Буферлі әрекеттің мәні
Буферлік жүйелердің оларға аз мөлшерде күшті қышқыл немесе күшті негіз қосқан кезде рН-ты тұрақты ұстау қасиеті буферлік қоспа құрамының бір бөлігі қосылған қышқылдың – иондарымен әрекеттесуіне негізделген.
Мысалы егер ацетатты буферлік ерітіндіге күшті қышқыл құйса, онда ацетат – ион және қышқылдың сутек иондары арасында реакция жүреді:
CH3COONa+HClCH3COOH+NaCl
немесе
CH3COO- +H-CH3COOH
Сондай-ақ күшті қышқылдың орнына диссоциацияға аз түсетін сірке қышқылы басады және ерітіндідегі рН өзгеріске ұшырамайды. Ацетатты буферлі қоспаға күшті негіз қосқан кезде буферлік қоспаның екінші (құрамдық бөлігі) компоненті болып табылатын сірке қышқылымен бұл негіз бейтараптанады (нейтралданады):
CH3COOH+NaOHCH3COONa+H2O
немесе
H+ +OH-H2O
Екі жағдайда да ерітіндідегі [H+] және [OH-] концентрациясы айтарлықтай өзгере қоймады, яғни күшті электролиттер аз диссоциацияланатын әлсіз электролиттермен байланысады да сондықтан ортаның рН- ы өзгермейді. Буферлік ерітінділердің ерітіндідегі рН- ты тұрақты ұстап тұру шексіз тұрақты емес, ол буферлік ерітіндінің сапасы мен компоненттердің концентрациясына байланысты болады, буферлік сыйымдылық деген ұғым енгізілді.
Буферлік сыйымдылық деген не Бір литр буферлік ерітіндіге қышқыл немесе негіз қосқанда оның рН мәні тек бірге ғана өзгерте алатын қышқыл мен негіздің шекті мөлшерін айтады.
Достарыңызбен бөлісу: |
