Медиа ақпараттық сауаттылық МҰҒалімдерге арналған ресурстық кітап
жүктеу/скачать 5,8 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- RADIO TEVEVISION CENTRE Би-Би-Си
| 1957
жыл 1922 жылы негізі қаланған Қазақ ради- осы мен 1958 жылы құрылған республика- лық бірінші телеарна- дан бастау алды. Қоғамдық телерадиохабар таратушы болып қалыптасу үрдісі ұзақ уақытқа созылады. Посткеңестік елдердері БАҚ қоғамдық деген ата- уды иеленіп-ақ биліктік саясатын насихаттау қызметін ғана атқарумен шектеліп келеді. Қоғамдық БАҚ қоғамда нақты бір топтың, тіпті биліктің мүддесіне жұмыс істемеуі керек. Қоғамдық телевизия барлық әлеуметтік топтардың мүддесі үшін қызмет етуі тиіс. Би-Би-Си қоғамдық корпорациясы осыған керемет мысал бола алады. RADIO TEVEVISION CENTRE Би-Би-Си–қоғамдық радио және теле- визияның классикалық үлгісі. Мемле- кеттік кәсіпорын («статут корпорация» - Statutorycorporatio) болғанымен, са- лықтөлеушілер есебінен, радиоқабыл- дағыштар мен теледидарға салынатын міндетті салықтан (Televisionlicence), қаржыландырылады. Аз ғана уақыттың ішінде Би-Би-Си тек Ұлыбританияда ғана емес, шет елдерде де ең сенімді бұқаралық ақпарат құралы атанған беделді корпорацияға айналды. 28 29 I БӨЛІМ «АҚПАРАТ» ЖӘНЕ «МЕДИА» I БӨЛІМ «АҚПАРАТ» ЖӘНЕ «МЕДИА» 1.6. МЕДИА АРҚЫЛЫ МАНИПУЛЯЦИЯ ЖАСАУ Медианы саяси манипуляция құралы ретінде пайдалану демократиялық мемлекеттік құрылым мен азаматтар үшін қауіпті. Сая- си манипуляция – адамдарды манипуляция жасаушының мүддесі үшін әрекет етуге немесе әрекетсіздікке мәжбүрлеу мақсатын- да адамдардың саяси санасы мен жүріс-тұрысын жасырын басқару, манипуляция жасаушының ырқын манипуляция жасалынатын адамға жасырын ықпал ету формасында таңу. Манипуляция ұғымының жағымсыз мәні басым. Манипуляция жасау әдісі кез келген қоғамда барлық уақытта болған. Ары қарай біз медианың жеке саяси мүдделер үшін біреудің құралы болған жағдайда манипуляцияның әдіс-тәсілдерін қарастырамыз. Кейбір жағдайларда қоғамдық сананы арбау қандай да бір БАҚ-тың негізгі функциясы болып жүр. Манипуляция жасауды қоғамды басқарудың тәсілі ретінде қарастырсақ, оның экономикалық және әлеуметтік тәсілдермен салыстырғанда бірнеше артықшылығы бар. Ол адамдардан жасырын жүргізіледі, тікелей жапа шеккен құрбандары мен қанды оқиғалар болмайды, көптеген саяси қарсыластар- ды сатып алу үшін де көп материалдық шығын кетпейді. БАҚ саяси манипуляцияның негізгі құралы бола алады. Себебі, оның бұқара- лық санаға ықпал етуге мүмкіндік беретін ресурстары шексіз және өте бай. БАҚ жасап берген көркем шынайылық – саяси манипуляцияның негізі. Мысал үшін, КСРО уақытында БАҚ партияның насихат құралы бол- ды. Газет беттері, ТВ экрандары, радио эфирі шынайы өмірден басқа «шынайылық» қолдан құрастырылды. Қазіргі заманда медиада «ба- лама шынайылықты» жасау арқылы расымен болып жатқан жағдайды өзгертуге болады. Мысалы, бәсекелесі тапсырыспен жаздырған мате- риалдың салдары біршама қиындықтар туғызуы мүмкін, тіпті кәсіпкер- лік қызметті тоқтатуға дейін жетуі мүмкін. Ақпараттың күн өте қолжетімдірік болып келе жатқанына қарамастан, БАҚ аудиториясына жеткізетін ақпаратты жақсылап сүзгіден өткізеді. Бұқаралық ақпарат құралдарында талқыланған мәселеге немесе оқиғаға басымдық беріледі. Мысалы, биліктің қолшоқпары болып отырған БАҚ билікке қарсы бойкөтерулерге, акцияларға мән бермейді. Немесе аудитория оппозиция туралы жағымсыз ой қалыптастыратын- дай етіп береді. жүктеу/скачать 5,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|