөйлесу» дегенге көшкен сыңайлы. Дегенмен
қауқылдау – жай ғана ашық-жарқын сөйлеу емес, салдырлап,
қаттырақ дауыстап сөйлесу дегенді білдіретін сөз болып қалыптасқан
деп шамалауға болады.
128
Достарыңызбен бөлісу: |